سلطه سیمرغ‌های ایران بر آسمان/ چگونه «قدرت پهپادی جهان» شدیم؟

خبرگزاری مهر، گروه سیاست - هادی رضایی: امروزه ایران اسلامی در عرصه پرنده‌های بدون سرنشین به یکی از قدرت‌های جهانی تبدیل شده و قدرت‌های استکباری برای توقف این روند رو به رشد از هیچ اقدامی از جمله تحریم و فشار بین‌المللی دریغ نکرده‌اند. در ایام مبارک دهه فجر نگاهی به روند طی شده در عرصه پهپادی کشور و پیشرفت‌های این عرصه انداخته‌ایم.

با مقایسه روند تولید و سرعت پیشرفت دانش «پهپاد» در جهان، به این مهم دست می‌یابیم که تاریخ فعالیت در حوزه پهپاد در سطح جهان بیش از یک قرن سابقه دارد. در این میان ایران اسلامی تنها حدود ۳۵ سال در این حوزه راهبردی فعالیت داشته و به اذعان و اعتراف کارشناسان و صاحب نظران غربی، به یکی از قدرت‌های برتر پهپاد در جهان تبدیل شده است.

در این بررسی به وضوح می‌توان دریافت که دانش «پهپادی» ایران و سرعت پیشرفت کشورمان در حوزه پهپادها در مقایسه با روند تولید و پیشرفت این صنعت در کشورهای جهان نسبت قابل ملاحظه‌ای دارد و این سرعت پیشرفت توانسته است بسیاری از معادلات را در عرصه‌های مختلف به خصوص عرصه نظامی در شرایط منطقه و جهان تغییر دهد.

روند تولید و سرعت پیشرفت دانش تولید پهپاد در جهان

در طول سال‌های اخیر دانش تولید پهپاد پیشرفت‌های بسیاری داشته اما اگر به گذشته نگاه کنیم تاریخ فعالیت در این حوزه بیش از یک قرن است و نخستین پرنده بدون سرنشین در سال ۱۹۱۳ میلادی (۱۲۹۱ هجری شمسی) به پرواز درآمد که موفقیت‌های زیادی به همراه نداشت.

در طول جنگ جهانی دوم یعنی از ابتدای سپتامبر ۱۹۳۹ میلادی (نه شهریور ۱۳۱۸) تا دوم سپتامبر ۱۹۴۵ میلادی (یازده شهریور ۱۳۲۴) اولین پرنده بدون سرنشین با استفاده از یک رادیو کنترل هدایت شد. نوع بعدی پهپاد که در طول جنگ جهانی دوم ساخته شد، هواپیمای V-۱ موسوم به بمب پرنده بود. آلمان‌ها با این پرنده موفق به درهم شکستن دژ مستحکم لندن و بمباران این شهر شدند.

بیشترین سرمایه‌گذاری در زمینهٔ ساخت و تجهیز پهپادها را وزارت دفاع آمریکا در قیاس با سایر کشورها و شرکت‌های متعددی که در جهان در این حوزه سرمایه گذاری کرده‌اند، انجام داده است؛ به‌طوری‌که بین سال‌های ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ هجری شمسی) تا ۱۹۹۵ میلادی (۱۳۷۴ هجری شمسی) تنها در پنج سال حدود سه میلیارد دلار برای طراحی و ساخت و تجهیز پهپادها هزینه کرده‌است.

آمریکایی‌ها در جنگ ویتنام ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۵ (۱۳۳۴ تا ۱۳۵۴) نیز از پهپاد استفاده گسترده‌ای کردند و این اولین باری بود که پهپاد اهمیت خود در عرصه نظامی به نمایش گذاشت. ارتش آمریکا در این جنگ ۳۴۳۵ پرواز شناسایی با پهپاد بر فراز ویتنام انجام داد.

موفقیت پرنده‌های بدون سرنشین رژیم صهیونیستی در جنگ با اعراب در سال ۱۹۷۳ میلادی (۱۳۵۲) موجب شد ارتش آمریکا پروژه ساخت پرنده‌های بدون سرنشین را تنها یک سال بعد آغاز کند. نیروی دریایی آمریکا در سال ۱۹۸۵ میلادی (۱۳۶۴ هجری شمسی) پرنده اسرائیلی پایونیر را برای هدف یابی و رهگیری در کشتی‌های جنگی استفاده کرد.

