پاسداشت فریدون اسماعیلی/ هنرمند دوران طلایی رادیو که مظلوم است

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی شبکه مستند، مراسم پاسداشت فریدون اسماعیلی هنرمند پیشکسوت رادیو و دوبله و رونمایی از فیلم مستند «فریدون برادر منوچهر» دوم دی ماه در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد. «فریدون برادر منوچهر» به تهیه کنندگی و کارگردانی ابوالفضل توکلی، پرتره‌ای از فریدون اسماعیلی از چهره‌های پیشکسوت عرصه صدا و دوبله است و به‌مرور زندگی شخصی و حرفه‌ای وی می‌پردازد.

در ابتدای این مراسم فریدون اسماعیلی با نقل خاطره‌ای از محمدرضا شجریان گفت: به یاد دارم زمانی که برای فراگرفتن خوشنویسی به کلاس می‌رفتم، استاد میرخانی استاد خوشنویسی‌ام بود. همچنین آواز را زیر نظر استاد مهرتاش فراگرفتم. در آن روزگار که کلاس آواز را به‌تازگی شروع کرده بودم، دوست عزیزم محمدرضا شجریان دوره را تمام کرده بود. به یاد دارم که هم استاد میرخانی و هم استاد مهرتاش از وی به نیکی یاد می‌کردند. من امشب می‌خواهم به یاد شجریان، قطعه‌ای آواز اجرا کنم.

این هنرمند پیشکسوت افزود: همه هنرمندان شایسته قدردانی هستند و من به نیابت این هدیه را دریافت می‌کنم.

میکاییل شهرستانی دیگر مهمان این مراسم بود که در سخنانی گفت: زمانی که من و هم‌نسلان من‌بعد از پشت سر گذاشتن یک کنکور طاقت‌فرسا وارد رادیو شدیم، سعی کردند ما را از قدیمی‌ترها در رادیو جدا بکنند. من یکی از کسانی بودم که با این موضوع مخالفت می‌کردم و می‌پرسیدم چرا باید بین ما و آنها فاصله بیفتد و با آن‌ها کار نکنیم؟ البته رفته‌رفته این فاصله را کمتر و این افتخار را پیدا کردم که در خدمت اساتیدی همچون آقای مقبلی، مرحوم صدرالدین شجره و … باشم. البته بسیاری از آن عزیزان دیگر پیش ما نیستند و در همین‌جا باید از آقای رامین فرزاد یاد بکنم که فقط یک بازیگر نبود، بلکه یک آرتیست به‌تمام‌معنا بود.

وی ادامه داد: خاطرم است زمانی که فعالیت‌های خود را به‌صورت جدی در رادیو دنبال می‌کردم، وارد عرصه کارگردانی نیز شدم. بسیار دوست داشتم از تجربه و دانش قدیمی‌ترها نیز بهره ببرم؛ در این‌ بین جای استاد فریدون اسماعیلی بسیار خالی بود. سراغ او را گرفتم؛ به من گفتند که ایشان ترجیح داده دیگر فعالیتی نداشته باشد و همکاری‌اش را قطع بکند. وقتی بیشتر جویا شدم متوجه شدم که ظاهراً بی‌احترامی‌هایی به ایشان شده و به همین دلیل دوست ندارد در رادیو کار کند و به سمت دوبله رفته‌اند. یکی از حسرت‌های من همین موضوع بود و می‌گفتم چرا آن ها باید از خانه اول خود دور باشند و از تجربیاتشان بهره‌مند نشویم؟

ابوالفضل توکلی کارگردان مستند «فریدون برادر منوچهر» در این زمینه عنوان کرد: از آقای فریدون اسماعیلی تشکر می‌کنم که اجازه دادند در خدمتشان باشم و از ایشان یک فیلم مستند تهیه کنم. مستند «فریدون برادر منوچهر» از جمله آثاری است که باید زودتر برای ساختش اقدام می‌کردم و از سویی دیگر، ساخت آن بسیار ضروری بود. دلیل این موضوع این است که هنرمندان قدیمی‌تر رادیو کمتر تصویری بودند و آن‌ها را کمتر به اسم می‌شناختند.

