در چند سال اخیر نام یکی از کوچکترین کشورهای آمریکای لاتین بارها به سرخط خبرهای جهانی راه پیدا کرده است، چون اولین کشوری بود که بیت‌کوین را به عنوان یک واحد پول رسمی پذیرفت و توانست از صدر فهرست خشن‌ترین کشورهای جهان پایین بیاید.

السالوادور که دهه‌ها درگیر قتل‌ها و باج‌گیری‌های مرتبط با باندهای تبهکار بود، حالا بعد از کاهش چشمگیر آمار خشونت، درهای خود را به روی گردشگران خارجی باز کرده است.

کسی که پشت همه این تغییر و تحولات بوده، نایب بوکله، رئیس جمهور السالوادور است که پیش‌بینی می‌شود با پیروزی در انتخابات یکشنبه، ۴ فوریه یک دوره دیگر رئیس جمهور باقی بماند. تازه‌ترین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که محبوبیت او بین ۶۸ تا ۷۸ درصد از نزدیک‌ترین رقیب خود بیشتر است.

اما دستاوردهای بوکله، که در ابتدای کارش به عنوان یک جوان خارج از سیستم و عاشق سلفی و شبکه‌های اجتماعی شناخته می‌شد، بدون هزینه به دست نیامده است.

او به عنوان بخشی از تدابیرش برای مقابله با گروه‌های تبهکار، در السالوادور وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد. از آن زمان تعداد زندانیان در این کشور سه برابر شده و در حال حاضر از هر ۱۰۰ شهروند بزرگسال در این کشور دو نفر زندانی هستند که بیشترین درصد زندانی به جمعیت در کل جهان است.

با اعلام وضعیت فوق‌العاده که تا الان تقریبا دو سال طول کشیده، بخشی از حقوق مندرج در قانون اساسی تعلیق شده و هزاران نفر دولت را به بازداشت‌های خودسرانه و نقض حقوق بشر متهم کرده‌اند.

خود بوکله هم به دلیل تلاش برای تمرکز قدرت در دولت و نامزدی مجدد در انتخابات -که در قانون اساسی السالوادور منع شده- با انتقادهای زیادی روبرو است.

اما او اتهامات علیه خود را رد می‌کند و به شوخی، خودش را «باحال‌ترین دیکتاتور» خطاب می‌کند. او می‌گوید حمایت گسترده مردم السالوادور بهترین شاهد و مدرک برای موفقیت او است.

نایب بوکله کیست؟

بوکله در خانواده‌ای فلسطینی‌تبار زاده شد. کارش را در شرکت تبلیغاتی و روابط عمومی پدرش آغاز کرد که تاجر و یکی از رهبران بانفوذ جامعه مسلمانان در السالوادور بود.

اسکار پیکارو، یکی از معلمان نایب بوکله در دوران تحصیل او به یاد می‌آورد که «پسر نسبتا درون‌گرایی بود. همیشه با گروه مشخصی از دوستانش می‌گشت که بسیاری از آنها الان هم در دولت همراه او هستند. در کتاب سال مدرسه هر دانش‌آموزی درباره خودش چیزی می‌نوشت. بوکله نوشت: تروریست کلاس».

سال‌ها بعد او در دو شهر که یکی از آنها سان سالوادور، پایتخت بود به مقام شهرداری رسید. او به عنوان عضو حزب چپگرای اف‌ام‌ال‌ان به این مقام‌ها رسید اما بعدا به دلیل اختلاف نظر با رهبران حزب اخراج شد.

نایب بوکله با پیروزی در انتخابات سراسری سال ۲۰۱۹ در سن ۳۷ سالگی و کسب عنوان جوان‌ترین رئیس جمهور تاریخ السالوادور شگفتی‌ بزرگی آفرید.

پیروزی او در انتخابات با وعده‌ مبارزه با فساد و مدرن کردن کشور امکان‌پذیر شد.

لحن و رفتار غیر رسمی او و موهای ژل‌زده و کلاه کپی که بر عکس روی سرش می‌گذاشت، توجه بسیاری را به خود جلب کرد.

