عنوان «فیلم‌اولی» چالش‌برانگیز است/ توجه «آپاراتچی» به مخاطب

قربانعلی طاهرفر کارگردان فیلم «آپاراتچی» که به عنوان کارگردان فیلم‌اولی در چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر حضور دارد، درباره چالش‌های موجود برای ساخت این فیلم به خبرنگار مهر گفت: همین عنوان فیلم‌اولی یکی از چالش‌ها است. متاسفانه این عنوان وقتی به کارنامه هر کارگردانی مهر می‌خورد که می خواهد اولین فیلم‌اش را بسازد تعابیری ناخواسته در ذهن دوستان ایجاد می‌شود و فکر می‌کنند با ناپختگی‌هایی در کارگردانی مواجه می‌شوند. عوامل فیلم «آپاراتچی» با من خیلی همراه و هم دل بودند ولی به دلیل فیلم‌اولی بودن باید در برخی چالش‌ها کوتاه می‌آمدند.

وی یادآور شد: وقتی شما کارنامه فیلم‌اولی‌ها را با کارگردان‌های سودای سیمرغ مقایسه کنید شاید دارای پارامترهایی پیش‌روتر باشند. کارگردان‌ها همیشه برای تجربه اول با انگیزه بیشتری پیش می‌روند.

طاهرفر متذکر شد: در برخی افراد قلیل پیش‌زمینه‌ای ذهنی وجود دارد که شرایط مناسب را برای فیلم‌اولی‌ها فراهم نمی‌کنند. البته با بودجه‌های کلانی که برای ساخت یک فیلم مورد نیاز است، اعتماد به فیلم‌اولی سخت است و ریسک بالایی می‌طلبد. منت‌دار دوستان در سازمان سینمایی سوره و بنیاد سینمایی فارابی هستم که به من اعتماد کردند. متاسفانه ذهنیت فیلم‌اولی در برخی افراد باعث برخی تعلل‌ها و کوتاهی‌ها می‌شود.

کارگردان «آپاراتچی» چالش بعدی فیلم خود را موضوع آن مطرح کرد و توضیح داد: «آپاراتچی» به اتفاقات دهه ۶۰ می‌پردازد. یک زندگی ساده اجتماعی در دهه ۶۰ را روایت می‌کنیم که در پیرامونش اتفاقات متعددی نظیر جنگ، ترور، اتفاقات سیاسی و دفاع مقدس و غیره وجود داشت. وقتی به این دهه می‌پردازیم باید در بستر روایت خود به اتفاقات اشاره‌شده نیز بپردازیم از این‌رو برخی با پیش‌زمینه ذهنی ولی برخی با قلب باز فیلمنامه را می‌خواندند. برخی بازیگران بدون تحلیل محتوایی فیلمنامه را رد و یا با احتیاط عمل می‌کردند. شاید نگران برخورد دیگران و حتی دنبال‌کنندگان خود در فضای مجازی بودند.

وی درباره زمان شروع ساخت فیلم، افزود: ما پروژه را نیمه دوم سال قبل شروع کردیم که به دلیل شرایط اجتماعی پیش‌آمده، متوقف شد. البته حکمتی در این اتفاق بود و دریچه‌های جدیدی به روی ما باز شد و به لطف خدا و شهدا بود که ما به یک ترکیب رویایی در بازیگری برای فیلم رسیدیم.

طاهرفر درباره دغدغه خود برای پرداختن به دهه ۶۰ و اتفاقات پیرامون آن، تاکید کرد: دهه ۶۰ برای خود من یکی از شریف‌ترین، اصیل‌ترین و صادق‌ترین دهه‌های بعد از انقلاب است. نوع آدم‌ها و سبک زندگی در آن دوره جزو خالص‌ترین دوره‌های بعد از انقلاب است و آدم‌های بیرون آمده از این دهه خلوص‌شان بیشتر است. دهه ۶۰ باعث ضمانت انقلاب برای دوره‌های دیگر شده است.

این کارگردان سینما با بیان این‌که چالش‌های موجود برای ساخت «آپاراتچی» مدیریت شد، اظهار کرد: علیرغم تمام فراز و نشیب‌ها، چون در فیلم نام چند شهید بزرگوار مطرح می‌شود و به یکی از شخصیت‌های شهدا می‌پردازیم، لطف این شهدای عزیز را در راه تولید و ساخت این فیلم دیدم.

وی درباره موضوع فیلم «آپاراتچی» توضیح داد: موضوع ما کمدی درام است و قهرمان قصه ما عشق به سینما دارد. وی برای رسیدن به این عشق مسیری را طی می‌کند و با همه مشکلات و موانعی که پیش رو دارد مواجه می‌شود و سعی می‌کند بر آن‌ها فایق شود و به آن رویا دست پیدا کند. فیلم درباره داستان یک نقاش ساختمان است که دستی بر ساختن فیلم کوتاه دارد و رویایش ساختن فیلم و شرکت در جشنواره فیلم فجر است. در این بین ما نقبی زدیم به پنداشت‌ها و نگاه‌های مختلفی که در آن دوران نسبت به سینما وجود داشته است.

طاهرفر یادآور شد: داستان فیلم برگرفته از کتاب «آپاراتچی» نوشته روح‌الله رشیدی است. کتاب به دست آقای هوشنگ تراب‌نژاد رسید و با اقتباس از این کتاب فیلمنامه‌ای را نوشت. مسعود ملکی مجری طرح فیلم از زمان نگارش فیلمنامه و تولید فیلم و نهایی‌شدن آن حضور داشت و یکی از ارکان تولید فیلم بود. فیلمنامه ما نزدیک به ۱۰ بار بازنویسی شد چون مبتنی بر خرده روایت‌ها بود و از آنجایی که خاطرات پراکنده شفاهی بود، دراماتیزه‌شدن آن و تبدیل به یک داستان برای جذب مخاطب، زحمت و تلاش زیادی برد.

وی اظهار کرد: محل رویداد قصه داستان شهر تبریز است و مجری طرح اصرار داشت که یک کارگردان تبریزی این فیلم را بسازد.

کارگردان فیلم «آپاراتچی» درباره پیش‌بینی خود درباره بازخود مخاطب نسبت به این فیلم، تصریح کرد: بحث اصلی فیلم «آپاراتچی» مردمی است. چون قهرمان فیلم و موضوع از جنس مخاطب و مسایلی است که هر روز با آن مواجه می شود حلقه اولیه ارتباط شکل خواهد گرفت. در ۱۰ بار بازنویسی به دنبال رویدادهایی بودیم که مخاطب با آن‌ها ارتباط برقرار کند و لحظه‌ای مخاطب را رها نکنیم. موقعیت‌هایی کمدی هم در دل جدیت کار ایجاد شد ولی فیلم ما کمدی نیست. این موقعیت‌ها به زعم مخاطب شیرین خواهد آمد. در لحظه لحظه تولید فیلم کنترل ذایقه مخاطب را تحت نظر قرار داده بودیم. تلاش کردیم مخاطب در طول فیلم خسته نشود و رضایت مخاطبان هدف اصلی این فیلم مردمی با موضوع هنری مردمی است.

فیلم سینمایی «آپاراتچی» امروز دوشنبه ۱۶ بهمن ماه در سانس اول برای اهالی رسانه در خانه جشنواره به نمایش در می‌آید.