گفتگو با محمدحسین لطیفی کارگردانی که بازیگری کرد

آفتاب‌‌نیوز :

محمدحسین لطیفی نزدیک ۴۰سال است که در سینما حضور مستمر دارد. او در سال‌های اخیر در سینما و شبکه نمایش خانگی فعالیت داشته و ژانر‌های مختلفی در کارگردانی را تجربه کرده است. «سفر سبز»، «صاحبدلان»، «همسایه‌ها»، «تن‌هایی لیلا»، «کت جادویی»، «قلب یخی»، «سرعت»، «عینک دودی»، «دختر ایرونی» و «خوابگاه دختران» فیلم‌هایی هستند که در کارنامه لطیفی دیده می‌شوند. لطیفی سال گذشته «غریب» را به جشنواره فیلم فجر آورد و «سنجرخان» را برای تلویزیون تولید کرد؛ سریال تاریخی‌ای که فعلا خبری از نمایش آن نیست. «غریب» لطیفی دومین تجربه وی در سینمای دفاع‌مقدس بود؛ فیلمی درباره شهید بروجردی. لطیفی درباره تولید فیلم «غریب» به همشهری گفته بود: اگر حامد عنقای عزیز شهید دیگری را به من معرفی می‌کرد، مطمئن باشید نمی‌پذیرفتم و اساسا حاضر نبودم به سمت تاریخ معاصر و فیلم بیوگرافی حرکت کنم، اما درباره شهید بروجردی به‌خاطر شناخت قبلی که نسبت به ایشان داشتم، خیلی راغب بودم. به قول امروزی‌ها، ایشان را می‌توان پدر شهدا به‌حساب آورد و اکثر شهدا و فرماندهانی که درباره‎شان صحبت می‌کنیم، دست‌پرورده ایشان هستند. در وهله دوم غربت این شهید برایم حائز اهمیت بود.

لطیفی به‌عنوان کارگردان شناخته شده سینما گاهی در فیلم و سریال‌هایی نیز به‌عنوان بازیگر جلوی دوربین کارگردانانی می‌رود که شاید تجربه‌شان کمتر باشد، اما این فیلمساز معتقد است که اگر لازم باشد نقش‌های فرعی را قبول می‌کند چرا که نمی‌تواند به آن‌هایی که دوستشان دارد نه بگوید. با این حال لطیفی همیشه خود را کارگردان می‌داند. در گفتگو با این کارگردان سؤالات زیادی داشتیم که از او بپرسیم؛ از حضورش در تلویزیون این بار با سریال «سنجرخان» تا سؤالاتی از شبکه نمایش خانگی و...، اما لطیفی به‌دلیل کسالتی که داشت به بخشی از سؤالات پاسخ داد.

چه شد که در مینی سریال «ترور» به‌عنوان بازیگر حضور پیدا کرده و نقشی را در آن بازی کردید؟

انگیزه بازی در مینی‌سریال «ترور» به ارتباط خوشایند من و مجتبی امینی به‌عنوان تهیه‌کننده این سریال برمی‌گردد. وقتی نقش را به من پیشنهاد دادند در شرایط بد بیماری بودم. آن زمان نزد امینی رفتم. او با دیدن شرایط من از حضورم در سریال ناامید شد، اما خدا را شکر بعد‌ها با معالجه پزشکم توانستم در این سریال بازی کنم. این بازی هم به‌خاطر ارتباط دوستانه با تهیه‌کننده بود. با توجه به شرایطی که آن زمان داشتم جوابم نه بود با این حال پذیرفتم.

پیش از این در سریال‌هایی، چون «دودکش» و «آقازاده» هم حضور داشتید. «دودکش» که ساخته خودتان بود و در «آقازاده» به کارگردانی بهرنگ توفیقی جلوی دوربین رفتید.

حضورم در سریال شبکه نمایش خانگی «آقازاده» به کارگردانی بهرنگ توفیقی هم براساس همین دوستی شکل گرفت. بهرنگ توفیقی از دوستان نزدیک من است و با حامد عنقا هم یک رابطه خیلی صمیمی و برادری داریم. حس خوبی نسبت به هم داریم و وقتی پیشنهاد دادند به نتیجه رسیدیم و گفتند این نقش را فقط شما می‌توانید بازی کنید. حامد عنقا را قبول دارم. آن‌ها دنبال بازیگری بودند که این نقش را بازی کند و در نهایت به من رسیده بودند. باز هم دوستی حرف اول را زد و نتوانستم نه بگویم و به ایشان جواب مثبت دادم، چرا که تجربه کار با آن‌ها را داشتم.

