الزام پیوستن دانشگاه‌های غیردولتی به سامانه‌ پیشگیری از سرقت علمی

دکتر محمد حسن‌زاده رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره میزان موفقیت سامانه‌های متعدد ایرانداک در حوزه پیشگیری از سرقت علمی گفت: طبق قانون مقابله و پیشگیری از تقلب در تهیه آثار علمی مصوب سال ۱۳۹۶ مجلس شورای اسلامی و آئین نامه اجرایی اصلاح شده آن مسؤولیت اجرای این قانون در قسمت ثبت، همانندجویی و تأیید پایان نامه‌ها و رساله‌ها منحصراً به ایرانداک سپرده شده است.

وی افزود: ایرانداک برای اجرای این قانون سه سامانه مهم را طراحی و فعال کرده است. اولین سامانه، «ثبت پیشنهاده و پیشینه یابی» آنهاست که وظیفه آگاه سازی دانشگاه‌ها و پژوهشگران در زمینه تکراری و یا نو بودن موضوع پیشنهاده های کارشناسی ارشد و دکتری را برعهده دارد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) خاطرنشان کرد: دومین سامانه، «همانندجویی» پایان نامه‌ها و رساله هاست. این سامانه با استفاده از الگوریتم‌های روزآمد به شناسایی میزان مشابهت متون بارگذاری شده با متون قبلی می‌پردازد و نتیجه را به پژوهشگران و دانشگاه‌ها ارائه می‌کند تا آنها در خصوص دفاع از پایان نامه و رساله تصمیم بگیرند.

وی یادآور شد: سامانه سوم به ثبت و انتشار پایان نامه‌ها و رساله‌ها بعد از دفاع و انجام ویرایش های محتوایی و ساختاری اختصاص دارد. این سامانه موجبات دسترسی پژوهشگران به یافته‌های علمی سایر پژوهشگران ایران داخل و خارج از کشور را فراهم می‌کند.

حسن زاده گفت: طبق آمارهای سامانه ایرانداک، میزان مشابهت مدارک علمی از اولین روزهای تصویب قانون تا اکنون همیشه سیر نزولی داشته است. نکته مهم دیگر این است که هر مدرکی که در ایرانداک همانندجویی شده است، از سطح بالایی از اطمینان در خصوص رعایت قانون برخوردار است.

وی با انتقاد از نپیوستن تمامی دانشگاه‌ها به سامانه‌های ایرانداک اظهار داشت: باید ذکر کنم که هنوز بخشی از دانشگاه‌ها به ویژه دانشگاه‌های غیر دولتی از قانون تبعیت نمی‌کنند و میزان مشابهت آنها با پژوهش‌های دیگران مشخص نیست.

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) تاکید کرد: از همکاران مان در دانشگاه‌های غیر دولتی تقاضا دارم که قانون را اجرا کنند. اجرای قانون در نهایت به سالم سازی فضای علمی کشور و ارتقای اعتبار نظام علمی کشور در سطح جهانی خواهد انجامید و دستیابی به این مهم وظیفه متقن هر مدیر دانشگاهی است.