چرا در بیمارستان‌ها آتش‌سوزی روی می‌دهد و چطور می‌شود از آن پیشگیری کرد؟

آتش سوزی در بیمارستان‌ها پدیده جدیدی نیست. عوامل متعددی از جمله زیرساخت‌های قدیمی، به کارگیری مواد قابل اشتعال در بنای ساختمان، مقررات ایمنی ناکافی و خطای انسانی در آتش سوزی بیمارستان‌ها نقش دارند.

علاوه بر این‌ها، پتانسیل آتش‌سوزی در یک بیمارستان می‌تواند از منابع مختلف مانند تجهیزات گرمایشی، انباشت مواد شیمیایی قابل اشتعال و سیم کشی معیوب الکتریکی رخ دهد.

پیروی از این دستورالعمل‌های ساده زیر می تواند به حفظ بیمارستان‌ها در برابر آتش سوزی کمک کند.

۱. تجهیزات الکتریکی

شایع ترین علت آتش‌سوزی بیمارستان ها تجهیزات الکتریکی است. برای جلوگیری از این قبیل آتش‌سوزی‌ها، بیمارستان‌ها باید برخی از دستورالعمل‌های ایمنی اولیه را رعایت کنند.

پریزها و کابل‌های قدیمی اغلب باعث آتش‌سوزی می‌شوند، بنابراین کابل‌های برق باید مستقیماً و یک تکه تا خود پریز بیایند، نه اینکه تکه تکه و زنجیروار به یکدیگر وصل شده باشند.

بیمارستان‌ها همچنین باید در صورت امکان دستگاه‌های خاموش کننده خودکار را روی تمام تجهیزات الکتریکی نصب کنند.

۲. تجهیزات آشپزخانه

در آتش سوزی‌ بیمارستانی در کالیفرنیا که باعث خسارت ۱۱ میلیون دلاری و تعطیلی دو ماهه این مرکز درمانی شد، ‌معلوم شد که علت حادثه به یک توستر برقی در آشپزخانه بازمی گردد. هر چند در این حادثه به کسی آسیب نرسید، اما خسارات ناشی از آتش سوزی بسیار زیاد بود.

برای جلوگیری از آتش سوزی در آشپزخانه، مراقب وسایل برقی باشید و هرگز آن‌ها را بدون مراقبت رها نکنید. اگر از روغن‌های پخت و پز استفاده می کنید، آن‌ها را در جای مناسب قرار دهید و سعی نکنید آن‌ها را انبار کنید چرا که باعث اشتعال بیشتر خواهد شد.

با تعبیه یک دستگاه «آشکارساز دود / smoke detector» در داخل آشپزخانه خود می‌توانید ایمنی خوبی در برابر آتش ایجاد کنید. با رعایت این نکات ساده، می توانید از آتش سوزی آشپزخانه در منازل خود نیز جلوگیری کنید.

۳. سیگار کشیدن

سیگار یکی دیگر از عوامل آتش‌سوزی در بیمارستان‌ها است.

در حالی که سیگار کشیدن در مراکز بهداشتی ممنوع است، اما برخی افراد ممکن است بخواهند مخفیانه در محیط‌های سربسته سیگار بکشند و یا در فضای باز هم نتوانند به درستی و به طور کامل ته سیگار خود را خاموش کنند و دور بریزند.

البته که آتش سوزی سیگار در بیمارستان‌ها می تواند به طور ویژه‌تری خطرناک باشد چرا که افراد حاضر در یک مجتمع درمانی اغلب بیمار هستند و نمی توانند سریع تخلیه شوند.

علاوه بر این، آتش سوزی بیمارستان ها به دلیل وجود مواد قابل اشتعال فراوان در این ساختمان‌ها می تواند با سرعت بیشتری گسترش یابد.

برای جلوگیری از آتش سوزی بیمارستان چند نکته توصیه می‌شود:

• خاموش کردن کامل سیگار و دور انداختن صحیح آن؛
• سیگار نکشیدن در فضاهای در بسته؛
• ایجاد سیاست «سیگارکشیدن مطلقا ممنوع» برای کل محوطه داخلی و بیرونی بیمارستان؛

۴. تجهیزات تخصصی پزشکی

در سال‌های اخیر، تعداد فزاینده‌ای از آتش‌سوزی‌های بیمارستانی ناشی از تجهیزات تخصصی پزشکی بوده است. دستگاه‌های لیزری و ابزارهای جراحی الکتریکی به دلیل توان خروجی بالای انرژی، یکی از منابع رایج اشتعال هستند. این موارد شامل مخازن اکسیژن، لباس‌های جراحی و مایعات استریل کننده قابل اشتعال نیز می شوند.