روسیه نیز فعالیت خود را برای ساخت پهپاد از سال ۱۹۲۰ میلادی (۱۲۹۹) آغاز کرد و در جنگ جهانی دوم تعدادی از این هواگردها را به کار گرفت ولی موفق نبود. در سال ۱۹۵۰ میلادی (۱۳۲۹ هجری شمسی) بار دیگر به این موضوع پرداخته و «یو ای وی» با موتور جت تولید شد.

روند تولید و سرعت پیشرفت ایران در حوزه پهپاد

اگرچه بیش از یک قرن است که ساخت و به کار گیری پرنده‌های بدون سرنشین در تعداد محدودی از کشورهای پیشرفته قدمت دارد و امروزه استفاده از پهپاد در این کشورها دایره گسترده‌ای را دارد و در صنعت و حوزه‌های گوناگون پهپاد ها به کار گرفته می‌شوند، اما این صنعت در ایران تاریخچه چندانی ندارد و سابقه فعالیت در این حوزه به نیم قرن هم نمی‌رسد. شاید بتوان گفت بیش از دو یا سه دهه نیست که فرزندان ایران اسلامی به صورت جدی وارد عرصه طراحی، ساخت و بکارگیری پهپاد در عرصه‌های مختلف شده‌اند اما در همین مدت کوتاه نیز پیشرفت‌های خیره کننده‌ای داشته‌ایم.

ساخت پهپاد در کشورمان به پیش از انقلاب بازمی‌گردد، در آن زمان برنامه‌ای ده ساله‌ای برای تولید پهپاد در نظر گرفته شده و قرار بود صنایع پهپاد سازی ایران در سال ۱۳۶۰ شروع به کار کند. پس از انقلاب این طرح دچار وقفه شد، اما در نهایت منجر به تأسیس صنایع هوایی قدس شد. این شرکت یکی از مجموعه شرکت‌های فعلی سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع است که در اواسط جنگ تحمیلی یعنی در سال ۱۳۶۴، به منظور طراحی و ساخت انواع پرنده‌های هدایت پذیر از دور (پهپادها) تأسیس شد.

صنایع هوایی قدس با توجه به اهمیت موضوع وارد صنعت پهپادها شد و با طراحی و تولید چند نمونه هواپیمای شناسایی و مراقب و به کار گیری آن توسط رزمندگان در عملیات‌هایی مثل کربلای ۵ و والفجر ۸، اطلاعات ارزشمندی از دشمن به دست آورد.

طراحی و تولید هواپیمای بدون سرنشین در این شرکت بعد از جنگ تحمیلی نیز ادامه پیدا کرد. مهمترین این پهپادها همان پهپاد «مهاجر» است که نمونه‌های اولیه آن در سال‌های پایانی جنگ تحمیلی طراحی شد و در سال‌های بعد نمونه‌های پیشرفته‌تر آن معرفی شد.

صنایع هوایی قدس در اوایل دهه ۱۳۸۰ اقدام به طراحی و ساخت پهپادهای «مهاجر ۴» و «ابابیل ۳» کرد که تبدیل به موفق‌ترین پهپادهای شناسایی ایران شد. این پهپادها به‌طور گسترده در تمامی یگان‌های نیروهای مسلح ایران به خدمت گرفته شد و حتی تعدادی هم به برخی کشورها صادر شد.

به جز صنایع هوایی قدس، مرکز تحقیقات صنایع هوایی شاهد هم در توسعه و ساخت پهپاد یا پرنده‌های بدون‌سرنشین فعال است و این دو به همراه صنایع هواپیماسازی ایران یک پهپاد با دم وی (V) شکل و طراحی آیرودینامیکی مدرن تولید کردند که «هسا ۱۰۰» نام گرفت. نمونه توسعه یافته «هسا ۱۰۰»، «شاهد ۱۲۳» نامیده شد که نخستین پرواز آن در سال ۱۳۸۴ در شاهین‌شهر اصفهان انجام و تولید انبوه آن در سال ۱۳۸۸ آغاز شد.

«شاهد ۱۲۳» تبدیل به بستری برای طراحی و توسعه «شاهد ۱۲۹» شد. نخستین پیش نمونه «شاهد ۱۲۹» در اسفند ماه سال ۱۳۹۰ در فرودگاه بدر اصفهان به پرواز درآمد. پیش نمونه بعدی که برخلاف نمونه نخست مجهز به ارابه فرود جمع شونده بود در خرداد سال ۱۳۹۱ به پرواز درآمد.

