منافع ملی، معیشت و توسعه اقتصادی در اولویت قرار دارد | توان دفاعی اگر بر روی فقر مردم استوار شود آسیب‌پذیر خواهد بود

آفتاب‌‌نیوز :

از سال ۱۹۹۸ که رونالد ریگان در پاسخ به مین‌گذاری برای ناو یو اس اس ساموئل بی رابرتز دستور حمله به یک کشتی ایرانی را صادر کرد، برخورد نظامی عمده و مستقیمی میان دو کشور وجود نداشته، اما خطر درگیری احتمالی همواره بر روی تخاصمات دو سویه سایه افکنده است.

پس از آغاز درگیری‌های اسرائیل و فلسطینی‌ها در ۷ اکتبر، مقامات آمریکایی در ماه دسامبر اعلام کردند که پایگاه‌ها و مراکز این کشور در سوریه و عراق حداقل ۹۷ بار مورد حمله قرار گرفتند. شدید‌ترین حمله زمانی بود که ۳ آمریکایی در یکی از حملات در عراق زخمی شدند، آمریکا در پاسخ، حملاتی را به گروه‌های حشد الشعبی ترتیب داد. حوثی‌های یمن نیز مکرراً حملاتی را به وسیله پهپاد و موشک به کشتی‌های نظامی آمریکا و متحدانش و همچنین شهر ایلات در جنوب اسرائیل انجام داده‌اند. هر چند در فضای مجازی عکس‌های فتوشاپ بسیاری از نصف شدن کشتی‌های نظامی آمریکایی منتشر شد، اما بر اساس داده‌های معتبر در هیچ کدام از این حملات آسیب جدی به نیروی‌های غربی وارد نشد.

البته هیچ جنگی معمولاً طبق برنامه‌ریزی و پیش‌بینی‌ها پیش نمی‌رود، آمریکا ۹۰۰ سرباز در سوریه، ۲۵۰۰ نفر در عراق و ۳۰۰۰ نیرو در اردن مستقر کرده است.  در حمله پهپادی به برج ۲۲ در مرز اردن و سوریه سیستم پدافندی این پایگاه پهپاد مهاجم را با پهپادی خودی که در حال بازگشت بود اشتباه گرفت و ۳ سرباز آمریکایی  کشته و ۳۷ نفر نیز زخمی شدند. پنتاگون اسامی کشته شدگان در این حمله را ویلیام جروم ریورز ۴۶ ساله  از کارولتون، کندی لادون سندرز ۲۴ ساله از جورجیا و برونا الکساندریا موفت  ۲۳ ساله از ساوانا اعلام کرد.

پس از این حمله موجی از فشار‌ها در افکار عمومی و مخالفان جمهوری‌خواه دولت دمکرات پدید آمد تا به گفته آن‌ها «پاسخی معتبر» به این حمله داده شود. دونالد ترامپ رقیب سرسخت بایدن از این فرصت استفاده کرد و بار دیگر جو یایدن را «ضعیف» خطاب کرد.

سناتور لیندسی گراهام در بیانیه‌ای اظهار کرد که مدت‌ها است اعتماد به تیم امنیت ملی بایدن برای ایجاد بازدارندگی علیه ایران از بین رفته است، او در توییتی با اشاره به ایران نوشت: «بزن! آن‌ها را محکم‌تر بزن!». سناتور تیم اسکات نیز در اینباره  گفت: «مماشات با ایران باید پایان یابد. زمان اقدام روشن و قاطع فرا رسیده است و ایران باید در قبال فعالیت‌های (به ادعای او) بدخواهانه نیرو‌های نیابتی خود پاسخگو باشد»

سناتور جان کورنین پا را از این نیز فراتر گذاشت و توییتی نوشت: «تهران را هدف بگیرید!» لئون پانتا وزیر سابق دفاع ایالات متحده هم در این خصوص گفت: ایران مسئول این حملات است، هر گزینه‌ای که مقامات کاخ سفید به آن فکر می‌کنند باید علیه ایران باشد.

در پاسخ به این فشار‌ها، هر چند جو یایدن اعلام کرد که دستور پاسخ متقابل را صادر کرده است، اما وی در حین حال بیان کرد: فکر نمی‌کنم ما به جنگ گسترده‌تری در خاورمیانه نیاز داشته باشیم، این چیزی نیست که من به دنبال آن هستم. با این همه وی وعده داد که حتماً در زمان مناسب به این حمله پاسخ داده خواهد شد.

جان کربی سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نیز در پاسخ به خبرنگاران حاضر در هواپیمای ایر فورس وان مدعی شد که  آمریکا «چند لایه و در چند مرحله پاسخ خواهد بود».

پس از حمله به برج ۲۲ ابوحسین الحمیداوی مسئول گروه کتائب حزب الله در عراق بدون اشاره به این حمله در بیانیه‌ای اعلام کرد که حملات این گروه علیه نیرو‌های آمریکایی متوقف خواهد شد و این سازمان راه دیگری برای حمایت از مردم غزه خواهد یافت.