وی افزود: استاد اسماعیلی کارهای بسیار مهمی در رادیو انجام داده است؛ اما افراد کمی می‌دانند که این کارهای خلاقانه ماحصل زحمات اوست. بسیاری از صحنه‌های خاطره‌انگیزی که شنیده‌ایم از زحمات اسماعیلی است. وظیفه من بود که درباره او فیلمی بسازم و خوشحال هستم که این اتفاق رقم خورد. هر زمان که ما وارد رادیو ارک می‌شویم، دوربین همراه ماست و همکاران رادیو به‌شدت استقبال می‌کنند و حتی برنامه‌هایشان را برای دقایقی متوقف می‌کنند تا ما بتوانیم کار خودمان را انجام بدهیم.

فرضی تهیه‌کننده قدیمی رادیو نیز در بخش دیگری از این مراسم یادآور شد: عمر رادیو در کشور ما ۸۳ سال است. چهارم اردیبهشت‌ ماه سال ۱۳۱۹ رادیو در کشورمان آغاز به کار کرد و اکنون ۸۳ سال از عمر آن می‌گذرد. این عمر نزدیک به ۸ دهه‌ای را می‌توان به ۲ بخش تقسیم کرد؛ دوره طلایی رادیو دهه ۱۳۴۰ است. در آن زمان تلویزیون فراگیر نشده بود و در سراسر کشور، رادیو فرمانروایی می‌کرد. البته مردم رادیو را نه به‌عنوان تنها رسانه بلکه به‌عنوان رسانه همه‌جانبه انتخاب کرده بودند.

وی بیان کرد: آقای اسماعیلی جزو هنرمندانی است که در این دهه طلایی وارد رادیو شد. استعداد او ستودنی است؛ هم‌ صدای خاصی دارد و هم کارش را به‌خوبی بلد است. به همین دلیل است که توانست در بین همه اساتید آن روزهای رادیو، خیلی سریع تبدیل به یکی از چهره‌های تأثیرگذار رادیو بشود.

این هنرمند پیشکسوت تصریح کرد: در رادیو این افتخار را داشتم که شاگرد کسانی باشم که علاوه بر توانمندی در حوزه‌های مختلف، تواضع و فروتنی را به شاگردان خود آموزش می‌دادند. من و هم‌نسلانم در محضر این اساتید یاد گرفتیم که مسایل اخلاقی را هم باید سرلوحه کار خود قرار بدهیم. من این افتخار را داشتم که در تعدادی از نمایش‌های رادیو در خدمت آقای اسماعیلی باشم و ایشان با مهربانی و سعه‌صدر به من فرصت دادند تا دستیارشان باشم. نکات بسیار زیادی از وی یاد گرفتم و افتخار می‌کنم که پیشکسوت من هستند. خودم را شاگرد آقای اسماعیلی می‌دانم. او هم محبوب است و هم مظلوم؛ از این‌ جهت که در این سال‌ها مراسم تجلیلی در شان وی برگزار نشده است.

در پایان این مراسم، محمدعلی دیباج هنرمند پیشکسوت گفت: سابقه آشنایی من با آقای اسماعیلی به ۴۰ سال می‌رسد و ما در واحد دوبلاژ تلویزیون همکار بودیم. او هنرمندی بسیار شریف، باسابقه و بی حاشیه است که کار خودش را همیشه به بهترین نحو انجام داده است. همین ویژگی‌های مثبت اخلاقی باعث شد که روزبه‌روز علاقه و ارادت من به او بیشتر شود. البته متأسفانه در رادیو خدمت وی نبودم و همکاری ما به عرصه دوبله بازمی‌گردد. امیدوارم وجود چنین عزیزانی برای همیشه مانا و پایدار باشد تا سال‌ها به فرهنگ و هنر ایران خدمت کنند.

در پایان این مراسم در حضور میکاییل شهرستانی، محمدعلی دیباج، علی همت مومیوند، شیرین سپهراد، شهراد بانکی، امیربهرام کاویانپور، کسرا کیانی، حسین خداداد بیگی، علیرضا فرضی (تهیه کننده قدیم رادیو)، بابک اشکبوس، کامران ملکی، حسین جوادی و علاقه‌مندان هنر دوبله و صدا تندیس شبکه مستند و لوح تقدیر مدیر شبکه به فریدون اسماعیلی اهدا و از نیم‌قرن فعالیت هنری این پیشکسوت در رادیو قدردانی شد.