گفت‌وگوی وزرای خارجه آمریکا و عربستان درباره امنیت پایدار در خاورمیانه

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز جمعه در تماسی تلفنی با شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان درباره سفر پیش‌روی خود به منطقه و تلاش‌ها برای ایجاد منطقه ای یکپارچه‌تر و صلح آمیزتر که شامل امنیت پایدار برای اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها باشد، گفت‌وگو کرد.

متیو میلر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره این تماس تلفنی گفت که وزیر خارجه آمریکا، همچنین بر لزوم تضمین یک «توقف بشردوستانه» که شامل آزادی گروگان‌های حماس می‌شود، تاکید کرد‌ه‌است.

وزارت امور خارجه آمریکا، روز جمعه ۱۳ بهمن ماه اعلام کرد، آنتونی بلینکن، ۱۴ تا ۱۸ بهمن ماه به عربستان سعودی، مصر، قطر، اسرائیل و کرانه باختری رود اردن سفر خواهد کرد .

این پنجمین سفر او به منطقه از زمان حمله حماس در در ۱۵ مهرماه گذشته است.

واشینگتن هدف از سفر بلینکن به منطقه را ادامه تلاش‌های آمریکا برای دستیابی به مبادله گروگان‌ها و زندانیان بین حماس و اسرائیل ، عنوان کرده‌است. به گفته وزارت امور خارجه آمریکا، این توافق یک توقف دوستانه است که امکان ارسال و افزایش کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان را فراهم می‌کند.

منابع آگاه روز جمعه به خبرگزاری رویترز گفتند که ریاض در تلاش برای تایید یک پیمان دفاعی با واشینگتن قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا است .

رویترز به نقل از دو منبع منطقه‌ای که نخواستند نامشان فاش شود، خبر داد که ریاض به طور فزاینده‌ای مایل است امنیت خود را تقویت کند تا تهدیدات رقیب منطقه‌ای خود ایران را برای جذب برنامه بلندپروازانه خود در جهت جذب سرمایه گذاری عظیم خارجی ادامه دهد.

به گفته این دو منبع آگاه، مقامات سعودی برای ایجاد فضایی در مذاکرات درباره به رسمیت شناختن اسرائیل و بازگرداندن پیمان آمریکا به مسیر خود، به همتایان آمریکایی خود گفته‌اند که ریاض اصرار نمی‌کند تا اسرائیل گام‌های مشخصی برای ایجاد کشور فلسطین بردارد و در عوض تعهد سیاسی به یک کشور فلسطینی را نیز می‌پذیرد.

از سوی دیگر، واشینگتن پست روز جمعه گزارش داد که ایالات متحده به اسرائیل گفته است که توافق با عربستان سعودی باید تا دو ماه آینده پیش برود، زیرا محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی خواستار یک معاهده مشابه ناتو است، که احتمالاً به تصویب سنای آمریکا پیش از تغییر معادلات سیاسی در آمریکا به دلیل انتخابات ۲۰۲۴ ، نیاز دارد.

به گفته مقامات آمریکایی و عرب، ریاض علاوه بر تضمین‌هایِ امنیتیِ الزام آور از سوی ایالات متحده، به دنبال دسترسی به تجهیزات نظامی درجه یک آمریکایی و حمایت واشینگتن از برنامه هسته‌ای غیرنظامی این کشور است.

دو مقام ارشد امریکایی و یک دیپلمات عرب پیشتر به تایمز اسرائیل گفته بودند که ریاض در حالی که قبل از جنگ ۱۵ مهرماه ، از اسرائیل خواسته شده بود تا گام های محدودی برای زنده نگه داشتن راه حل دو دولتی بردارد، اما اکنون از اسرائیل می‌خواهند که متعهد به ایجاد یک مسیر برگشت ناپذیر به سوی یک کشور نهایی فلسطین باشد.

این در حالی است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل،روز پنجشنبه ۲۸ دی گفت به دولت آمریکا اطلاع داده است که در هر وضعیتی که پس از جنگ در نوار غزه ايجاد شود با تشکیل کشور مستقل فلسطینی مخالف است.

این در حالی است که فیصل بن فرحان، ماه گذشته گفته بود در صورتی که اسرائیل مسیر معتبری برای تشکیل یک کشور فلسطینی در نظر نداشته باشد، ریاض روابط خود را با اسرائیل عادی نخواهد کرد و به بازسازی غزه نیز کمکی نخواهد کرد.

آغاز جنگ بین اسرائیل و گروه افراطی حماس، تلاش دیپلماتیک چندین ساله ایالات متحده برای بهبود روابط بین اسرائیل و همسایگان عرب خود از جمله عربستان سعودی را به تاخیر انداخت.

پیمان بین اسرائیل و عربستان، که هر دو دشمن مشترکی به نام ایران دارند که از حماس حمایت می‌کند، می‌تواند به‌عنوان یک دستاورد بزرگ تلقی شود و می‌تواند راه را برای بیشتر کشورهای عرب و اکثریت مسلمان هموار کند.