در نگاه امیرالمؤمنین حتی حفظ کرامت گناهکار نیز واجب است

ایسنا/اصفهان یک کارشناس مسائل دینی با اشاره به اینکه حرمت و ارزش انسان، موضوع محوری در نگاه امیرالمؤمنین بود، گفت: ایثار، دوری از منیت و توجه به وظیفه و کار برای دین خدا از اصول اندیشه‌ای و رفتاری حضرت علی (ع) بود.

حجت‌الاسلام علی باقری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: از نگاه حضرت علی (ع) انسان به خودی خود دارای کرامت و ارزش ذاتی است، لذا حتی احکام دین، واجبات و محرمات نیز بر اساس همین ارزش انسانی وضع شده‌اند.

او ادامه داد: حضرت در خطبه ۶۷ نهج‌البلاغه می‌فرمایند «خداوند حرامی را حرام کرده که ناشناخته نیست و حلالی را که از عیب خالی است، حلال کرده و حرمت مسلمان را از همه حرمت‌ها برتر نهاده است.»

این کارشناس اضافه کرد: در نگاه امیرالمؤمنین حرمت «انسان» برتر از همه حرمت‌ها است، چنانکه در ماجرای معروف استان انبار، حضرت با شنیدن بی حرمتی به زنی غیرمسلمان که زیورهای او ربوده شده بود، آن سخنان تکان‌دهنده را فرمودند که: «شنیده ام که کسی از آنها به زن مسلمانی توهینی کرده و خلخال یا دستبندی را از زن یهودی یا کافری ربوده است. در حالی که آن زن چاره ای نداشته و درخواست می کرده که از او بگذرید، اما آنها به این زنان ترحم نکرده اند. بعد به بهانه انجام پیروزمندانه مأموریت و گرفتن غنایم، بازگشته اند و گفته اند که آن زنان زخمی برنداشتند و قطره ای از خونشان ریخته نشده است! ای وای بر آنها! پس اگر مرد مسلمانی، پس از این رسوایی، از اندوه برخورد با این زنان بمیرد، نه تنها نباید ملامتش کرد بلکه مرگ در چنین جامعه ای سزاوارتر است برای ما.» درواقع در این خطبه امام جهاد را هم وسیله‌ای برای حفظ حرمت انسان می‌دانند.

باقری با بیان اینکه حرمت گذاشتن به انسان و ارزش نهادن به او یکی از اصول اساسی اندیشه امیرالمؤمنین است، گفت: حضرت، هر رفتاری که خلاف کرامت و ارزش انسان باشد را مردود می‌دانستند، لذا  امروز همین مسئله باید مورد توجه ما در زندگی قرارگیرد در واقع حرمت و کرامت انسانی سنجه‌ای عمیق و ارزشمند برای ارزیابی اعمال و رفتار انسان است؛ چنان‌که فرد به طور واقعی به ارزش و کرامت وجودی خود پی ببرد، بسیاری از اعمال و رفتار، خود به خود از دایره انتخاب او خارج می‌شوند چرا که با این کرامت ذاتی ناسازگار بوده و او را در نزد خود خوار می‌کند.

او ادامه داد که امیرالمؤمنین در همین زمینه و در حدیثی می‌فرمایند: «مَن عَرَفَ قَدرَ نَفسِهِ لَم یُهِنْها بِالفانِیاتِ/کسی که ارزش خود را بشناسد، خویشتن را با امور فناپذیر خوار نگرداند.»

این کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه در نگاه امیرالمؤمنین حتی حفظ کرامت گناهکار نیز واجب است، گفت: لذا این موضوع باید در زمینه‌های مختلف تبلیغ و ترویج دین و برخورد با نسل جوان امروز، نصب العین مسئولان، معلمان و مبلغان  قرار گیرد و توجه داشته باشند که در راهنمایی و تربیت حفظ کرامت و ارزش انسان و یادآوری این ارزشمندی به فرد است؛ نه مچ گیری و بازنمایی و بزرگنمایی خطا، می‌توان تصور کرد که زندگی در جامعه‌ای که کرامت و ارزش انسانی در آن مورد توجه قرار می‌گیرد تا چه اندازه لذت‌بخش و متعالی است .

او تصریح کرد: حضرت با توجه به همین اصل در حکومت نیز  در پی ایجاد عدالت واقعی بودند، ایشان به فقرا را تکریم کرده و به خود نزدیک می‌کردند و ثروتمندانی که در پی برتری خود بودند را بی اهمیت می‌دانستند، چرا که معیار برای ایشان ارزش انسانی و تقوا بود.

این کارشناس مسائل دینی ایثار را اصل دیگر اندیشه امیرالمؤمنین دانست و بیان کرد: از کودکی تا پایان عمر وقتی زندگی حضرت را دنبال می‌کنیم، یک خط اساسی وجود دارد و آن ایثار و از خودگذشتگی برای دین و اسلام است.از زمانیکه در نه یا ۱۳ سالگی به پیامبر ایمان آورد تا وقتی که در محراب به شهادت رسید، انسان این ایثار را مشاهده می‌کند، در واقع ویژگی و تفاوت علی(ع) رهایی از بند «خود» است، تنها دین، وظیفه و هدف برای ایشان مطرح بود و همین نکته از علی(ع) چنین شخصیتی ساخته است در واقع در همه عرصه‌ها و زمینه‌ها هرجایی که نیاز بود، در شدیدترین خطرات در کنار پیامبر ماندند و جان خود را سپر بلای ایشان کردند و خودشان در این باره می‌فرمایند «مواقعی که من در کنار پیامبر ماندم و جانم را سپر ایشان کردم، پای قهرمانان می‌لرزید.»

حجت‌الاسلام باقری اضافه کرد: بعد از آن و در دوران ۲۵ ساله خلافت خلفا، علی رغم اینکه می‌دانستند از همه به خلافت شایسته‌تر هستند، به علت آرامش جامعه سکوت کرده و نه تنها هیچ تعارضی با حکومت نداشتند، بلکه وقتی فتنه‌ها و مشکلات ایجاد شد، برای حفظ جامعه اسلامی به حکومت کمک کردند و در تمام ۲۵ سال مهم‌ترین و موثرترین عضو جامعه در خلافت خلفا بودند، بعد از آن هم وقتی مردم برای حکومت به ایشان رجوع کردند، با ایثار، دوری از دنیاطلبی و منیت برای رساندن جامعه به عدالت بدون عذر کار کردند و با قاطعیت بر اصول اسلام پافشاری نمودند به قدری که سایرین تحمل نکردند و ایشان را به شهادت رساندند و هنوز دوران کوتاه حکومت ایشان نمونه عالی حکومت اسلامی است.

او تأکید کرد: در همه طول عمر حضرت علی (ع)، وظیفه، رهایی از منیت و نفسانیات و ایثار برای دین خدا مشاهده می‌شود، و این برای همه شیعیان و دوستداران ایشان و مسئولان جامعه شیعی آموزنده است تا این رفتار را میزان خود قرار داده و  اگر نمی‌توانند به طور کامل اما در حد توان خود را به سیره علوی نزدیک کنند.

انتهای پیام