مرگبارترین آتش‌سوزی‌های ایران در ۴ دهه گذشته؛ سازه‌های بشری و محیط زیست چگونه طعمه آتش شدند؟

این آتش‌سوزی در حالی رخ داده است که پیش از این، بسیاری از متخصصان نسبت به پیامدهای ناایمن بودن برخی از ساختمان‌ها و مراکز مهم تجاری و خدماتی در سراسر ایران هشدار داده بودند.

آتش‌سوزی‌هایی شبیه آتش‌سوزی در بیمارستان گاندی که در نقاط مختلف ایران روی داده است نه تنها خسارات جانی و مالی به همراه داشته که گستردگی برخی از آن‌ها شرایط را برای مهار این آتش‌سوزی‌ها پیچیده کرده بود.

نگاهی به حوادث آتش‌سوزی در ایران در دهه‌های گذشته نشان می‌دهند که فقط سازه‌های بشری دچار آتش‌سوزی نشده‌اند بلکه زبانه‌های بی‌رحم آتش، محیط زیست را نیز در خود فرو برده است.

آتش‌سوزی مرگبار در مرکز ترک اعتیاد لنگرود در آبان سال ۱۴۰۲؛ عدم رعایت نکات ایمنی

آتش‌سوزی مرگبار در یک کمپ ترک اعتیاد در شهرستان لنگرود در آبان ماه ۱۴۰۲ خورشیدی بیش از ۳۰ کشته برجای گذاشت.

دادستان کل ایران اگرچه بر عمدی بودن این حادثه تأکید کرده اما گفته است که «در بررسی‌های صورت‌ گرفته مشخص شد در حالی که ظرفیت پذیرش این کمپ ۳۰ نفر بوده است، اما ۴۹ نفر در آن پذیرش شده بودند.»

• حکم اعدام برای مرد ژاپنی که استودیو انیمه در کیوتو را به آتش کشید
• سانحه هوایی در ژاپن؛ هواپیمای مسافربری روی باند فرودگاه توکیو در آتش سوخت

آتش‌سوزی در جنگل‌های ارسباران در سال ۱۳۹۸؛ منافع شخصی عامل سوزاندن مراتع

جنگل‌های ارسباران که به دلیل تنوع گیاهی و جانوری بخشی از آن در سال ۱۹۷۶ میلادی به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره معرفی شده‌اند، در مرداد ماه ۱۳۹۸ خورشیدی دچار آتش‌سوزی شدند.

در جریان این آتش‌سوزی، حدود ۶۳۰ هکتار از مراتع و جنگل‌های ارسباران در حریق سوختند.

آتش‌سوزی در میدان تاریخی حسن‌آباد تهران در سال ۱۳۹۸؛ حریقی که اثر ملی را ویران کرد

مجموعه ‌حسن‌آباد تهران که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد و در ۱۳۷۷ خورشیدی به ثبت ملی رسیده است در تیر ۱۳۹۸ دچار آتش‌سوزی شد.

در جریان این آتش‌سوزی، ۲ گنبد از ۸ گنبد تاریخی میدان حسن‌آباد که در شمال‌غربی این میدان قرار گرفته‌ است، در اثر آتش ویران شدند.

دادگستری آذربایجان‌شرقی در آن با اشاره به بازداشت ۳ نفر در رابطه با این حادثه، اعلام کرد: «این افراد با انگیزه شخصی به منظور بهره‌برداری از محیط به نفع خود از جمله چرای دام اقدام به این کار کرده بودند.»

آتش‌سوزی در پتروشیمی بوعلی ماهشهر در سال ۱۳۹۵؛ «قصور واحدها»

آتش‌سوزی مهیب در پتروشیمی بوعلی واقع در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر در تیر ماه ۱۳۹۵ خورشیدی به وقوع پیوست.

کمیسیون اصل ۹۰ مجلس ایران در گزارشی اعلام کرد که این حادثه «غیرعمدی» بوده اما «قصور واحدهای مدیریت، تعمیر، بهره‌برداری، منابع انسانی، آموزش و آتش‌نشانی محرز است.»

آتش‌سوزی در ساختمان پلاسکوی تهران در سال ۱۳۹۵؛ «شرایط محیطی مانع اطفای فوری حریق شد»

ساختمان تجاری پلاسکو که یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌های بلند تهران بود در دی ماه ۱۳۹۵ خورشیدی دچار حریق شد.

وسعت آتش‌سوزی‌ و نیز شرایط محیطی ساختمان پلاسکو به‌گونه‌ای بود که اطفای فوری حریق در این ساختمان را غیرممکن کرد. در سال‌های منتهی به آتش‌سوزی، شهرت ساختمان پلاسکو به دلیل عرضه پوشاک بود.

در جریان این آتش‌سوزی، در حالی که تعدادی از آتش‌نشانان و تیم‌های امدادی برای اطفای حریق در ساختمان پلاسکو تلاش می‌کردند، این ساختمان فرسوده فروریخت، اتفاقی که باعث شد تا تعدادی از آتش‌نشانان جان خود را از دست بدهند.