تا پیش از سال ۱۳۹۱ اطلاعات چندانی درباره توانایی و قابلیت‌های کشورمان در حوزه پهپادی و جایگاه ایران از لحاظ علم و دانش طراحی و ساخت و به کار گیری پرنده‌های بودن سرنشین در میان کشورهای دارای این فناوری در سطح جهان وجود نداشت اما در ۱۸ بهمن ۱۳۹۱ بود که محمد اسلامی، معاون وقت امور تحقیقاتی و صنعتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در برنامه تلویزیونی ثریا، که به بهانه شکار پهپاد فوق پیشرفته آمریکا RQ-۱۷۰ و قابلیت‌ها و ویژگی‌های این پرنده بدون سرنشین و البته بررسی و نمایش دستاوردهای کشور در حوزه فناوری پهپاد پخش شد، با بیان اینکه ایران در اکثر حوزه نظامی در بین ۱۰ کشور اول دنیا قرار دارد تاکید کرد: «ایران در حوزه فناوری پهپاد جزو ۵ کشور دنیاست.»

همچنین در این برنامه برای اولین بار تصاویری از خط تولید انبوه پهپاد اسکن ای گل که رزمندگان کشورمان در دوشنبه ۲۷ آذر ۱۳۹۱ (۱۷ دسامبر ۲۰۱۲) آن‌را سالم بر زمین نشانده بودند نیز پخش شد.

مسیر ۱۱۱ ساله‌ای که ایران کمتر از ۳۵ سال طی کرد

این سخنان اهمیت بسیار بالایی داشت و تعجب همگان را برانگیخت، زیرا بنابر اعلام محمد اسلامی، معاون وقت امور تحقیقاتی و صنعتی وزارت دفاع ایران تنها در مدت کوتاهی از زمان آغاز فعالیت خود در سال ۱۳۶۴ و در کمتر از ۳۰ سال و با وجود پشت سر گذاشتن جنگ تحمیلی ۸ ساله و تحریم‌های همه جانبه توانسته بود با اتکا به دانش و توان بومی، فاصله بیش از ۷ دهه‌ای خود با کشورهای پیشگام این صنعت را جبران و به یکی از ۵ قدرت برتر این حوزه تبدیل شود. در واقع ایران اسلامی مسیری را که کشورهای پیشرفته بیش از یک قرن طی کردند را تنها در مدت ۳۰ سال طی کند.

سردار امیر علی حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه نیز در آبان ماه ۱۳۹۷ در برنامه «ثریا» شبکه اول سیما درباره جایگاه ایران در جهان در حوزه پهپاد هم گفت: «امروز ما در سطح منطقه قدرت اول و در سطح جهان جز ۴ تا ۵ کشور اول جهان در حوزه پهپادی هستیم.»

علاوه بر اظهارات سردار حاجی‌زاده فرمانده هوا فضا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بار دیگر در آبان ماه سال ۹۷ در کنگره ملی سه هزار شهید استان قزوین با تاکید بر توان دفاعی و پهپادی کشور گفت: «امروزه در حوزه پهپادهای بدون سرنشین با فاصله زیادی از کشورهای جهان جلوتر هستیم و بسیاری از محصولات دفاعی و نظامی ما از ایده تا فکر ایرانی هستند؛ به عنوان مثال پهپادهای بمب افکن ایده ایرانی هستند که می‌توانند در فواصل دور هدف خود را مورد اصابت قرار داده و باز گردند.»

به طور کلی اگر بخواهیم روند آغاز و انجام فعالیت ایران با سایر کشورها پیشرفت را در قالب اعداد و ارقام و سال‌هایی که تلاش برای دستیابی به این فناوری صورت گرفته بررسی کنیم، براساس اطلاعات موجود اولین پرنده بدون سرنشین همان طور که در بالا اعلام شد به سال ۱۹۱۳ یعنی ۱۲۹۱ هجری شمسی به پرواز درآمد و در طول جنگ جهانی دوم در سال‌های ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ میلادی برای اولین بار در ابعاد نظامی استفاده شده است.

آلمان‌ها که یکی از پیشرفته‌ترین کشورها در حوزه پرنده‌های بدون سرنشین هستند، سابقه‌ای بیش از ۱۰۰ سال در این عرصه دارند و آنها در جنگ جهانی دوم از این ابزار استفاده عملی کرده‌اند.

فعالیت در حوزه پرنده‌های بدون سرنشین در آمریکا نیز به بیش از یک قرن بر می‌گردد و آن‌ها بیشترین سرمایه‌گذاری را در زمینه ساخت، تجهیز و بکارگیری پهپاد در سطح جهان داشته و در جنگ ویتنام استفاده گسترده از آن کرده‌اند. امروز نیز پرنده‌های بدون سرنشین در ارتش آمریکا جایگاه ویژه‌ای دارد.