ابزار اصلی تبلیغاتی او شبکه‌های اجتماعی به ویژه توییتر (ایکس فعلی) بود. او حتی برای دستور دادن به وزیران و اعلام برکناری آنها از توییتر استفاده می‌کرد.

کشور بیت‌کوین

سال ۲۰۲۰ بوکله همراه سربازان مسلح وارد ساختمان پارلمان شد تا از اعضای آن بخواهد از سیاست‌های امنیتی او حمایت کنند. این حرکت جرقه یک بحران سیاسی را زد چون مخالفان او را به تلاش برای کودتا متهم کردند.

یک سال بعد، به محض آن که حزب او اکثریت کنگره را در اختیار گرفت، قضات دادگاه عالی و دادستان کل به دلیل «اقدام علیه قانون اساسی» برکنار شدند و افراد نزدیک به بوکله به جای آنها منصوب شدند.

کشورهای مختلفی او را به تلاش برای به انحصار در آوردن قدرت متهم کرده‌اند.

سال ۲۰۲۱ السالوادور به اولین کشوری تبدیل شد که بیت‌کوین را -در کنار دلار- به عنوان یک واحد پول قانونی پذیرفت. بوکله در آن زمان گفت که این اقدام به بازسازی وجهه کشوری که نامش در جهان با خشونت شناخته می‌شود، کمک می‌کند.

اطلاعات عمومی اندکی که آن هم در توییتر بوکله در دسترس بود، نشان می‌داد که دولت السالوادور با بیش از ۱۲۰ میلیون دلار بودجه عمومی،‌ رمز ارز خریداری کرده است.

با پایین رفتن ارزش رمز ارزها، ارزش بیت‌کوین‌های این کشور در مقطعی به نصف آنچه رئیس جمهور برای خرید آن پرداخت کرده بود، رسید. اما سال گذشته ارزش بیت‌کوین افزایش یافت و باعث شد بوکله بار دیگر از تصمیم خود تعریف و تمجید کند.

با وجود این، تاثیر بیت‌کوین در زندگی روزمره مردم السالوادور چندان مشهود نبوده است. نتایج تحقیق تازه «دانشگاه آمریکای مرکزی» نشان می‌دهد که در سال گذشته میلادی ۸۵ درصد جمعیت این کشور هرگز برای خرید و فروش از بیت‌کوین استفاده نکرده‌اند.

کاهش آمار قتل

دولت اول بوکله بیش از هر چیز با کاهش نرخ قتل به کمترین میزان در تاریخ السالوادور به یاد خواهد ماند. این کشور در سال ۲۰۱۵ دارای عنوان بیشترین سرانه قتل در جهان بود.

بر اساس اسناد دادگاهی در آمریکا و تحقیقات روزنامه‌نگاران، دولت او برای کاهش آمار قتل با باندهای تبهکار وارد مذاکره شده است، اما او خود همواره این مسئله را رد کرده است.

مهم‌ترین اقدام بوکله در این زمینه اعلام وضعیت فوق‌العاده سراسری در ماه مارس ۲۰۲۲ بود. او در آن زمان گفت: «تنها دو راه برای گروه‌های تبهکار باقی مانده است: زندان یا مرگ. راه دیگری وجود ندارد.»

از آن زمان بیش از ۷۵ هزار نفر به ظن ارتباط با گروه‌های جنایتکار بازداشت شده‌اند. به گفته کارشناسان این گروه‌ها در خارج از زندان تا حد زیادی از صحنه محو شده‌اند.

دولت السالوادور یک «ابَر زندان» با گنجایش حدود ۴۰ هزار زندانی هم ساخت که به عنوان نماد موفقیت بوکله در «جنگ علیه تبهکاران» معرفی می‌شود.

امنیت به بخش بزرگی از کشور بازگشت. مردم السالوادور می‌گویند الان دیگر می‌توانند آزادانه و بدون نگرانی در خیابان راه بروند و مغازه‌دارها دیگر از باج‌گیری شکایت نمی‌کنند.

