نظارت الکترونیکی بر محاکم باید محوریت کار قرار گرفته شود

به گزارش خبرگزاری مهر، جلسه تبیین و بررسی عملیات اجرایی دستورالعمل ارزیابی و اتقان آرای قضائی با حضور حجت الاسلام والمسلمین محمدجعفر منتظری رئیس دیوان عالی کشور، عبدالحمید مرتضوی معاون نظارت دیوان عالی کشور، محمدنقی صوفی مدیرکل نظارت و ارزیابی آرا، حجت الاسلام والمسلمین احمدرضا پورخاقان رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح، نماینده رئیس دیوان عدالت اداری و رؤسای کل دادگستری استان‌ها به صورت ویدئو کنفرانس و برخط برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین منتظری در ابتدای این جلسه تصریح کرد: در آستانه ورود به دهه مبارک فجر هستیم، امیدواریم دهه فجر با پیام‌هایی که همه ساله با خود به همراه دارد؛ روح تازه‌ای به بدنه کشور و به ویژه خدمتگزاران نظام مقدس جمهوری اسلامی بدمد و انشاالله بتوانیم نقاط قوت را بیفزاییم و نقاط ضعف و کاستی‌ها را کاهش دهیم.

رئیس دیوان عالی کشور ادامه داد: آرایی که در قوه قضائیه صادر می‌شود، محصول زحماتی است که از شخص رئیس قوه قضائیه تا همه کسانی که مدیریت‌های گوناگون دستگاه قضائی را عهده‌دار هستند، آن را متحمل شده‌اند؛ خروجی این زحمات باید به صدور آرا عادلانه متناسب با نظام قضائی اسلامی منتهی شود و این مهمترین هدف دستگاه قضائی است.

وی با اشاره به اهمیت اتقان آرای قضائی تصریح کرد: مقام معظم رهبری در دیدارهای خود و در سنوات مختلف، مکرر نسبت به اتقان آرای قضات تاکید فرمودند و این مهم از مطالبات جدی رئیس قوه قضائیه است که توجه به آن در سند تحول قضائی جدی شمرده شده است.

حجت الاسلام والمسلمین منتظری با تاکید بر اینکه بحث نظارت دیوان عالی کشور منحصر به پرونده‌های وارده به این مرجع نیست و این نظارت اطلاق دارد، گفت: مهمترین وظیفه دیوان عالی کشور نظارت بر حسن اجرای قانون در محاکم و دادگاه‌ها است و این مهم باید در جهت اتقان آرا ساماندهی شود.

وی ادامه داد: یکی از بهترین راهکارها در ساماندهی نظارت بر آرای محاکم استفاده از فناوری‌های روز است که باید از این فناوری در اجرای وظیفه نظارت بر محاکم نهایت استفاده را داشته باشیم.

رئیس دیوان عالی کشور افزود: نظارت میدانی، موردی و اعزام هیئت‌های نظارتی به استان‌ها از جمله ابزارهای قابل استفاده در بحث نظارت است، اما با استفاده از ابزارهای الکترونیکی می‌توان نظارت بر محاکم را دقیق‌تر، جامع‌تر و فراگیرتر به انجام رساند.

وی تقویت نظارت سیستمی و الکترونیک بر محاکم را مورد تاکید قرار داد و گفت: از مرکز آمار و فناوری قوه قضائیه انتظار داریم در تقویت ابزارهای الکترونیکی نهایت همکاری را داشته باشند، گام‌های بسیار خوبی در این زمینه برداشته شده، اما هنوز تا نقطه مطلوب فاصله داریم و باید امکانات تعریف و چالش‌ها احصا شود.

حجت الاسلام والمسلمین منتظری افزود: در دیوان عالی کشور بحث نظارت الکترونیکی را محور کار قرار دادیم و درصددیم شیوه‌های نظارت دیوان عالی کشور بر اجرای صحیح قوانین در محاکم به روز شود.

رئیس دیوان عالی کشور با بیان اینکه بحث اتقان آرا باید در تمام مراحل قضائی از دادسرا تا دادگاه‌های تجدیدنظر مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: شاخص‌ها و مؤلفه‌های اتقان آرا را همکاران استخراج و تهیه کنند و در این زمینه می‌توان از نظرات نیز بهره جست.

حجت الاسلام والمسلمین منتظری ادامه داد: در دیوان عالی کشور آرا باید از اتقان و استواری لازم برخوردار باشد؛ به طوری که متن آرا قابل ارائه در سطح مجامع حقوقی و حتی قابل استفاده و بهره برداری آموزشی در دانشگاه‌ها و برای کارآموزان قضائی باشد، لذا باید در استدلال، به کار بردن واژه‌ها و استنادات قانونی و مستندات پرونده دقت لازم به کار گرفته شود.