روسیه به عنوان یکی دیگر از کشورهای پیشرفته در حوزه صنایع نظامی و دفاعی فعالیت خود را برای ساخت پهپاد از سال ۱۹۲۰ (۱۲۹۹ هجری شمسی) آغاز کرده و در جنگ جهانی دوم نیز از آن استفاده کرده است.

با این حال تولید و بکارگیری پرنده‌های بدون سرنشین در ایران اسلامی از سال ۱۳۶۴ آغاز شده و در جنگ تحمیلی ۸ ساله نمونه‌های ابتدایی آن استفاده شده است. اینها نشان می‌دهد که طراحی و تولید پرنده‌های بدون سرنشین در کشورمان با فاصله‌ای بیش از ۷۰ سال با سایر کشورهای دیگر آغاز شده است.

ایران در مدت کوتاهی، یعنی ۲۷ سال (زمانی که محمد اسلامی معاون وقت امور تحقیقات و صنعتی وزارت دفاع جایگاه ایران را در حوزه پهپادی اعلام کرد) خود را در جمع پنج قدرت برتر جهان در حوزه فناوری پرنده‌های بدون سرنشین قرار دهد و تنها ۶ سال بعد به گفته سردار امیرعلی حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه فاصله بسیاری از دیگر کشورهای فعال در این حوزه بگیرد، این در حالی است که ایران بیش از ۴۰ سال است که در حوزه‌های دفاعی و علمی در شدید ترین تحریم‌ها قرار داریم.

در ادامه به برخی از مهمترین پهپاد های ساخته شده در کشورمان اشاره خواهیم کرد:

پهپاد مهاجر

پهپاد مهاجر یکی از پهپادهای نظامی ایران است که ساخت آن در سال‌های دفاع مقدس آغاز شده و تا به حال در چند نسل مختلف، طراحی و تولید شده است.

شهید علی اصغر مهاجر از شهدای پهپادی دوران دفاع مقدس که خانواده پهپادهای مهاجر به یاد این شهید نامگذاری شده است.

نسل‌های پهپاد مهاجر به صورت زیر است که در ادامه به معرفی مشخصات هر کدام از آنها می‌پردازیم:

پهپاد مهاجر ۱

پهپاد مهاجر ۱ در سال‌های دفاع مقدس ساخته شده است.

مدل‌های اولیه مهاجر در اواخر دهه ٧٠ شمسی برای انجام مأموریت‌های شناسایی در آسمان افغانستان در جریان جنگ داخلی این کشور به کار رفتند و همچنین به عنوان سکوی هواپایه شلیک راکت‌های آرپی‌جی -۷ آزمایش شدند.

پهپاد مهاجر ۲

پس از دفاع مقدس و در دهه ٧٠، پهپاد مهاجر ٢ برای مراقبت هوایی و عملیات شناسایی ساخته شد.

این پهپاد از سطح مقطع راداری کمی برخوردار است و به همین دلیل می‌تواند از رادارهای دشمن در امان بماند، به مواضع آنان نزدیک شود و اطلاعات مورد نظر را دریافت کند.

مهاجر ٢ دارای سامانه کنترل و هدایت الکترویکی نیمه خودکار یا تمام خودکار است که برای اجرای امور عملیاتی، پژوهشی و شناسایی ساخته شده است.

پهپاد مهاجر ۲ نوین

مهاجر ۲ نوین از نظر ظاهری یعنی سایز و وزن، همان مهاجر ۲ است با این تفاوت که بسیاری از ویژگی‌های آن، از جمله مداومت پرواز و برد عملیاتی آن به روز شده است.

ویژگی‌های مهاجر ۲ نوین به صورت زیر است:

قابل پرتاب از سکوهای پرتاب زمینی است.

دارای شعاع عملیاتی ١٥٠ کیلومتر

مداومت پروازی ٦ ساعت

طول ٢.٩ متر

فاصله دو بال آن ۳ متر

حداکثر سرعت ٢٠٠ کیلومتر بر ساعت

سقف پرواز بیش از ۳۳۰۰ متر

شعاع عملیات شناسایی ۵۰ کیلومتر

وزن برخاست ٨٥ کیلوگرم

قدرت موتور مهاجر ۲ نوین ۱۰ اسب بخار و قادر به پرواز در ارتفاع ۲ کیلومتری با حداکثر سرعت ۱۲۰ کیلومتر در ساعت است. این پهپاد همچنین این قابیلت را دارد که ٩٩ نقطه به صورت پیش فرض روی آن برنامه‌ریزی شود و توسط مرکز هدایت زمینی هدایت و کنترل شود و تصاویر به دست آمده را به صورت آنلاین به مرکز کنترل و فرماندهی مخابره کند.