ماه مارس سال ۲۰۲۳ زن جوانی به نام دنیس از محله لا کامپانیرا، که قبلا به عنوان یکی از خطرناک‌ترین مناطق پایتخت شناخته می‌شد، به بی‌بی‌سی گفت: «این محله اصلا امنیت نداشت تا این که رئیس جمهور این کار را کرد [وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد]. به نظر من بهترین تصمیم بود و او هم بهترین رئیس جمهوری است که تا حالا داشته‌ایم.»

با وجود این گزارش‌ها نشان می‌دهد که هزاران فرد بی‌گناه بدون دلیل و مدرک کافی در السالوادور بازداشت شده‌اند.

دیده‌بان حقوق بشر و سازما‌ن‌ مردم‌نهاد کریستوسال موارد شکنجه و دیگر اشکال بدرفتاری با بازداشتی‌ها را مستند کرده‌اند که از جمله شامل ناپدید شدن قهری و مرگ در بازداشت می‌شود.

این سازمان‌ها می‌گویند مظنونان در زندان‌هایی نگهداری می‌شوند که بسیار بیش از ظرفیت واقعی آن پر شده، از ارتباط با خانواده محروم هستند و در انتظار برگزاری دادگاه‌هایی هستند که در آن متهمان به صورت گروهی محاکمه می‌شوند.

سزار آرتیگا، تحلیلگر سیاسی می‌گوید: «بوکله سرانجام چهره واقعی خود را نشان داد، چون الان کنترل کامل را به دست گرفته است. در السالوادور تضمین‌های قانون اساسی برای هیچ چیز یا هیچ کس وجود ندارد. دوره‌ سختی در انتظار السالوادور است.»

بوکله این موارد نقض حقوق بشر را انکار می‌کند و با وجود انتقادها،‌ همچنان به عنوان محبوب‌ترین رئیس جمهور آمریکای لاتین شناخته می‌شود. چندین نظرسنجی نشان داده است که میزان محبوبیت او در مقاطعی تا ۹۰ درصد بالا رفته است.

بسی ریوس، وکیل و تحلیلگر السالوادوری می‌گوید: «بده بستانی که در آن گفته می‌شود 'من در ازای حقوق بشر به شما امنیت می‌دهم' برای این دولت جواب داده است. اما مردم باید بدانند که دولت نمی‌تواند شما را به باج دادن مجبور کند و به ازای یک چیز،‌ چیز دیگری را از شما بگیرد.»

بعد از کاهش چشمگیر خشونت، بوکله رویدادها و مراسم پر زرق و برقی مانند مسابقه دختر شایسته جهان را به السالوادور برد تا وجهه بین‌المللی این کشور را ترمیم کند. چنین اقداماتی باعث شد گردشگران به این کشور علاقه نشان دهند.

به گزارش سازمان جهانی گردشگری، تعداد توریست‌های خارجی السالوادور سال گذشته ۴۰ درصد از سال ۲۰۱۹ بیشتر شد که بسیاری از آنها برای موج‌سواری به این کشور می‌روند.

آنا ماریا مندس-داردون، مدیر بخش آمریکای مرکزی در موسسه «دفتر واشنگتن برای آمریکای لاتین» می‌گوید: «او اصرار دارد که تصویری از شعار 'بزرگی را به السالوادور برگردانیم' [شبیه شعار ترامپ] به جهانیان نشان دهد.» خانم مندس-داردون معتقد است که بوکله باید در دوره بعدی ریاست جمهوری خود «حقوق بشر را در کشور احیا کند و تضمین‌های قانون اساسی را به یکی اولویت‌های خود تبدیل کند».

اما بوکله همچنان در مقابل انتقادها مصون مانده و قصد دارد در صورت پیروزی در انتخابات، به استراتژی امنیتی خود پایبند بماند.

او در یکی از سخنرانی‌‌های انتخاباتی خود گفت: «چیزی که می‌خواهم در پایان دوره ریاست جمهوری‌ام شاهد آن باشم، دست کم این است که روند غیرقابل بازگشت تغییرات جا افتاده باشد، روندی که السالوادور همین الان در مسیر آن قرار دارد و متوقف کردن آن به هیچ وجه کار آسانی نیست.»

