داوری آثار دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر چگونه انجام شد؟

خبرگزاری مهر؛ گروه فرهنگ و ادب - زینب رازدشت: دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر، عصر پنج‌شنبه ۲۸ دی با نمایش ۱۸۰ اثر برتر از هزار و ۳۸۰ اثر ارسال شده به این رویداد در موزه هنرهای زیبای مجموعه تاریخی فرهنگی سعدآباد افتتاح شد و تا چهارشنبه ۴ بهمن ادامه دارد.

۲۰ ویژند در بخش مد و صنعت، ۲۳ ویژند در بخش مد تراز و آثاری با محور لباس اجتماع، مجلسی، نوجوان و … در این نمایشگاه عرضه شده است که البته در برخی بخش‌ها تعداد آثار به داوری نرسیده اما در سالن نمایشگاه به نمایش درآمده‌اند.

در بخش صنعت تبلیغات و سبک پوشش تعداد قابل توجهی آثار به جشنواره ارسال شد که ۳۰ اثر به نمایش در آمد و برای اولین بار در این بخش فقط تصویر داوری شده است نه لباس. در سه حوزه طراح پارچه و لباس، الگو و دوخت و سبک سازی و استایل داوری صورت گرفته است. همچنین تعداد کل آثار دریافتی این دوره از جشنواره هزار و ۳۸۰ اثر در دو بخش بود و ۳۰۰ اثر نیز در بخش صنعت تبلیغات و سبک پوشش رسیده است.

موضوع داوری از جمله موضوعات مهم یک جشنواره محسوب می‌شود. این‌اهمیت باعث شد با مریم مونسی عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا، عضو هیأت داوران و هماهنگ‌کننده هیأت داوران دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر به گفت‌وگو بنشینیم.

مشروح این‌گفتگو در ادامه می‌آید؛

* خانم مونسی اول بحث کمی درباره آثار رسیده به دوازدهمین جشنواره صحبت کنیم!

سیاست گذاری‌های اصلی دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر بر اساس سیاستگذاری‌هایی بود که کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور انجام داد. قرار بر این بود نمایشگاهی از آثار افرادی برگزار شود که در حوزه طراحی لباس و پارچه صاحب ایده هستند.

به این‌ترتیب فراخوانی منتشر شد و تقریباً اواخر مهر همه آثارشان را در قالب الگوهای گسترده همراه رزومه در سامانه اعلام شده جشنواره بارگذاری کردند. پس از آن یک ارزیابی اولیه توسط هیأت داوران صورت گرفت و در نهایت بخشی از آثار به طور کامل کنار گذاشته شد. این آثار صلاحیت ورود به مرحله دوم را به دلایل مختلف نداشتند. برخی از آنها فاقد خلاقیت و برخی دیگر تکراری بودند. گروهی از آثار هم در رنگ و فرم و ترکیب بندی اثر مشکلاتی داشتند. در مرحله دوم تعدادی از آثار مورد ارزیابی قرار گرفت.

* داوری در بخش رقابتی دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر چه‌طور بود؟

آثار در بخش رقابت مورد داوری هیأت داوران قرار گرفته و امتیازدهی شدند. این کار چند زیرمجموعه داشت. برخی از اینها شامل ویژندها بودند، یعنی آثار دارای برندهای مطرح و شناسنامه دار بود.

از شرایط مان در بخش رقابتی این بود که آثار در هیچ جشنواره‌ای شرکت نکرده باشند و حتماً شناسه شیما را که همان شناسه کالاست دریافت کرده باشد. همچنین اثر بتواند به تولید انبوه برسد. البته این موضوع هم برای ما مهم بود که آثار به صورت «لوک کامل» (مجموعه کاملی از اثر) به دست ما برسد و تنها یک دست لباس خاص نباشد، زیرا وقتی مجموعه کاملی از یک اثر به دست مان می‌رسد، باعث می‌شود هویت کلی آن برند مشخص شود.

* داوری این دوره از جشنواره با دوره‌های دیگر تفاوتی داشت؟

یکی از تفاوت‌های این دوره از جشنواره با دیگر دوره‌ها این است که صرفاً به لباس فقط به عنوان لباس اجتماع نگاه نکردیم. در این دوره شاهد لباس راحتی زنانه حتی در قالب نمایش آثار بودیم.

