فهرست رو به رشد کشورهای تعلیق‌کننده کمک به آژانس کمک‌رسانی سازمان ملل به فلسطینیان؛ اونروا چیست؟

این تصمیم پس از آن صورت می‌گیرد که بعد از ادعاهای مطرح شده از سوی اسرائیل، آژانس اونروا از اخراج تعدادی از کارکنان خود به اتهام دست داشتن در حملات هفتم اکتبر حماس علیه اسرائیل خبر داد. 

این آژانس که زیر نظر سازمان ملل متحد فعالیت دارد، نسل‌های زیادی همچون یک شریان حیاتی در نوار غزه بوده است و می‌توان گفت که از مدت‌ها قبل هم محل اختلاف با اسرائیل بوده است.

وزارت خارجه فلسطینی در واکنش به اتهامات مطرح شده اسرائیل، از آنچه که به عنوان کارزار علیه اونروا توصیف کرد انتقاد کرد و گروه شبه نظامی حماس نیز فسخ قراردادهای کارکنان را «بر اساس اطلاعات بدست آمده از دشمن صهیونیستی» محکوم کرد.

اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و جمهوری ایرلند حمایت خود از تحقیق درباره اتهامات مربوطه به اونروا را اعلام کردند، اما با این حال گفته‌اند که تامین مالی برای فعالیت این آژانس در غزه را متوقف نخواهد کرد.

در اینجا نگاهی دقیق تر به این آژانس خواهیم داشت.

کار ویژه اونروا چیست؟

اونروا در حقیقت به فلسطینیان آواره‌ شده در خلال درگیری‌های تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و همچنین فرزندان آن‌ها در غزه، کرانه باختری اشغالی، اردن، لبنان و سوریه مجموعه‌ای از خدمات اجتماعی ارائه می‌دهد.

باید گفت که این آژانس در نوار غزه به طور خیلی ویژه‌تری فعال است، چرا که اکثریت جمعیت ۲ میلیون نفری آن به عنوان پناهنده دسته‌بندی و ثبت شده‌اند.

مدت زیادی است که باریکه غزه تحت محاصره اسرائیل بوده و گروه حماس که توسط بسیاری از کشورهای جهان یک گروه تروریستی تلقی می‌شود‌، مسئولیت کنترل آن را در دست دارد.

دولت هیچ کشوری حتی مسئولیت جزئی برای اداره این سرزمین را بر عهده نمی‌گیرد و تشکیلات خودگردان فلسطینی که در کرانه باختری از اختیارات محدودی برخوردار است، عملاً از سال ۲۰۰۷ در یک کشمکش با حماس، دستش از نوار غزه کوتاه شد.

اونروا مدارس، کلینیک‌های پزشکی، پناهگاه‌ها و زمین‌های بازی را در سراسر باریکه غزه می‌سازد و راه اندازی می‌کند.

غذا، کمک‌های مسکن و وام‌های اضطراری ارائه می‌کند و حتی بر جمع آوری زباله‌ها نیز نظارت می‌کند.

به این ترتیب، اونروا یکی از بزرگترین کارفرمایان غزه با ۱۳ هزار کارمند - که اکثر آنها فلسطینی هستند - در منطقه‌ای که تقریبا نیمی از بزرگسالان آن بیکار هستند، بسیار حائز اهمیت است.

آقای هکتور شارپ، رئیس دفتر حقوقی آژانس اونروا در مصاحبه‌ای در ماه اکتبر گفته بود که «اساساً در چند دهه گذشته، ما یک دولت موازی در غزه را اداره کرده‌ایم.»

اتهامات علیه اونروا چیست؟

فعلا چیزی به طور کامل مشخص نیست.

مقامات سازمان ملل و ایالات متحده به این ادعاها اشاره کردند که ممکن است برخی از کارکنان اونروا در حملات هفتم اکتبر موسوم به طوفان الاقصی «دخیل» بوده باشند، اما درباره این دخالت توضیحی ندادند یا نگفتند که آیا شامل جنایات آن روز می‌شود است یا خیر.

وزارت امور خارجه ایالات متحده به اتهام ۱۲ کارمند و اخراج آن‌ها از اونروا اشاره کرده است، در حالی که خود اونروا تعداد آن‌ها را ذکر نکرده و مشخص نیست که آنها چه نوع اقدام یا تخلفی انجام داده‌اند و یا اینکه در چه رده سازمانی قرار داشته‌اند.