در چند سال اخیر نام یکی از کوچکترین کشورهای آمریکای لاتین بارها به سرخط خبرهای جهانی راه پیدا کرده است، چون اولین کشوری بود که بیت‌کوین را به عنوان یک واحد پول رسمی پذیرفت و توانست از صدر فهرست خشن‌ترین کشورهای جهان پایین بیاید.

السالوادور که دهه‌ها درگیر قتل‌ها و باج‌گیری‌های مرتبط با باندهای تبهکار بود، حالا بعد از کاهش چشمگیر آمار خشونت، درهای خود را به روی گردشگران خارجی باز کرده است.

کسی که پشت همه این تغییر و تحولات بوده، نایب بوکله، رئیس جمهور السالوادور است که پیش‌بینی می‌شود با پیروزی در انتخابات یکشنبه، ۴ فوریه یک دوره دیگر رئیس جمهور باقی بماند. تازه‌ترین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که محبوبیت او بین ۶۸ تا ۷۸ درصد از نزدیک‌ترین رقیب خود بیشتر است.

اما دستاوردهای بوکله، که در ابتدای کارش به عنوان یک جوان خارج از سیستم و عاشق سلفی و شبکه‌های اجتماعی شناخته می‌شد، بدون هزینه به دست نیامده است.

او به عنوان بخشی از تدابیرش برای مقابله با گروه‌های تبهکار، در السالوادور وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد. از آن زمان تعداد زندانیان در این کشور سه برابر شده و در حال حاضر از هر ۱۰۰ شهروند بزرگسال در این کشور دو نفر زندانی هستند که بیشترین درصد زندانی به جمعیت در کل جهان است.

با اعلام وضعیت فوق‌العاده که تا الان تقریبا دو سال طول کشیده، بخشی از حقوق مندرج در قانون اساسی تعلیق شده و هزاران نفر دولت را به بازداشت‌های خودسرانه و نقض حقوق بشر متهم کرده‌اند.

خود بوکله هم به دلیل تلاش برای تمرکز قدرت در دولت و نامزدی مجدد در انتخابات -که در قانون اساسی السالوادور منع شده- با انتقادهای زیادی روبرو است.

اما او اتهامات علیه خود را رد می‌کند و به شوخی، خودش را «باحال‌ترین دیکتاتور» خطاب می‌کند. او می‌گوید حمایت گسترده مردم السالوادور بهترین شاهد و مدرک برای موفقیت او است.

نایب بوکله کیست؟

بوکله در خانواده‌ای فلسطینی‌تبار زاده شد. کارش را در شرکت تبلیغاتی و روابط عمومی پدرش آغاز کرد که تاجر و یکی از رهبران بانفوذ جامعه مسلمانان در السالوادور بود.

اسکار پیکارو، یکی از معلمان نایب بوکله در دوران تحصیل او به یاد می‌آورد که «پسر نسبتا درون‌گرایی بود. همیشه با گروه مشخصی از دوستانش می‌گشت که بسیاری از آنها الان هم در دولت همراه او هستند. در کتاب سال مدرسه هر دانش‌آموزی درباره خودش چیزی می‌نوشت. بوکله نوشت: تروریست کلاس».

سال‌ها بعد او در دو شهر که یکی از آنها سان سالوادور، پایتخت بود به مقام شهرداری رسید. او به عنوان عضو حزب چپگرای اف‌ام‌ال‌ان به این مقام‌ها رسید اما بعدا به دلیل اختلاف نظر با رهبران حزب اخراج شد.

نایب بوکله با پیروزی در انتخابات سراسری سال ۲۰۱۹ در سن ۳۷ سالگی و کسب عنوان جوان‌ترین رئیس جمهور تاریخ السالوادور شگفتی‌ بزرگی آفرید.

پیروزی او در انتخابات با وعده‌ مبارزه با فساد و مدرن کردن کشور امکان‌پذیر شد.

لحن و رفتار غیر رسمی او و موهای ژل‌زده و کلاه کپی که بر عکس روی سرش می‌گذاشت، توجه بسیاری را به خود جلب کرد.