* داوری در بخش طراحان مستقل چه‌طور بود؟

بخش دیگر داوری‌ها، بخش طراحان مستقل بود که در این بخش یک سری طراحان لباس که برند ندارند، اما در بحث طراحی لباس و پارچه فعال هستند، آثارشان مورد ارزیابی قرار گرفت.

طراحان ابتدا باید طرح‌هایشان را در سامانه کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور ثبت و سپس امتیاز شیما را دریافت می‌کردند. پس از دریافت امتیاز، وارد مرحله رقابتی می‌شدند. البته همچون دیگر بخش‌ها آثارشان نباید در جشنواره‌ای شرکت داده می‌شد که این موضوع از شرایط جشنواره بود.

بخش طراحان آزاد از دیگر بخش‌ها بود که آثار را به نام طراح آزاد و یا لباس‌های مفهومی شناختیم. منظورمان لباس‌هایی بود که با مفاهیم ارائه‌شده توسط طراحان لباس به این بخش وارد می‌شد. اینها هم باید حتماً دارنده شناسه شیما بودند و نباید سابقه شرکت در هیچ‌جشنواره‌ای را می‌داشتند.

بسیاری از طراحان به شکل تیمی شرکت کردند که به‌نظرم این موضوع یکی از ویژگی‌های مثبت جشنواره بود. به این معنا که گروهی متشکل از طراح لباس، طراح پارچه و… در جشنواره شرکت کرده بودند. پس از آنکه ارزیابی اولیه انجام شد، وارد بخش امتیازدهی شدیم.

* روال داوران در بخش امتیازدهی همچون دوره‌های پیش بود یا قدری تفاوت داشت؟

بله بخش امتیازدهی قدری متفاوت بود. به این‌صورت که در این‌بخش چند تیم به امتیازدهی می‌پرداختند. در دوره‌های گذشته یک تیم چند نفره موضوع امتیازدهی را انجام می‌داد و در نهایت طرحی را رتبه برتر اعلام می‌کرد که به لحاظ طراحی لباس، طراحی پارچه، استایل، عکاسی کار، دوخت و الگو و قابلیت تولید انبوه بالایی داشته باشد. بله. در این دوره کار داوری در بخش امتیازدهی متفاوت بود. شاید شما اثری مشاهده کنید که الگوسازی و دوخت بسیار خوبی داشته باشد، اما در بخش طراحی لباس نتوانسته امتیاز مناسبی را از داوران بگیرد. یا ممکن است اثری طراحی لباس بسیار خوبی داشته باشد، اما به لحاظ الگو و دوخت ضعیف باشد. همه این بخش‌ها جدا از هم ارزیابی شوند. چون قرار است بگوییم یک طراح لباس می‌تواند خودش ایده پرداز خوبی باشد اما لزوماً نباید الگوسازی و دوخت خوب داشته باشد. این طراح لباس در آینده می‌تواند به یک الگوساز و یا استایلیست مناسبی بپیوندد و همه آنها در یک مجموعه ترازی آثار مناسبی را خلق کنند.

ما همه این افراد را به صورت مجزا ارزیابی می‌کنیم و هر زمینه و بخشی به تفکیک آنها می‌پردازیم تا در آینده آنها را در قالب یک مجموعه و تیم قوی کنار هم بیاوریم. بنابراین هر اثری به شکل جداگانه امتیازدهی شد.

* کمی بیشتر درباره امتیازدهی آثار بپردازیم! گفتید این‌کار به‌صورت تفکیک‌شده انجام شده.

بله. چند تیم داوری داشتیم که طی چند روز کار مستمر و جدا از هم آثار را ارزیابی کردند. این‌طور بود که همه امتیازها ثبت شد. همه این آثار در چهار دسته اصلی مورد ارزیابی قرار گرفتند.

یکی از تیم‌های داوری، تیم داوری طراحی لباس بود. منظور از این بخش کلیت طرح اثر به لحاظ فرم اصلی، ترکیب بندی رنگ، تنوع و ایده و خلاقیت اثر بود. البته اگر طراحی شاخصه ایرانی بودن را به هر نحوی در فرم و رنگ بندی اثرش آورده بود، قطعاً امتیاز مضاعفی دریافت می‌کرد و حتی اگر شاخصه‌های پایداری یعنی مد سبز در آثارش رعایت شد بود، او هم یک امتیاز جداگانه ای را دریافت می‌کرد. همه اینها به صورت جداگانه امتیاز داده شد.

