انتقاد دیده‌بان حقوق بشر از واکنش جهانیِ «ضعیف» به بحران حقوق زنان در افغانستان

سازمان دیده‌بان حقوق بشر در مقاله‌ای وضعیت کنونی در افغانستان را «جدی‌ترین بحران» حقوق زنان در جهان نامید و از واکنش جهانی به این وضع به‌شدت انتقاد کرد.

هِدِر بار، مدیر بخش حقوق زنان، در این سازمان حقوق بشری در این مقاله که روز سه‌شنبه، ۱۷ بهمن‌ماه، منتشر شد، واکنش دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی به این بحران را «ضعیف، آشفته، سیاست‌زده و غیرفمینیستی» توصیف کرده است.

خانم بار با اشاره به این که در حال حاضر رهبران طالبان با هواپیمای خصوصی سفر می‌کنند و در سفرهای دیپلماتیک با فرش قرمز از آنها استقبال می‌شود، تأکید می‌کند که همزمان، جهان زنان افغانستان را از یاد برده است.

او اشاره می‌کند که در دو و سال نیمی که از ظهور دوباره گروه طالبان در افغانستان می‌گذرد، در عینِ افزایش فشار بر زنان و دختران، مسئله آنان از عرصه خبر کمرنگ و حذف شده است.

این در حالی است که به نوشته سازمان دیده‌بان حقوق بشر، «جهان باید در کنار زنان افغان بایستد چرا که آن چه در افغانستان می‌گذرد و واکنش جهان به آن اثراتی عمیق بر برابری جنسیتی در دیگر نقاط جهان خواهد داشت».

گروه طالبان از زمان سرنگون کردن حکومت مورد حمایت غرب در افغانستان و سلطه بر این کشور در ماه اوت ۲۰۲۱، محدودیت‌هایی روزافزون برای ظاهر زنان و همچنین آزادی‌های آنان در زمینه تردد و سفر، حق کار و تحصیل و دسترسی آنها به صحنه اجتماع وضع کرده است.

هدر بار در مقاله خود درباره این محدودیت‌ها یادآوری کرده است: «برای نمونه منع زنان از کار در بیشتر رده‌ها در سازمان‌های امداد و کمک‌رسانی زندگی زنان و دختران بیشتری را با بحران روبه‌رو کرده است. در جامعه تفکیک‌ جنسی‌شده افغانستان وقتی زنان برای کمک‌رسانی حضور نداشته باشند، زنان و دختران مجبورند بدون آن کمک سر کنند.»

بیشتر در این باره:

دیده‌بان حقوق بشر: اقدامات طالبان علیه زنان افغانستان «جنایت علیه بشریت» است

در همین زمینه بار دیگر در اوایل بهمن‌ماه جاری سازمان ملل متحد خبر داد که گروه طالبان محدودیت‌هایی را علیه زنان افغان در صورتی که مجرد باشند یا سرپرست مرد نداشته باشند، اعمال می‌کند، و این محدودیت‌ها شامل کار، مسافرت و مراقبت‌های بهداشتی خواهد بود.

اواخر تیرماه سال جاری هم کارشناسان سازمان ملل اعلام کرده بودند که وضعیت زنان و دختران در افغانستان بدترین وضعیت زنان در کل جهان است و محدودسازی سیستماتیک آنها می‌تواند «آپارتاید جنسیتی» تلقی شود.

دیده‌بان حقوق بشر در شهریورماه سال جاری اعلام کرده بود که رفتار مقام‌های حکومت طالبان با زنان و دختران افعانستان «جنایت علیه بشریت» است و خواستار تحقیقات بین‌المللی برای رسیدن به «پاسخگویی» شد.

هدر بار با اشاره به همین موضع‌گیری از رهبران جهان خواسته است از تلاش‌ها برای وضع معاهده‌ای در باب جنایت علیه بشریت دفاع و حمایت کنند، «معاهده‌ای که سازوکارهای حفاظتی برای زنان را تقویت کرده و راه‌های گنجاندن مبارزه با «آپارتاید جنسیتی» در این معاهده را بیابد».

همزمان با ادامه دو جنگ بزرگ در اروپا و خاورمیانه، موضوع محدودیت‌های فزاینده برای زنان در افغانستان کمتر در خبرها بازتاب می‌یابد، نکته‌ای که دیده‌بان حقوق بشر درباره آن هشدار داده است.

حکومت طالبان در برابر تمام انتقادها در دو سال گذشته یا سکوت کرده، یا مشکلات را انکار کرده یا از موضع خود به عنوان حکومتی مذهبی دفاع کرده است.

در مردادماه سال جاری، سخنگوی این گروه در اظهار نظری نادر حکومت طالبان را دارای مشروعیت دینی و «ابدی» توصیف و تأکید کرد که ممنوعیت تحصیل برای دختران افغانستانی در مقاطع بالاتر از کلاس ششم هم به قوت خود باقی خواهد ماند.

با استفاده از دیده‌بان حقوق بشر، رادیوفردا؛ ف. دو./ ب.ب.