خبرگزاری بلومبرگ در تحلیل این رخداد نوشت: که بایدن با شرایط سختی رو به رو است، هم باید در راستای تقویت بازدارندگی به این حملات پاسخ دهد تا از سوی منتقدان ضعیف شمرده نشود و هم سطح پاسخ باید به گونه‌ای باشد که احتمال یک درگیری گسترده‌تر منطقه‌ای را کاهش دهد، به ویژه که او رقابت بسیار سخت انتخاباتی در مقابل دونالد ترامپ را نیز در پیش رو دارد.

فرانک گاردنر تحلیلگر ارشد امنیتی در خصوص  گزینه‌های در دسترس جو بایدن اظهار کرد: یکی از گزینه‌ها حمله به پایگاه‌ها و مراکز وابسته به ایران و گروه‌های نیابتی در عراق و سوریه است، گزینه دوم حمله مستقیم به هدفی نظامی در ایران و یا یکی از کشتی‌های نظامی متعلق به ایران است، هر چند این مسئله احتمال پاسخ شدید‌تر جمهوری اسلامی ایران را افزایش می‌دهد، به ویژه که ایران کنترل تنگه هرمز را در اختیار دارد و می‌تواند با مسدود کردن آن باعث رشد شدید نرخ سوخت در آمریکا شود، امری که حتماً بر روی نتایج انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در این کشور تاثیر مستقیم خواهد داشت.

یکی دیگر از گزینه‌های مطرح شده توسط تحلیلگران آمریکایی تشدید فشار‌ها برای کاهش شدید فروش نفت توسط ایران بوده است، یکی از آن‌ها پیشنهاد داد تا به چین فشار وارد شود و یا معامله‌ای با پکن صورت گیرد تا میزان خرید نفت خود از ایران را کاهش دهد، هر چند به نظر نمی‌رسد این گزینه به تنهایی منتقدان و مخالفان داخلی کاخ سفید را راضی نمایید. به خصوص که جو بایدن همواره با این اتهام رو به رو بوده که در برابر ایران مماشات به خرج می‌دهد و یک رئیس جمهور قوی و دارای کاراکتر بازدارنده نیست.

در نهایت آمریکا مواضع نیروهای مقاومت در سوریه و عراق را بمباران کرد که منجر به کشته و زخمی شدن ده ها نفر شد. آمریکا اعلام کرد که پیش از حملات، به دولت عراق اطلاع داده بود. مقامات آمریکا همچنین اعلام کردند که به دنبال حمله به ایران و تشدید و گسترش جنگ در خاورمیانه نیستند.

فریدون مجلسی دیپلمات پیشین و تحلیلگر مسائل بین المللی درباره این رخداد‌ها و در پاسخ به آفتاب‌نیوز ضمن دعوت مسئولین کشورمان به عملکردی مبتنی بر سیاست و خردورزی گفت: به شخصه متعلق به نسلی هستم که بر اساس یک تربیت محافظه‌کارانه دیپلماتیک رشد یافته‌ام، بر اساس دیدگاه‌های امثال بنده حفظ منافع ملی، معیشت و اقتصاد کشورو توسعه اقتصادی در اولویت قرار دارد. توسعه قدرت دفاعی و بازدارندگی ما نیز بسیار حیاتی است، اما قدرت دفاعی یک کشور زمانی رشد می‌باید که قدرت اقتصادی توسعه یابد، توان دفاعی اگر بر روی فقر عمومی استوار شود بسیار آسیب‌پذیر خواهد بود. آرزومندم که تصمیم گیرانی که سرنوشت ملت را در دست دارند، اجازه بدهند که امکانات دفاعی  و بازدارندگی کشور در حد همان نام بازدارندگی باقی بماند. تصور اینکه ما می‌توانیم دیگران را نابود کنیم شاید برای برخی شیرین هم باشد، اما این تفکر به واکنش متقابل منتهی خواهد شد.

وی افزود: صد البته احتمالاً ما خواهیم توانست تا ضربه بسیار سختی به اسرائیل یا پایگاه‌های منطقه‌ای آمریکا وارد کنیم و یا کشور‌های همسایه را نیز هدف قرار دهیم، اما باید معقولانه این را نیز در نظر گرفت که اسرائیل و آمریکا و دیگر کشور‌های منطقه قطعاً به عنوان کیسه بوکس عمل نخواهند کرد و اگر کار به این مرحله برسد آن‌ها نیز واکنش از خود نشان خواهند داد. (بعد از حمله حماس) قریب ۳۰ هزار فلسطینی کشته شده‌اند و بعید نیست که اسرائیل گزینه شهرک‌سازی در شمال غزه را نیز در نظر بگیرد، همه این‌ها ملاحظاتی همه‌جانبه است که توسط یک سیاستگذار خردورز باید لحاظ قرار گیرد. عقلانیت تدافعی باید مثبت و تعقل‌محور و به دور از تندروی و افراط و تفریط باشد. وقتی قضیه به جان برسد کسی به کسی رحم نخواهد کرد.