در مینی‌سریال «ترور» با کارگردان جوانی کار کرده‌اید که بیشتر کارگردان تئاتر است و تجربه زیادی در حوزه تصویر ندارد. این تجربه چطور بود؟

تقیانی‌پور کارگردانی است که در حوزه تئاتر فعال است و شاید تجربه‌اش نسبت به خیلی‌ها در حوزه تصویر و سریال‌سازی کمتر باشد. اما در مدتی که با این کارگردان کار کردم، یک مورد جذاب در وی پیدا کردم که برایم جالب بود. تقیانی‌پور ازجمله کارگردانانی است که هیچ وقت به فیلمنامه بسنده نمی‌کند. یک کارگردان که لحظه به لحظه ذهنش آزاد بود تا بتواند هر خلاقیتی را در کارگردانی سریال داشته باشد. به‌نظرم تقیانی‌پور بی‌شک کارگردان تئاتری است که آینده خوبی خواهد داشت. من از همکاری با او در پروژه «ترور» لذت بردم.

شما کارگردان شناخته شده‌ای هستید، برایتان سخت نیست جلوی دوربین کارگردانان دیگر بروید؟

من یک کارگردان هستم. وقتی نقشی را می‌پذیرم با توجه به اینکه کارگردانی نخستین حرفه من است، این باور را دارم که حرف اول و آخر را در یک فیلم و سریال باید کارگردان بزند و بازیگر وقتی نقشی را می‌پذیرد بعد از اینکه مشورت‌های خود را در بهتر شدن بازی ارائه داد باید خودش را در اختیار کارگردان قرار دهد. فکر می‌کنم اگر این سؤال را از تقیانی‌پور بپرسید ایشان هم این موضوع را خواهد گفت که محمدحسین لطیفی در طول کار، هیچ وقت حس کارگردانی نداشت. من به شخصه سعی می‌کردم راهنمایی‌های ایشان را مدنظر قرار دهم.

با توجه به اینکه چهره و صدای مناسبی دارید آیا ممکن است به شکل جدی‌تر به بازیگری ادامه دهید یا همه‌چیز در حد پذیرش دعوتی دوستانه خلاصه می‌شود؟

در سریال‌های «دودکش»، «ترور» و «آقازاده» بازی کردم؛ حتی زمانی که چهره‌ای ناشناخته بودم عموما در کارهایم به‌صورت تک‌پلان بازی کردم و کسی هم آن زمان من را نمی‌شناخت. اما باید بگویم که خودم را در وهله اول کارگردان می‌دانم. شاید بازی در برخی فیلم‌ها و سریال‌ها را قبول کردم، اما مهم این است که من خودم را تا آخر عمر بازیگر نمی‌دانم و احساس نمی‌کنم که بازیگر خوبی هستم. آن چیزی که برایم خیلی مهم است این بوده که اگر دوستان من در شرایطی از من تقاضای بازی کردند، بتوانم در فیلم یا سریالی بازی بکنم. به این فکر می‌کنم که خب شاید به این نتیجه رسیده‌اند شخصی به نام لطیفی صدا، چهره یا سنش و احاطه‌اش به‌گونه‌ای باشد که بتواند در فیلم یا سریال یک‌سری از افراد را آرام کند. (می‌خندد) آن موقع وقتی پیشنهاد بدهند آن را قبول می‌کنم. البته ما سبد بزرگی از بازیگران حرفه‌ای و خوب داریم که فیلمسازان می‌توانند به آن‌ها رجوع کنند.

به این فکر کرده‌اید که روزی نقش اول را قبول کنید؟

به‌طور حتم اگر روزی به من پیشنهاد نقش اول را بدهند، قبول نمی‌کنم. من نمی‌توانم برای بازی و بازیگری وقت بگذارم. همیشه این احساس را دارم که باید تولید اشتغال و کار بکنم و در کارگردانی تواناتر هستم. برای نقش اصلی هیچ وقت فرصتی ندارم، اما برای نقش‌های فرعی عزیزانی که قبولشان دارم اگر پیشنهادی بدهند آن را قبول می‌کنم.

به‌نظر می‌رسد دغدغه حضور در شاخه‌های مختلف هنری، به جز کارگردانی و تهیه‌کنندگی که حرفه اصلی‌تان است را دارید. چون جز بازیگری، سابقه اجرا هم دارید و مدتی هم مجری برنامه هفت بودید.

در بحث اجرا زمین‌خورده تمام مجریان خوب ایران هستم، اما از آنجا که قاعدتا برنامه هفت یک برنامه تخصصی در زمینه سینماست مجری آن هم باید کسی باشد که با سینما آشنا باشد و من ۴۰سال است در سینما هستم. شاید به این دلیل دوستان خواستند که من انجام وظیفه بکنم. بعد از اتفاقاتی که در برنامه هفت افتاد و این برنامه مدتی تعطیل شده بود، از من خواستند بیایم تا شاید بتوانم برنامه را زنده کنم. دلیل حضورم در هفت این نبود که مجری خوبی هستم بلکه بقیه من را تحمل می‌کردند تا بتوانم میزبان خوبی برای مدعوین و سینماگران باشم.