کارکنان بیمارستان باید از خطرات احتمالی آتش سوزی این نوع تجهیزات آگاه باشند و اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از حریق را انجام دهند. لیزرها و ابزارهای جراحی الکتریکی باید در مکان هایی با تهویه مناسب استفاده شوند و از قرار دادن مخازن اکسیژن، لباس‌های جراحی و مایعات قابل اشتعال در اطراف آن‌ها پرهیز شود. در صورت امکان، این اقلام باید در کابینت‌ها یا ظروف مقاوم در برابر آتش نگهداری شوند.

۵. ضدعفونی کننده‌های دست

ضدعفونی الکلی که معمولا در بیمارستان‌ها برای جلوگیری از گسترش عفونت استفاده می‌شود می توانند بسیار قابل اشتعال باشند و باید دست‌کم ۲ متر دور از منابع احتراق احتمالی نگهداری شوند. در سال‌های اخیر چندین آتش‌سوزی بیمارستانی در آمریکا به دلیل نگهداری یا استفاده نادرست از ضدعفونی‌کننده دست رخ داده است که منجر به خسارات قابل توجه و حتی تلفات جانی شده است.

برای جلوگیری از چنین حوادث ناگواری، همه کارکنان باید در نگهداری و استفاده ایمن از مواد ضدعفونی کننده دست به درستی آموزش ببینند.

علاوه بر این، بیمارستان‌ها باید برای برای محصولات مبتنی بر الکل جایگزین‌های غیرقابل اشتعال در نظر بگیرند، که می‌تواند همان سطح حفاظت را بدون خطر آتش سوزی ارائه دهد.

با اتخاذ تدابیر احتیاطی مناسب، می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که آتش‌سوزی در بیمارستان‌ها به خاطرات گذشته تبدیل شود.

۶. سیلندرهای گاز و کپسول اکسیژن پزشکی

طبق گفته انجمن آمریکایی حفاظت در برابر حریق، آتش‌سوزی در بیمارستان‌ها بیشتر از هر چیز بخاطر سیلندرهای گاز و اکسیژن پزشکی بوجود می‌آند. بر این اساس، در یک دوره پنج ساله، سیلندرهای گاز و اکسیژن پزشکی باعث تقریباً ۲۵ درصد از آتش سوزی‌های بیمارستانی در ایالات متحده بوده است.

در حالی که منشا این آتش سوزی‌ها می‌تواند متفاوت باشد، اما نحوه نگهداری و ایمن‌سازی نامناسب سیلندرهای گاز و اکسیژن پزشکی اغلب مقصر اصلی است.

پس مهم است که حتما اطمینان حاصل شود که تمام سیلندرهای گاز و اکسیژن پزشکی به درستی انبار و ایمن شده‌اند تا از این آتش سوزی‌ها جلوگیری شود.

برخی از نکات برای نگهداری و ایمن سازی مناسب سیلندرهای گاز و اکسیژن پزشکی عبارتند از:

• سیلندرهای گاز و اکسیژن پزشکی را در مکانی با تهویه مناسب نگهداری کنید؛
• سیلندرهای گاز و اکسیژن پزشکی را به گونه ای ایمن کنید که ضربه نخورند؛
• سیلندرهای گاز و اکسیژن پزشکی را به طور منظم از نظر نشت بررسی کنید.

۷. دستگاه‌های بیهوشی

دستگاه‌های بیهوشی ابزارهای حیاتی در بیمارستان‌ها هستند، اما به دلیل غلظت بالای اکسیژنی که تولید می‌کنند، می توانند خطر آتش سوزی قابل توجهی نیز داشته باشند. اکسیژن احتراق را تسریع می کند و هر جرقه یا منبع گرمایی در نزدیکی آن می تواند باعث آتش سوزی شود.

برای کاهش این خطر، انجام تعمیر و نگهداری منظم از این ماشین‌ها و آموزش کارکنان برای استفاده صحیح از آنها بسیار مهم است. علاوه بر این، هرگونه مواد قابل اشتعال باید دور از دستگاه‌های بیهوشی نگهداری شود.

۸. کابل‌های رابط و سیار

سیم‌های رابط برق در بسیاری از بیمارستان‌ها رایج هستند که اغلب برای به هم متصل کردن قطعات مختلف تجهیزات استفاده می‌شوند. با این حال، استفاده از سیم کشی به این روش در واقع نقض استانداردهای ایمنی بیمارستان است.

رابط‌های برق ممکن است بیش از حد داغ شوند و خطر آتش سوزی را به همراه داشته باشند. علاوه بر این ممکن است قدرت کافی برای برخی از انواع تجهیزات پزشکی را تامین نکنند.

