رضا مقدسی همواره نماد روزنامه‌نگار تراز انقلاب اسلامی است

به گزارش خبرگزاری مهر، رضا مقدسی فعال رسانه‌ای و مدیرعامل سابق خبرگزاری مهر پس از تحمل یک دوره طولانی بیماری گوارشی، صبح جمعه ۱۳ بهمن ۱۳۹۶ در سن ۵۰ سالگی دار فانی را وداع گفت. او پس از پرویز اسماعیلی، دومین مدیرعامل خبرگزاری مهر و روزنامه تهران تایمز بود. 

روزنامه جام جم در آستانه ششمین سالگرد درگذشت مقدسی، مطلبی را از مهدی توکلیان کارشناس رسانه و عکاس با عنوان «واکاوی زندگی رضا مقدسی، ۶ سال پس از سفر ابدی‌اش» منتشر کرده است.

این مقاله به عنوان بازخوانی نوشته یکی از اهالی رسانه درباره مرحوم مقدسی، در مهر مرور می شود؛

مقبول منورالفکرها و معیار انقلابی‌های رسانه

۱- زندگی کمتر رسانه‌ای و فعال فرهنگی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران تا این اندازه با عنوان خبرنگار تراز انقلاب اسلامی عجین شده است. این دانش‌آموخته خراسانی فضای رسانه‌ای، هرچند تکنیک، دریافت‌ها و فعالیت‌های رسانه‌ای‌اش را با آموزه‌های رسانه و مدیریت رسانه‌ای غرب قوام داد اما نمونه‌ای بی‌بدیل از درهم‌آمیختگی مدیریتی رسانه‌ای انقلابی و اسلامی‌است؛ این‌که آن‌قدر جرأت‌مند و پیشرو در فضای رسانه‌ای کشور بود که در نخستین دهه پس از زندگی‌اش از لقب «قلم‌مقدس» برای وصفش استفاده شد.

۲- دیدگاه و سبک خاص رفتاری زنده‌یاد رضا مقدسی در زمانه‌ای شکل می‌گیرد که موج منورالفکری در فضای رسانه‌ای ایران اسلامی به‌طرز بی‌سابقه‌ای بر رسانه‌های ایران سیطره پیدا کرده بود. مقدسی دریافته بود ارزش‌های مفهومی و محتوای انقلابی در پیش چشم فعالان رسانه‌ای ایرانی شاید کمتر مورد توجه قرار داشته باشد، گذشته را شجاعانه با تکرار و اصرار، بر نوشتار و خروجی مطالب و محتوای رسانه‌ای تحت مدیریتش ارائه کرد و به ذائقه و سلیقه مخاطبان زمان خودش پیوند زد. او دست به هر مضمون یا قصه‌ای که می‌زد، روایت شخصی خود را که ریشه در انقلاب اسلامی ایران داشت، بازگو می‌کرد و همواره مشی روایتگری، اول ویژه فعالان رسانه تراز انقلاب اسلامی ایران را در آثارش مراعات می‌کرد.

۳- استاد رضا مقدسی درواقع شکلی متکامل‌تر و ترکیبی از اینفوگراف‌ها و نیوزگراف‌ها بود که به یکی از چهره‌های مورد علاقه اصحاب رسانه و مخاطبان رسانه تبدیل شده بود. مینی‌مال‌خوان‌ها مرید رفتارش بودند و او مصداق دیتایی بود. کاربران این زمانه در جست‌وجوی راه‌های کوتاه‌تر برای دسترسی به بیشترین اطلاعات و در جذاب‌ترین فرمت‌ها هستند. صداقت، صراحت و شفافیت در رفتار و گفتارش از او شخصیتی ساخته بود تا برخی مخالفانش را هم به پذیرش دگرگونی‌های بنیادین وادار سازد. او از چهره‌های پرمخاطب و علاقه‌مند پروپاقرص روزنامه‌نگاران داده محوراست که داده‌های رفتاری و اخلاقی‌اش دامنه وسیعی در دل‌های علاقه‌مندان به رسانه تراز انقلاب ایجاد کرده است.

۴- اخلاق و انسانیت عناصر ثابت آثار مشخص و معین مقدسی بودند. او آدم‌های هم‌عصر خود را با همه رنج‌ها، غم‌ها، قهرمانی‌ها، زیبایی‌ها و تلخی‌های‌شان در کالبد رسانه‌ای ریشه‌دار از اعماق تاریخ انقلاب ایران و متأثر از زیبایی‌شناسی هنر نوین رسانه و ارتباطات به تصویر می‌کشید. مقدسی ازجمله رسانه‌ای‌ها و روابط عمومی‌های پیشتاز در عرصه اخلاق محوری بود.