البته ما دفترچه‌ای با عنوان بیانیه مضمون به طراحان ارائه کردیم که راهنمای آنها در استفاده از شاخصه‌های ایرانی در آثارشان به لحاظ طراحی، ترکیب بندی رنگی، روانشناسی لباس، استایل لباس بود.

همچنین تیم دیگر داوری شامل داوری طراحی پارچه بود. در این‌بخش هم داوران، پارچه‌های مورد استفاده آثار را مورد ارزیابی قرار دادند.

* چه‌طور؟

این‌که طراحی پارچه به چه صورت است یا از چه شکل و ترکیب خاصی استفاده کرده است. حتی گاهی ممکن بود خودشان پارچه را طراحی کرده باشند (به‌صورت چاپی یا نقاشی). همه این‌ها در بخش طراحی پارچه امتیازدهی شد.

بخش استایل و عکاسی آثار از دیگر بخش‌هایی بود که تیم داوری‌اش به ارزیابی آثار موردنظر پرداختند. این بخش هرسال مورد توجه داوران است و البته امسال هم مورد توجه داوران قرار گرفت. اگر در این بخش طراحان لباس لوک کامل اثرشان (مجموعه کاملی از اثرشان) را ارائه می‌دادند، می‌توانستند امتیاز بیشتری را دریافت کنند.

چهارمین تیم داوری در بخش امتیازدهی شامل داورانی بود که الگو و دوخت آثار را با ریزبینی مورد بررسی و ارزیابی قرار دادند. برای بخش‌های دیگر اعم از کیفیت دوخت و الگوی اثر هم امتیازهای جداگانه‌ای ثبت می‌شد. همچنین در صورتی‌که اثر قابلیت تولید انبوه را داشت، امتیاز مضاعفی به آن اثر تعلق می‌گرفت.

* تعداد آثار در این دوره از جشنواره مد و لباس فجر بیش از دوره‌های دیگر بود؟

در فراخوان سعی کردیم فعالان این عرصه را از سراسر کشور دعوت کنیم. به نسبت دوره‌های گذشته آثار بسیار زیادی دریافت کردیم و البته مطمئنم تعداد آثار بیش از آن چیزی است که دریافت کردیم و تعداد بسیاری از طراحان و فعالان در جشنواره شرکت نکردند. امیدواریم در دوره‌های آتی جشنواره دیگر طراحان آثارشان را برای مان ارسال کنند. چون معتقدیم جشنواره مد و لباس فجر تنها جشنواره‌ای است که یک طراح لباس می‌تواند کار خود را عرضه کند. این ارزیابی می‌تواند هم برای مسیر حرفه‌ای صاحب اثر تأثیر داشته باشد و هم جامعه صنعت مد به راحتی می‌تواند از این طریق افراد را با تخصص‌های مختلف شناسایی کند.

* خانم مونسی در پایان بحث، به عنوان یکی از داوران جشنواره این‌سوال را جواب بدهید. به‌نظرتان آثار منتخب هیأت داوران قابلیت تولید انبوه را دارند؟

یکی از امتیازات ویژه داوران این‌رویداد، توجه به همین‌قابلیت بود؛ تولید انبوه اثر و الگوسازی و مدل سازی اثر. در داوری‌ها به این موضوع بسیار توجه می‌شد. برخی از این آثار واقعاً قابلیت تولید انبوه را دارند. بحث این است که اگر یک اثر به تولید انبوه برسد طرح لباسش و طرح پارچه‌اش هم خاص باشد و به لحاظ الگوسازی و دوخت در سطح مناسبی باشد. این‌طور می‌توانیم همه اینها را کنار هم بگذاریم و بهترین‌ها را به بازار عرضه کنیم.

به نظر می‌رسد پس از شناسایی افراد در داوری‌ها، باید تیم‌هایی شکل بگیرند که افراد در کنار هم به درستی قرار بگیرند تا اتفاق مثبتی در صنعت مد کشور بیافتد.