پزشکی قانونی ایران مجموع قربانیان این حادثه را ۲۱ نفر اعلام کرد.

هیاتی که از جانب رئیس جمهوری وقت مامور شده بود تا درباره چرایی این حادثه تحقیق کند، اعلام کرد: «فروریختن ساختمان پلاسکو نمادی از قصور و ناکارآمدی بسیاری از دستگاه‌ها بود، قصور و کاستی‌هایی که چندین دهه بر یکدیگر انباشته شده بودند.»

آتش‌سوزی در ساختمان جمهوری تهران در سال ۱۳۹۲؛ خودروی آتش‌نشانی مشکل فنی داشت

دی ماه ۱۳۹۲ خورشیدی، یک ساختمان ۵ طبقه در خیابان جمهوری تهران دچار آتش‌سوزی شد. در پی این آتش‌سوزی، ۲ زن که خود را از پنجره آویزان کرده بودند به دلیل تأخیر در استقرار نردبان هیدرولیکی به پایین سقوط کردند.

در آن زمان، یکی از نردبان‌های هیدرولیکی که در پایین ساختمان مستقر شده بود به علت مشکلات فنی، پله‌های نردبان آن باز نشد و جایگزینی نردبان دوم باعث از دست رفتن زمان برای نجات این دو نفر شد.

آتش‌سوزی در مدرسه شین‌آباد پیرانشهر در سال ۱۳۹۱؛ قربانیان دانش‌آموز بودند

در سال ۱۳۹۱ خورشیدی، ۳۷ دانش‌آموز دختر دبستانی در شین‌آباد در شهر پیرانشهر به دلیل انفجار بخاری نفتی دچار سوختگی شدند که در این حادثه ۲ نفر از آن‌ها جان خود را از دست دادند.

ازدحام دانش‌آموزان در جلوی در کلاس و حفاظ پنجره‌ها مانع خروج سریع دانش‌آموزان از کلاس شد.

• آتش‌سوزی گسترده در پی انفجار یک کارخانه مواد شیمیایی در تگزاس آمریکا
• تنش در بنگلادش دو قطبی در آستانه انتخابات پارلمانی؛ آتش‌سوزی «عمدی» در قطار جان ۴ نفر را گرفت

آتش‌سوزی در سینما جمهوری در سال ۱۳۸۷؛ حادثه‌ای که با انتخابات گره خورد

سینما جمهوری در آبان ۱۳۸۷ خورشیدی پس از چند روز از سخنرانی لیلا حاتمی، یکی از مالکان این سینما و فرزند علی حاتمی برای دعوت از محمد خاتمی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ خورشیدی دچار آتش سوزی شد.

این آتش‌سوزی را با توجه به گفته محمدرضا حاجی‌بیگی، مدیر عامل وقت سازمان آتش نشانی ایران که آن را «عمدی» دانسته بود، می‌توان در گروه آتش‌سوزی‌های سیاسی قرار داد. 

این آتش‌سوزی تلفات جانی نداشت.

آتش‌سوزی در مسجد ارگ تهران در سال ۱۳۸۳؛ استفاده از وسایل ناایمن به گسترش آتش دامن زد

آتش‌سوزی در مسجد ارگ تهران در سال ۱۳۸۳ خورشیدی در حالی رخ داد که نمازگزاران در حال خواندن نماز مغرب و عشا بودند.

تلاش‌ها برای مهار آتش نتوانست از شمار قربانیان بکاهد، زیرا عده زیادی در آتش سوختند و عده‌ای هم بر اثر فشار جمعیت، خفه شدند.

تعداد قربانیان این حادثه، ٧٨ نفر اعلام شد. سقف مسجد که با برزنت پوشانده شده بود پس از انفجار یک کپسول گاز شعله‌ور و آتش بر سر حاضران ریخته می‌شود.

آتش‌سوزی در سینما رکس آبادان در سال ۱۳۵۷؛ حادثه‌ای که با سیاست پیوند خورده است

آتش‌سوزی در سینما رکس آبادان در سال ‌۱۳۵۷خورشیدی، مشهورترین آتش‌سوزی در تاریخ معاصر ایران است که با سیاست پیوند خورده است.

تیتر «۶۰۰ نفر را در سینما رکس آبادان زنده زنده سوزاندند» در بالای صفحه اول روزنامه اطلاعات آن زمان نشان‌ از عمق فاجعه داشت.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

آخرین سانس فیلم «گوزن‌ها» در این سینما در حال اکران بود که شعله‌های آتش از هر طرف زبانه کشید و تماشاگران را به کام مرگ کشاند. در آن زمان، مخالفان نظام شاهنشاهی پهلوی، عوامل حکومت را عامل این آتش‌سوزی معرفی کردند اما در سال‌های گذشته برخی از محققان نیروهای انقلابی را عامل آن معرفی کرده‌اند.

اگرچه در سال‌های گذشته بسیاری از آتش‌سوزی‌ها گسترده که می‌توانستند خسارات مالی و جانی فراوانی به همراه داشته باشند مهار شده‌اند اما این خطر با وجود شرایط نامساعد محیطی همچنان می‌تواند فاجعه بیافریند.