گشاده‌رویی و کرامت در رفتار و مهربانی‌اش شاخص بود هرگز خود را استاد بلامنازعی که فصل‌الخطاب تجسم و تصور رسانه، فرهنگ، هنر و ارتباطات باشد، بیان نکرد و از دوران تحصیل و کار در یک دهه قبل‌تر فاصله نوری نگرفته بود. مرحوم مقدسی با مقدس مآبی متظاهر و دروغین فاصله بسیاری داشت و ظاهر فریبی را که نشان از بی‌تقوایی است، از خود بیرون کرده بود. فریاد دنیا گریزی را در قبال فاکتورهای چند ده میلیونی قبول نکرده بود و دین و دنیایش را به ارزانی جابه‌جا نکرد. مقدسی از مرید بازی‌های مرسوم بیزار بود و از تعریف زیادی می‌رنجید چه برسد به تعریف افرادی که در حلقه عشق و ارادت به خود که اجازه ایجاد آن را نیز نداده بود مبالغه و تیترهای به ظاهر جذاب از او منتشر کنند. حواسش بود که بزرگی کردن یعنی خرج کردن نه از جیب مبارک که از وجود خویش و او وجودش را داشت و بزرگی کردن را با رفتار و کرامت و مهربانی و تواضع به دیگران می‌آموخت. یادمان باشد بر دل‌ها حکومت می‌کرد نه بر جان‌های عده‌ای که رزق‌شان را به‌واسطه او دریافت کنند و سر سپرده غیر از مسیر ولایت نبود و برای گذران روزگار خویش در پیش هیچ خط و ربطی که معاند نظام و انقلاب و ولایت فقیه بود، بی‌جهت سر خم نکرد.

۵- کار و کردار او فقط ارائه محتوای رنگی و به اصطلاح طراحان گرافیک، گرافیکی با جذابیت‌های بصری بالا نبود. کار او گزارش و روایت محتوای درونی و باطنی او به بهترین شیوه ممکن کردار در عمل بود. بررسی و واکاوی رفتار و روش او بهترین شیوه جدید و روایت بهتر ماجرای رفتار معلمانه او و رکن اصلی رفتار و مرام او بود. رفتار و عملکردش به آقا رضای مقدسی هویت بخشیده بود وثابت کرد هویت‌بخشیدن به افراد به‌مراتب آسان‌تر از هویت‌دهی به ساختارها، نیروها و نهادهاست.

۶- از نگاه عمیق و تیزبین این شخصیت رسانه‌ای، روایت‌های ناب ارائه‌می‌شد و جوهره اصلی ارادت قلبی او به موازین ارزش‌های الهی و انقلاب اسلامی ایران در نگاه متفاوتش به رسانه‌های فعال در آن نسبت به فضای رسانه‌های جهان حاضر و غرب را شکل می‌داد. همخوانی و هماهنگی در ارتباط با توقعات عمومی از اوضاع جهان را با تراز انقلاب می‌سنجید و بیان می‌کرد؛ به نظر بیشتر افرادی که او را می‌شناختند و به گواه اکثریت قریب به‌اتفاق فعالان رسانه و روزنامه‌نگاران، او به‌گونه‌ای غیرارادی به ارزش‌های معنوی توجه داشت و به دور از هرگونه تزویر و ریا برای انجام تکالیف فردی تلاش می‌کرد. ارادت ورزیدنش به ذوات مقدس معصومین (ع) در ابراز ارادتش به حضور در آئین‌های عزاداری و مناسبت‌های مختلف، آشکار بود. شال سبز ارادتش را با لباس سیاه عزای آل‌ا… بر تن می‌کرد و در رفتار و کلام، به‌گونه‌ای با مردم معاشرت داشت تا دلی را نشکند و خاطری را نیازارد. داوری در قبال داده‌ها و اطلاعاتش از دیگران، دانش مقدس و توانایی پنهانی در آقای مقدسی ایجاد کرده بود که او را از سایر روزنامه‌نگاران دیگر متمایز ساخت و می‌سازد.

