ذاکریان: آفریقای جنوبی می‌تواند شکایت علیه اسرائیل را به شورای امنیت ببرد/ رأی دیوان از اهمیت بالایی برخوردار است

ماهان نوروزپور: آفریقای جنوبی چهره‌ی اسرائیل و پشتیبان اصلی این کشور ایالات متحده‌ی آمریکا را به چالش کشید. در یازده ژانویه رونالد لامولا، وزیر دادگستری آفریقای جنوبی، با یک تیم حقوقی ارشد پرونده‌ی نسل کشی اسرائیل نسبت به مردم غزه را در دیوان بین‌المللی لاهه به بحث گذاشت. آفریقای جنوبی معتقد است که بمباران گسترده‌ و محاصره‌ی غزه در تضاد آشکار با کنوانسیون نسل کشی حقوق بشر است. تا به الان حداقل بیست و سه هزار نفر که ده هزار نفر از آن‌ها کودک بوده‌اند در تجاوز اسرائیل به غزه کشته شدند. در نتیجه ششم بهمن ماه دادگاه لاهه رای اولیه‌ی خود را در مورد اسرائیل صادر کرد. با دستور موقت دادگاه لاهه اسرائیل ملزم شده است که اقداماتی در راستای ممانعت از نسل کشی انجام دهد و ظرف یک ماه آینده به دادگاه لاهه یک گزارش بدهد. آیا واقعا این حکم قدرت بازدارندگی لازم را برای اسرائیل دارد؟ حکم دادگاه لاهه در تضاد با رای شورای امنیت و به معنای شکست شورا است؟ اگر اسرائیل به دستور دیوان عالی تن ندهد چه واکنشی در انتظارش است؟ در این مورد با مهدی ذاکریان استاد حقوق و سیاست بین‌الملل گفت و گو کردیم:

اهمیت رای دادگاه لاهه در چیست و چه پیامی را به جهان می‌رساند؟

دستور موقت دیوان بین‌المللی دادگستری نشان می‌دهد که در جامعه‌ی بین‌المللی حقوق بشر و حقوق بشردوستانه اولویت دارد و دولت‌ها نسبت به نقض این قواعد حساسیت دارند. حتی کشوری که روابط خصمانه‌ای با اسرائیل نداشته است و چه بسا روابط اقتصادی و سیاسی هم بین‌ آن‌ها در جریان بوده است به اقدامات اسرائیل حساسیت نشان می‌دهد و در دیوان نسبت به اسرائیل طرح شکایت می‌کند. دیوان هم این موضوع را می‌پذیرد. موضوع نسل‌کشی یکی از مصادیق فاحش نقض حقوق بشر است. دستور موقت دیوان هم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. دیوان مهم‌ترین رکن حقوقی سازمان ملل متحد است. در جامعه‌ی بین‌المللی کشورها وقتی به اختلاف می‌خورند به دیوان بین المللی دادگستری رجوع می‌کنند. البته دیوان هنوز رای صادر نکرده بلکه دستور موقت داده است. اما در همین دستور موقت نیز از اسرائیل خواسته تا اعمال مشابه نسل‌کشی را متوقف کند و ظرف یک ماه گزارشی هم به دیوان ارائه بکند.