بیمارستان‌ها باید به جای استفاده از کابل‌های رابط و سیار، باید از کابل‌های اختصاصی برای هر دستگاه پزشکی استفاده کنند.

۹. آموزش ناکافی اطفاء حریق

عدم آموزش کافی ایمنی آتش نشانی و آگاهی کارکنان بیمارستان می تواند منجر به بروز آتش‌سوزی شود. در بسیاری از موارد، آتش‌سوزی‌ها ممکن است کوچک شروع شوند، اما به فاجعه تبدیل شوند، زیرا افراد نمی‌دانند چگونه واکنش نشان دهند یا از تجهیزات آتش نشانی استفاده کنند.

آموزش منظم ایمنی آتش نشانی و تمرین برای همه کارکنان، از جمله کارگران شیفت شب، باید در بیمارستان‌ها اجباری باشد. این آموزش باید نحوه واکنش در مواقع آتش سوزی، استفاده از کپسول‌های آتش نشانی و تخلیه ایمن بیماران را پوشش دهد.

۱۰. انبار کردن مواد قابل احتراق

نگهداری نادرست مواد قابل احتراق مانند کاغذ، پارچه و پلاستیک نیز می‌تواند منجر به آتش سوزی در بیمارستان شود. این مواد باید در انبارهای مشخص، ایمن و مقاوم در برابر آتش، دور از منابع حرارتی یا اشتعال نگهداری شوند.

علاوه بر این، برای اطمینان از اینکه این مواد تجمع نمی‌یابند و خطر آتش سوزی ایجاد نمی کنند، باید سیاست‌هایی برای دفع زباله وجود داشته باشد.

۱۱. سامانه‌های معیوب آتش‌نشانی

یک سیستم اعلام حریق معیوب یا ضعیف می‌تواند خطر گسترش آتش در بیمارستان را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. تعمیر و نگهداری منظم و آزمایش سیستم‌های ایمنی آتش نشانی، از جمله آلارم، کپسول‌های آتش‌نشانی و سامانه پاششی اطفاء حریق بسیار مهم است.

اگر این سیستم ها به درستی کار نکنند، یک آتش سوزی جزئی می تواند به سرعت از کنترل خارج شود.

۱۲. تجهیزات گرمایشی

تجهیزات گرمایشی مانند بخاری‌های قابل حمل منابع رایج آتش‌سوزی بیمارستان‌ها، به ویژه در ماه‌های سردتر هستند. این دستگاه ها باید از مواد قابل اشتعال دور باشند و به طور مرتب بازرسی و نگهداری شوند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.

این نکات ایمنی آتش نشانی را در مورد بیمارستان‌ها رعایت کنید

• یک برنامه تخلیه فوری واضح و مشخص بیماران، کارکنان و همراه بیماران تهیه و ابلاغ کنید. برنامه تخلیه را از طریق برپایی یک تمرین به آزمایش بگذارید تا مطمئن شوید که همه نقش‌ها و راه‌های فرار خود را می‌دانند.
• برای تسهیل تخلیه و دسترسی آسان برای امدادگران، تمام مناطق بیمارستان را از درهم ریختگی دور نگه دارید، به خصوص در راهروها، راه پله‌ها، و خروجی‌های اضطراری.
• سیاست ممنوعیت سیگار را در سراسر محوطه بیمارستان به اجرا درآورید و جایگاهی برای سیگار کشیدن دور از ساختمان‌ها فراهم کنید.
• سیستم های گرمایش و سرمایش، دیگهای بخار و سایر تجهیزات تولید کننده گرما را به طور منظم بازرسی کنید تا از خرابی‌ها و خطرات احتمالی آتش‌سوزی جلوگیری شود.
• سیستم های ارتباطی اضطراری را برای هشدار سریع آتش‌سوزی در محل قرار دهید.

جمع‌بندی

ایمنی آتش سوزی یک مسئولیت جمعی است و همه افراد در بیمارستان باید به طور فعال در پیشگیری و واکنش به آتش سوزی مشارکت داشته باشند.

شناخت علل شورع آتش‌سوزی، آموزش کارکنان، نگهداری تجهیزات و اجرای سختگیرانه پروتکل‌های ایمنی برای کاهش خطر بسیار مهم است.

با مدیریت پیشگیرانه خطرات احتمالی و رعایت اقدامات ایمنی در برابر آتش سوزی، بیمارستان ها می توانند از آتش سوزی جلوگیری کنند و در صورت وقوع آتش سوزی از واکنش سریع و ایمن اطمینان حاصل کنند و در نتیجه از جان و اموال محافظت کنند.