ابزار اصلی تبلیغاتی او شبکه‌های اجتماعی به ویژه توییتر (ایکس فعلی) بود. او حتی برای دستور دادن به وزیران و اعلام برکناری آنها از توییتر استفاده می‌کرد.

کشور بیت‌کوین

سال ۲۰۲۰ بوکله همراه سربازان مسلح وارد ساختمان پارلمان شد تا از اعضای آن بخواهد از سیاست‌های امنیتی او حمایت کنند. این حرکت جرقه یک بحران سیاسی را زد چون مخالفان او را به تلاش برای کودتا متهم کردند.

یک سال بعد، به محض آن که حزب او اکثریت کنگره را در اختیار گرفت، قضات دادگاه عالی و دادستان کل به دلیل «اقدام علیه قانون اساسی» برکنار شدند و افراد نزدیک به بوکله به جای آنها منصوب شدند.

کشورهای مختلفی او را به تلاش برای به انحصار در آوردن قدرت متهم کرده‌اند.

سال ۲۰۲۱ السالوادور به اولین کشوری تبدیل شد که بیت‌کوین را -در کنار دلار- به عنوان یک واحد پول قانونی پذیرفت. بوکله در آن زمان گفت که این اقدام به بازسازی وجهه کشوری که نامش در جهان با خشونت شناخته می‌شود، کمک می‌کند.

اطلاعات عمومی اندکی که آن هم در توییتر بوکله در دسترس بود، نشان می‌داد که دولت السالوادور با بیش از ۱۲۰ میلیون دلار بودجه عمومی،‌ رمز ارز خریداری کرده است.

با پایین رفتن ارزش رمز ارزها، ارزش بیت‌کوین‌های این کشور در مقطعی به نصف آنچه رئیس جمهور برای خرید آن پرداخت کرده بود، رسید. اما سال گذشته ارزش بیت‌کوین افزایش یافت و باعث شد بوکله بار دیگر از تصمیم خود تعریف و تمجید کند.

با وجود این، تاثیر بیت‌کوین در زندگی روزمره مردم السالوادور چندان مشهود نبوده است. نتایج تحقیق تازه «دانشگاه آمریکای مرکزی» نشان می‌دهد که در سال گذشته میلادی ۸۵ درصد جمعیت این کشور هرگز برای خرید و فروش از بیت‌کوین استفاده نکرده‌اند.

کاهش آمار قتل

دولت اول بوکله بیش از هر چیز با کاهش نرخ قتل به کمترین میزان در تاریخ السالوادور به یاد خواهد ماند. این کشور در سال ۲۰۱۵ دارای عنوان بیشترین سرانه قتل در جهان بود.

بر اساس اسناد دادگاهی در آمریکا و تحقیقات روزنامه‌نگاران، دولت او برای کاهش آمار قتل با باندهای تبهکار وارد مذاکره شده است، اما او خود همواره این مسئله را رد کرده است.

مهم‌ترین اقدام بوکله در این زمینه اعلام وضعیت فوق‌العاده سراسری در ماه مارس ۲۰۲۲ بود. او در آن زمان گفت: «تنها دو راه برای گروه‌های تبهکار باقی مانده است: زندان یا مرگ. راه دیگری وجود ندارد.»

از آن زمان بیش از ۷۵ هزار نفر به ظن ارتباط با گروه‌های جنایتکار بازداشت شده‌اند. به گفته کارشناسان این گروه‌ها در خارج از زندان تا حد زیادی از صحنه محو شده‌اند.

دولت السالوادور یک «ابَر زندان» با گنجایش حدود ۴۰ هزار زندانی هم ساخت که به عنوان نماد موفقیت بوکله در «جنگ علیه تبهکاران» معرفی می‌شود.

امنیت به بخش بزرگی از کشور بازگشت. مردم السالوادور می‌گویند الان دیگر می‌توانند آزادانه و بدون نگرانی در خیابان راه بروند و مغازه‌دارها دیگر از باج‌گیری شکایت نمی‌کنند.