همچنین باید دید که آیا تحقیقات به اتهامات بیشتری منجر خواهد شد یا خیر.

رابطه انروا با اسرائیل چیست؟

اسرائیل مدتهاست که اونروا را متهم می‌کند که با حماس تبانی کرده و تبلیغات ضد اسرائیلی به ساکنان غزه می‌خوراند و از راکت‌پرانی‌های حماس به اسرائیل و تونل‌سازی‌های وسیع‌ آن چشم‌پوشی کرده است.

حماس بر بخش اندکی از مدیریت عمومی غیرنظامی در غزه نظارت دارد، بنابراین افراد و سازمان‌های تحت کنترل آن ناگزیر با آژانس تعامل دارند، اما میزان و ماهیت این همکاری موضوع بسیاری از ادعاهای رقیب بوده است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، تا آنجا پیش رفته که آژانس را برای تداوم بخشیدن مصیبت فلسطینیان به جای کاهش آن مقصر دانسته و از سازمان ملل خواسته است تا آن را منحل کند.

دکتر آهرون برگمن، استاد ارشد در کینگز کالج لندن که متخصص مسائل اعراب-اسرائیلی است، می‌گوید: مقامات اسرائیلی مدت‌هاست که کشورهای عربی را متهم کرده‌اند که «می‌خواهند مشکل پناهندگان فلسطینی حل‌نشده باقی بماند، به طوری که دائماً تراژدی فلسطین یادآوری شود.»

اما برخی کارشناسان دیگر دقیقا برعکس آن را می‌گویند و معتقدند که اسرائیل که غزه را از سال ۱۹۶۷ تا ۲۰۰۵ اشغال کرده بود، برای ایجاد ثبات در آنجا به کمک‌های آژانس نیاز داشت.

چرا اونروا راه اندازی شد و پول آن از کجا تامین می‌شود؟

اونروا در سال ۱۹۴۹ میلادی برای کمک به حدود ۷۰۰ هزار فلسطینی که در جریان جنگ‌های مربوط به تاسیس اسرائیل از سرزمین‌های آنجا فرار کردند و یا توسط اسرائیل بیرون رانده شدند، بوجود آمد.

بسیاری از این پناهجویان در اردوگاه‌هایی که آژانس برپا کرده بود مستقر شدند،‌اردوگاه‌هایی که از آن زمان تا به حال به مناطق شهری ارتقا یافته و البته کماکان منطقه محروم به حساب می‌آیند.

فلسطینی ها تنها گروه پناهندگانی هستند که حمایت از آن‌ها ذیل دستورکار جهانی دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان قرار نمی‌گیرد.

بودجه اونروا تقریباً به طور کامل از طریق کمک‌های داوطلبانه کشورهای عضو سازمان ملل تأمین می‌شود و ایالات متحده و کشورهای اتحادیه اروپا بیشتر این بودجه را تأمین می‌کنند.

این آژانس که حتی قبل از شروع جنگ فعلی هم گفته بود که با کسری بودجه مواجه است، درخواست تزریق عمده پول برای رسیدگی به نیازهای اضافی فلسطینیان را داده است.

نقش اونروا در این جنگ چه بوده است؟

از زمانی که اسرائیل عملیات بمباران و تهاجم زمینی خود را در انتقام حمله ۷ اکتبر آغاز کرد، اونروا مسئولیت اصلی تلاش برای پناه دادن به ساکنان غزه را که در حال حاضر نزدیک به ۹۰ درصد از آن‌ها از  خانه هایشان آواره شده‌اند، بر عهده گرفته است.

این آژانس مدارس، کلینیک‌ها و دفاتر خود را به سرپناه‌های اضطراری تبدیل کرده است که به شدت با ازدحام روبرو شده‌اند.

• سازمان ملل متحد ۱۲ کارمند را به ظن همکاری با حماس در حمله ۷ اکتبر اخراج کرد

اونروا همچنین اردوگاه‌های چادری گسترده‌ای در نوار غزه برپا کرده است. علاوه بر این‌ها، اونروا در توزیع مواد غذایی، آب و دارو به فلسطینیان کمک کرده است.

اونروا در رنج مردم غزه و کشته شدگان جنگ هم شریک بوده است. این آژانس می گوید که ۱۵۲ کارمندش در میان کشته شدگان حملات اسرائیل هستند و ۱۴۱ مورد از تاسیسات و زیرساخت‌های آن آسیب دیده یا تخریب شده است.