رئیس دیوان عالی کشور تصریح کرد: در بحث اتقان آرا قضات مستعد و پرکار که دارای آرای برتر، مستدل، متقن و قابل ارائه هستند شناسایی شوند و رؤسای دادگستری‌ها در بحث تشویق و ارتقا بر این مهم اهتمام لازم را داشته باشند.

وی افزود: در مدیریت جدید دیوان عالی کشور گام‌های خوبی در زمینه اتقان آرا برداشته شده است و آسیب شناسی و شناسایی علل نقض آرا در شعب دادگاه‌ها در دستور کار قرار گرفته است.

رئیس دیوان عالی کشور با تاکید بر اینکه بحث اتقان آرا به حقوق مردم بازمی‌گردد، گفت: رؤسای دادگستری‌ها با تشکیل جلسات توجیهی، علمی و حقوقی و برگزاری دوره‌های آموزشی بحث اتقان آرا را در اولویت قرار دهند؛ ما هیچیک مستغنی از دانش قضائی نیستیم و باید دانش قضائی با برگزاری این جلسات تخصصی به روز شود چرا که یکی از مؤلفه‌های مؤثر در بحث اتقان آرا به روز بودن دانش قضائی است.

حجت الاسلام والمسلمین منتظری با اشاره به تشکیل کارگروه‌های تخصصی چهارگانه حقوقی، خانواده، مواد مخدر و کیفری در دیوان عالی کشور خاطرنشان کرد: انشاالله خروجی این جلسات برای دستگاه قضائی و عموم جامعه مفید به فایده باشد؛ استفاده از نظرات، پیشنهادات و تجربیات همکاران قضائی در رفع اشکالات و مدیریت کلان دیوان عالی کشور مثمر ثمر خواهد بود.

در ادامه این جلسه حجت الاسلام والمسلمین احمدرضا پورخاقان رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح ضمن قدردانی از تشکیل این جلسه اظهار داشت: در عین حفظ محرمانگی آرا سازمان قضائی نیروهای مسلح موضوع اتقان آرا را در دستور کار قرار دادیم و در نتیجه زحمات همکاران قریب ۷۰ درصد از آرا سازمان در سال ۱۴۰۱ در دیوان عالی کشور تأیید شد.

وی ادامه داد: از قضات دیوان عالی کشور تشکر می‌کنم که در دوره مدیریت جدید ما را همراهی نمودند و امیدواریم کارگروه پنجمی با موضوع رسیدگی به پروند ه‌های دادگاه‌های نظامی با محوریت سازمان قضائی در دیوان عالی کشور تشکیل شود و نماینده ویژه ما در آن کارگروه حضور داشته باشند تا شاهد اثربخشی بیشتر در زمینه اتقان آرا قضائی باشیم.

عبدالحمید مرتضوی در این جلسه با اشاره به اقدامات معاونت نظارت دیوان عالی کشور در اجرایی کردن دستورالعمل ارزیابی اتقان آرای قضائی گفت: بازرسی دوره‌ای هیئت‌های بازرسی از محاکم، برگزاری دوره آموزشی و نشست‌های قضائی در برخی استان‌ها، برنامه‌ریزی جهت رفع اطاله دادرسی، ریشه‌یابی علل نقض آرا و ارائه برنامه عملیاتی توسط رؤسای دادگستری‌ها و … از جمله اقدامات مهم صورت گرفته پیرامون اجرایی کردن دستورالعمل ارزیابی اتقان آرا است.

وی ادامه داد: رایزنی‌هایی با معاون مالی قوه قضائیه و معاونت منابع انسانی قوه قضائیه به منظور تمهید بودجه لازم در جهت اجرایی شدن اتقان آرای قضائی و برگزاری دوره‌های آموزشی انجام شده است تا علل نقض آرا در محاکم شناسایی و در این زمینه آسیب شناسی صورت گیرد.

محمدنقی صوفی مدیرکل نظارت و ارزیابی آرا در این جلسه عنوان کرد: قضات در بحث اتقان آرا از اعمال سلیقه شخصی پرهیز کنند و بر اساس دستورالعمل ارزیابی عمل کنند، چنانچه اشکالات و ابهاماتی در دستورالعمل ملاحظه شد، انشاالله با هم فکری و در آینده‌ای نزدیک، این موارد مرتفع خواهد شد.

وی ادامه داد: در بحث اتقان آرا تشکیل جلسات توجیهی مکرر با کارگروه‌های تخصصی در دستور کار قرار گیرد.

گفتنی است: جلسه تشریح، تبیین و بررسی عملیات اجرایی دستورالعمل ارزیابی و اتقان آرای قضائی و رفع برخی از ابهامات موجود با موضوع مواد ۹ الی ۱۴ دستورالعمل ارزیابی اتقان آرای قضائی به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد و رؤسای دادگستری‌ها و نمایندگان آن‌ها در کارگروه‌های تخصصی سوالات و ابهامات خود را پیرامون اتقان آرای قضائی و سامانه تناد مطرح کردند.