ماه مارس سال ۲۰۲۳ زن جوانی به نام دنیس از محله لا کامپانیرا، که قبلا به عنوان یکی از خطرناک‌ترین مناطق پایتخت شناخته می‌شد، به بی‌بی‌سی گفت: «این محله اصلا امنیت نداشت تا این که رئیس جمهور این کار را کرد [وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد]. به نظر من بهترین تصمیم بود و او هم بهترین رئیس جمهوری است که تا حالا داشته‌ایم.»

با وجود این گزارش‌ها نشان می‌دهد که هزاران فرد بی‌گناه بدون دلیل و مدرک کافی در السالوادور بازداشت شده‌اند.

دیده‌بان حقوق بشر و سازما‌ن‌ مردم‌نهاد کریستوسال موارد شکنجه و دیگر اشکال بدرفتاری با بازداشتی‌ها را مستند کرده‌اند که از جمله شامل ناپدید شدن قهری و مرگ در بازداشت می‌شود.

این سازمان‌ها می‌گویند مظنونان در زندان‌هایی نگهداری می‌شوند که بسیار بیش از ظرفیت واقعی آن پر شده، از ارتباط با خانواده محروم هستند و در انتظار برگزاری دادگاه‌هایی هستند که در آن متهمان به صورت گروهی محاکمه می‌شوند.

سزار آرتیگا، تحلیلگر سیاسی می‌گوید: «بوکله سرانجام چهره واقعی خود را نشان داد، چون الان کنترل کامل را به دست گرفته است. در السالوادور تضمین‌های قانون اساسی برای هیچ چیز یا هیچ کس وجود ندارد. دوره‌ سختی در انتظار السالوادور است.»

بوکله این موارد نقض حقوق بشر را انکار می‌کند و با وجود انتقادها،‌ همچنان به عنوان محبوب‌ترین رئیس جمهور آمریکای لاتین شناخته می‌شود. چندین نظرسنجی نشان داده است که میزان محبوبیت او در مقاطعی تا ۹۰ درصد بالا رفته است.

بسی ریوس، وکیل و تحلیلگر السالوادوری می‌گوید: «بده بستانی که در آن گفته می‌شود 'من در ازای حقوق بشر به شما امنیت می‌دهم' برای این دولت جواب داده است. اما مردم باید بدانند که دولت نمی‌تواند شما را به باج دادن مجبور کند و به ازای یک چیز،‌ چیز دیگری را از شما بگیرد.»

بعد از کاهش چشمگیر خشونت، بوکله رویدادها و مراسم پر زرق و برقی مانند مسابقه دختر شایسته جهان را به السالوادور برد تا وجهه بین‌المللی این کشور را ترمیم کند. چنین اقداماتی باعث شد گردشگران به این کشور علاقه نشان دهند.

به گزارش سازمان جهانی گردشگری، تعداد توریست‌های خارجی السالوادور سال گذشته ۴۰ درصد از سال ۲۰۱۹ بیشتر شد که بسیاری از آنها برای موج‌سواری به این کشور می‌روند.

آنا ماریا مندس-داردون، مدیر بخش آمریکای مرکزی در موسسه «دفتر واشنگتن برای آمریکای لاتین» می‌گوید: «او اصرار دارد که تصویری از شعار 'بزرگی را به السالوادور برگردانیم' [شبیه شعار ترامپ] به جهانیان نشان دهد.» خانم مندس-داردون معتقد است که بوکله باید در دوره بعدی ریاست جمهوری خود «حقوق بشر را در کشور احیا کند و تضمین‌های قانون اساسی را به یکی اولویت‌های خود تبدیل کند».

اما بوکله همچنان در مقابل انتقادها مصون مانده و قصد دارد در صورت پیروزی در انتخابات، به استراتژی امنیتی خود پایبند بماند.

او در یکی از سخنرانی‌‌های انتخاباتی خود گفت: «چیزی که می‌خواهم در پایان دوره ریاست جمهوری‌ام شاهد آن باشم، دست کم این است که روند غیرقابل بازگشت تغییرات جا افتاده باشد، روندی که السالوادور همین الان در مسیر آن قرار دارد و متوقف کردن آن به هیچ وجه کار آسانی نیست.»