ذکر الله آن است که انسان را از ماسوای خدا دور کند

گزارش خبرگزاری مهر، آیت الله عبدالله جوادی آملی امروز جلسه درس اخلاق هفتگی در مسجد اعظم قم به شرح حکمت ۱۲۸ نهج البلاغه پرداخت و گفت: کلام حضرت این است که «تَوَقَّوُا الْبَرْدَ فِی أَوَّلِهِ وَ تَلَقَّوْهُ فِی آخِرِهِ فَإِنَّهُ یَفْعَلُ فِی الْأَبْدَانِ کَفِعْلِهِ فِی الْأَشْجَارِ أَوَّلُهُ یُحْرِقُ وَ آخِرُهُ یُورِقُ»؛ ائمه (علیهم السلام) چون موحدانه زندگی می کردند سیره و سنت آنها توحید الهی بود، همه موجودات جهان و خلقت را آیات الهی می دانستند، و برای همه یا بسیاری از اینها دعا و ذکر و برنامه خاصی دستور دادند؛ وقتی باران می آمد یک ذکری می گفتند، وقتی ابر و یا شمس و قمر را می دیدند یک ذکری می گفتند. وقتی هم که باران کم می آمد یا نمی آمد برای استسقاء، گذشته از آن نماز و گذشته از آن دعاهای مخصوص، دعاهای موردی هم داشتند،. این کار هم در نهج البلاغه کاملاً مضبوط است و هم در صحیفه سجادیه.

این استاد حوزه خاطرنشان کرد: در اینجا وجود مبارک حضرت فرمود از وجود مبارک پیغمبر (ص) رسیده است که سرما که می رسد از اول سرما بپرهیزید و از آخر سرما استفاده کنید، از سرمای پاییز که کم کم سرمای زمستان را به همراه دارد، بپرهیزید، خودتان را بپوشانید، برای اینکه با سرمای پاییز با شما همان کار را می کند که با درختان شما می کند.

وی افزود: برگ های درختان می ریزد، اینها را زرد می کند، بدن اینها را سست می کند اینها را به خواب فرو می برد این خاصیت سرمای اول است که از پاییز شروع می کند، آخرش که بهار است فرمود از سرمای بهار و بَرد هو استفاده کنید همان طوری که سرمای بهار خوابیده ها را زنده می کند و بیدار می‌کند، برگ ها را می رویاند، سرسبز و خرم می کند، میوه می دهد، با بدن شما هم همین کار را می کند.

آیت الله جوادی ادامه داد: خدای سبحان یک وقتی می فرماید که اگر فلان کار خیر را انجام دادید بهشت می روید یا مثلاً اگر صدقه دادید ده برابر پاداش می گیرید و یک وقت می فرماید اگر به یاد من بودید، من خودم به یاد شما هستم: ﴿فَاذْکُرُونی‏ أَذْکُرْکُمْ﴾، هیچ نمونه ای در قرآن کریم معادل این نیست؛ به یاد خدا باشید، او به یاد شماست.

وی تصریح کرد: خداوند حتی در جریان محبت هم فرمود اگر دوست خدا هستید و می‌خواهید خدا دوست شما باشد باید یک کاری بکنید: ﴿إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونی‏ یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ﴾ خدای سبحانه به وجود مبارک پیغمبر (ص) می فرماید که تو حبیب من هستی. وقتی تو حبیب الله شدی محور محبت هستی؛ وقتی محور محبت شدی، یعنی اگر کسی بخواهد محب من بشود از راه توست؛ محور محبت تویی، هر کس در مدار این بیت حرکت کند می شود حاجی، هر کس در مدار این بیت حرکت کند می شود حبیب اما از این بالاتر مسئله ذکر است. در مسئله ذکر فرمود: ﴿فَاذْکُرُونی‏ أَذْکُرْکُمْ﴾، شرط نداشت! کجا بگردید نداشت! فرمود اگر به یاد من باشید من هم به یاد شما هستم! این یا اصلاً نمونه ندارد در قرآن، یا کمیاب است.

این استاد عالی حوزه با بیان اینکه ذکر الله آن است که انسان را از ماسوای خدا دور کند، اظهار داشتند: به یاد خدا بودن گاهی نظیر تسبیحات اربعه و اینهاست این هم ذکر خداست، ذکر الله است در کل حال؛ اما ذکر الله آن است که انسان را از ماسوای خدا دور کند و منزه کند او را از حرّمه الله، هر چه که حرام است از او دور کند، او را از حرام های الهی دور کند.

وی افزود: درست است که فرمود از باد پاییز پرهیز کنید و از باد بهار استفاده کنید، اما فرمود بهار شما قرآن کریم است، چند جای نهج البلاغه دارد که «إنّه ربیع القرآن»، اگر بهار می خواهید حشرتان با قرآن کریم باشد و تفسیر قرآن، عمل به قرآن، تبیین قرآن، احکام قرآن یادتان نرود.

آیت الله جوادی آملی ادامه داد: الآن ما در کنار سفره شهداء و علما نشسته ایم، اگر إن شاءالله از اینها برکات پیدا کردیم جامعه ما جامعه ای شد که منزه از اختلاس و امثال ذلک شد، مبرّای رشاء و ارتشاء شد، منزه شد از اینکه بی احساس باشد، به دنبال حل مسائل مالی و ارزانی و اداره جامعه با این همه نعمت باشد، درد جامعه را داشته باشد، این راهی است که کم کم آدم را نزدیک می کند به یاد خدا بودن؛ آن وقت اگر کسی به یاد خدا بود ﴿فَاذْکُرُونی‏ أَذْکُرْکُمْ﴾.