۷- یک وجه مشترک درباره رضا مقدسی که بر جذابیت‌های او می‌افزاید با همه دیدگاه‌ها و نظرها در مورد مقدسی شبیه یکدیگرند؛ در یادداشت‌ها و نوشته‌های چهره‌های متفاوت با اندیشه‌های خاص را در ظرف مکان و زمان خودش نگاه کرد. مقدسی رسانه‌های ایران، مقدس ایرانی است که او برای صیانت و حفاظت ازارزش‌ها و میراث معنوی و سرمایه انسانی اندیشمندش از هیچ تلاشی دریغ نکرد. مرحوم مقدسی برای همه اصحاب رسانه قابل احترام است؛ چون اخلاق‌محور کار کرده است و این برای اهل فرهنگ مهم‌ترین و قابل احترام‌ترین ویژگی یک فعال و استاد رسانه و ارتباطات است هنرمند؛ نویسنده و فعال فرهنگی و رسانه‌ای که خود را بهترین هستی نمی‌دانست و الباقی را دزد و بی‌دین و ضدانقلاب و خیانتکار خطاب نمی‌کرد و هزار بار نگاه از بالا به پایین را در رفتار و کردار و بی‌اخلاقی‌های اخلاق‌محور از زعم خود به نمایش نگذاشت. در تصورش، تنها خود را تراز انقلابی و مسلمانی نمی‌دانست و هرگز در کمترین کردار و گفتاری برتری‌جویی را به مخاطب القا نکرد. توانسته بود معنای انقلابی بودن را درک کند و هرگز با دیگران در سنجش و قیاس و بیان نکند. اندیشمندی بود که با خواندن کتاب‌های بیشتر خود را مجتهد در فرهنگ و هنر و رسانه نمی‌دانست و همگان به‌غیر از خود را از خدا برگشتگان نمی‌پنداشت به‌ظاهر انسان‌ها، باطن آنها را قضاوت نمی‌کرد. در تفکیک به تفکیک رسیده بود و سرسپرده خام و کورکورانه اجدادی مکاتب و نحله‌های روشنفکران زمانه ارادت‌ورزی نمی‌کرد و ریشه افکار ناسالم را در لوای ظاهری آراسته نمی‌پوشاند.تمام اخلاص و تقوای خود را در لباس‌های نامنظم و چرک‌آلوده‌ای که در عرف مردم نیز ناپسند است به نمایش نگذاشت.

۸- با تعاریف دروغین عده‌ای خود را مظهر پاکی و نجابت نمی‌دانست و الباقی را کافر و ملحد و هزار البته ضد دین و نظام و آقا و رهبری. از رفتارهای مذبذبانه و مزدورانه فراری بود. قید خیلی از چیزها را زده بود. عشق و محبت گوهرهای گرانمایه‌ای هستند که قابل خرید و فروش با متاع دنیایی نیستند و باید در وجود و نهاد هر انسانی نهادینه شده باشد و این یعنی همان رزقی که خیلی‌ها از داشتن‌اش بی‌بهره‌اند و معنای لذت بردن از این نعمت را درک نمی‌کنند هرچند در عالی‌ترین پست‌ها و مقام‌های دنیایی و میزها قرار دارند و سرمایه دنیایی عظیمی دارند اما در سرمایه محبت و معنویت از فقیرترین انسان‌های هم‌عصر خود هستند؛ درست برعکس زنده‌یاد رضا مقدسی که نشاط و انرژی بی‌نهایتش نشان از رضایت و تسلیم او بود. البلا للولا و بیماری چقدر زود پیرش کرده بود… این داروهای خاص. این درمان دردآور و چقدر زود یادمان می‌رود که مرگ در چند قدمی‌ما هم نزدیک‌تر ایستاده است و هیچ‌کدام از انسان‌ها نمی‌دانند تا چه زمان می‌توانند راه بروند، بخندند و شادی کنند یا حتی اشک بریزند و گریه کنند و تا چه زمان می‌توانند برای رفتن در مجلس عزای معصومین (ع) حضور یابند و افسوس و دریغ که هیچ‌یک از لحظه‌های بودن‌مان را با ثانیه‌های نبودن‌مان پیوند نمی‌زنیم تا قدر لحظه‌ها و ارزش زمان شفاف‌تر شود و از گذر عمر بهره‌مند.

روزنامه‌نگار تراز انقلاب

استاد رضا مقدسی همواره نماد روزنامه‌نگار تراز انقلاب اسلامی است و خواهد ماند چراکه هرگز خود را میزان سنجش و شاخص تراز انقلابی‌گری ندانست و هیچ‌گاه خود را بر دیگران ارجح ندانست و ممیزه‌ای برای خود برنشمرد و میزان و ملاک رفتار خود را برای دیگران به رخ نکشید و عاشقانه زیست و ساده و خالصانه برای انقلاب اسلامی در قامت سربازی ولایت‌پذیر در رفتار و گفتار خود ادای دین کرد. یادش و نامش همواره در تاریخ ایران اسلامی به نیکی ماندگار خواهد ماند.