طرح امانت‌سپاری منشور کوروش به اسرائیل؛ ایران پیگیری حقوقی می‌کند

آگهی

عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ایران روز سه شنبه در واکنش به طرح موزه ملی بریتانیا برای به نمایش گذاشتن منشور کوروش در اسرائیل اعلام کرد که «این کتیبه متعلق به ملت ایران و تمدن جهانی است و این تصمیم‌گیری حتما ناصواب و نادرست است.» 

ضرغامی در ادامه گفت که ایران هم اکنون «به لحاظ حقوقی در سطح جهانی» در حال پیگیری این موضوع از است.

این اثر، یک شی ۲۶۰۰ ساله متعلق به قلمرو بابل باستان (عراق امروزی) است که کتیبه‌ای به خط میخی بر روی سطح سفالین آن نقش بسته است. 

این کتیبه استوانه‌ای‌شکل همچون یک سند مهم از استیلای حکومت پارس بر این منطقه و مدرکی از فرمان همایونی کوروش، پادشاه ایران‌زمین به شمار می‌آید. بر اساس این فرمان، تمامی کسانی که تا پیش از این برده بودند اجازه بازگشت به کشورهای خود را دریافت می‌کنند.

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

پیش تر نیز هادی میرزایی، مدیر کل موزه‌های ایران در نامه‌هایی مراتب نگرانی خود از انتقال برنامه‌ریزی شده منشور کوروش به کتابخانه ملی اسرائیل در بیت المقدس را ابراز کرده بود.

طبق اعلام موزه بریتانیا این استوانه باستانی در تاریخ چهارم اکتبر (۱۳ مهر ماه سال آینده) به اسرائیل می‌رود و تا ۲۹ نوامبر (نهم آذرماه) به صورت امانی در بیت‌المقدس به نمایش گذاشته می‌شود.

انتقال منشور کوروش به کتابخانه ملی اسرائیل به جهت مخاطراتی که می‌تواند به همراه داشته باشد، قطعاً به صلاح نخواهد بود. هادی میرزایی مدیر کل موزه‌های ایران

میرزایی اواسط ماه ژانویه در مکاتبات جداگانه با امیرحسین غریب‌نژاد، معاون همکاری های فرهنگی وزارت امور خارجه و علی اکبر متکان، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، به این مناقشه پرداخت. 

در این مکاتبات اشاره شده بود که انتقال منشور کوروش به کتابخانه ملی اسرائیل «به جهت مخاطراتی که می‌تواند به همراه داشته باشد، قطعاً به صلاح نخواهد بود.»

مناقشه بر سر امانت‌سپاری مسبوق به سابقه بوده است

موزه بریتانیا (بریتیش میوزیوم) در حال حاضر این استوانه را به طور موقت نزد موزه پی بادی ییل ایالات متحده به امانت سپرده است.

بحث و جدل پیرامون امانت دادن این اثر هنری توسط موزه بریتانیا به بیش از یک دهه پیش باز می‌گردد. در سال ۲۰۱۰ میلادی نیز وقتی که موزه بریتانیا آن را به موزه ملی ایران در تهران امانت داد، مقامات ایرانی از موقتی بودن این قرارداد انتقاد کردند. 

آن‌ها استدلال می‌آوردند که حفاری این استوانه در سال ۱۸۷۹ میلادی از محل اصلی خود در عراق، درخواست تهران برای به امانت سپردن طولانی تر این اثر در خاورمیانه را توجیه می‌کند. 

این اثر باستانی بعدها در سال ۲۰۱۳ و در چارچوب یک نمایشگاه سیار تحت عنوان «منشور کوروش و ایران باستان: ترسیم یک امپراتوری جدید» در موزه متروپولیتن نیویورک به نمایش در آمد.

یک سال پیش از آن، نیل مک گرگور، مدیر وقت موزه بریتانیا این قطعه را یکی از اولین اسنادی توصیف کرد که منعکس کننده ملاحظات یک کشور در مورد چگونگی «حکومت خود بر تنوع جوامع» بود.

استناد حقوقی ایران به چیست؟

وزارت فرهنگ ایران مخالفت خود با طرح امانت سپاری و انتقال این شیء به بیت‌المقدس را بر اساس کنوانسیون ۱۹۴۵ لاهه مطرح می‌کند.

بر اساس این کنوانسیون بین‌المللی، دولت‌ها اجازه دارند از اشیایی که برای آن‌ها ریشه ملی دارند محافظت کنند، به ویژه آنکه این آثار در مناطق گرفتار درگیری مسلحانه باشد.