مهاجر ۲ نوین قادر به حمل دوربین‌های فروسرخ و ویدئویی با قدرت عکس‌برداری با تفکیک‌پذیری یک متر از ارتفاع حداکثر ۱۵۰۰ متری است. شناسایی هوایی و نظارت بر میدان جنگ، گشت مرزی عکاسی هوایی موقعیت موقعیتی، تنظیم تیراندازی توپخانه و کنترل ترافیک از دیگر قابلیت‌های این پهپاد است.

پهپاد مهاجر ۳

مهاجر ۳، برد و مداومت پروازی بیشتری نسبت به پهپاد مهاجر ٢ دارد.

مشخصاتی که برای این پهپاد ذکر شده است:

مهاجر ۳ می‌تواند توسط پرتابگر JATO با طول ریل صفر و یا با چرخ از روی باند به پرواز درآید.

موتور این پهپاد مانند مدل‌های قبلی از نوع ملخی درون‌ساز و فشار دهنده است که در انتهای بدنه نصب شده است.

فرود (بازیافت) معمولاً با چتر و یا ارابه انجام می‌گیرد، البته ارابه‌های فرود از نوع ثابت بوده که افزایش نیروهای مقاوم هوا را به دنبال دارد. نمونه‌ای از مهاجر ۳ نیز به بالشتک هوا به جای ارابه فرود مجهز شده است.

سرعت آن، ١٨٠ کیلومتر بر ساعت و مداومت پروازی آن قریب به ٣ ساعت است.

پهپاد مهاجر ۴

مهاجر ۴ نیز پیشرفته‌تر از پهپادهای قبلی برای مراقبت هوایی و شناسایی اهداف تا فاصله ١٥٠ کیلومتری طراحی و ساخته شده است. تغییراتی نیز در بال و بدنه این پهپاد به وجود آمده که نتیجه آن افزایش کارآیی و ارزش عملیاتی این پهپاد بوده است.

سطح مقطع راداری کم، کاهش سطح هواپیما از روبرو، کمک اثر سطح به بلند شدن پرنده در صورت برخاست از باند و کاهش نیروی مقاوم (درگ) القایی از جمله مزیت‌های این پهپاد است.

پهپاد مهاجر ۴ با بیشینه سرعت ١٨٠ کیلومتر بر ساعت، دارای مداومت پروازی ٥ تا ٧ ساعت است و در شرایط مختلف جوی نیز می‌تواند به اجرای مأموریت بپردازد. فرود آمدن این پهپاد می‌تواند با چتر و یا ارابه فرود باشد.

از پهپاد مهاجر ۴، نمونه‌های دیگر هم ساخته شده که می‌توان به پهپادهای «شاهین» نزاجا و «صادق» نیروی دریایی سپاه و دیگر نمونه‌هایی چون فتوگرامتری و نمونه مجهز به موشک هوا به هوا اشاره کرد که تفاوت‌هایی با مهاجر ۴ دارند.

از جمله کاربردهای غیرنظامی مهاجر -۴ می‌توان به کنترل ترافیک اشاره کرد که اخیراً نیز پلیس راهور به آن مجهز شده است.

پهپاد مهاجر ۶

مهاجر ۶ که در دسته پهپادهای تاکتیکی و رزمی قرار می‌گیرد، جدیدترین نسل خانواده پهپادی مهاجر است که در فروردین ماه ۱۳۹۶ شمسی، در جریان بازدید رئیس‌جمهور از نمایشگاه دستاوردهای دفاعی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مورد رونمایی قرار گرفت و پس از آن در نمایشگاه هوایی ماکس ۲۰۱۷ کشور روسیه به معرض دید جهانیان گذاشته شد.

پهپاد مهاجر ۶ مبتنی بر اصل انعطاف‌پذیری و توسعه‌پذیری، توسط سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع، طراحی شده و در اختیار سپاه و ارتش قرار گرفته است. این پهپاد نقش مؤثری را در کنترل و پایش مناطق و نواحی مرزی کشورمان داراست.

مهاجر ۶، تغییرات اساسی در طراحی نسبت به دیگر پهپادهای مهاجر دارد:

بال این پهپاد به قسمت بال ایی بدنه نصب شده است که در حدود ۵.۵ متر طول و ۱۰ متر سطح مقطع دارد. در محدوده ۲۰۰ کیلومتری و ارتفاع ۱۸ هزار پایی قادر به پرواز و انجام هرگونه عملیات را دارد. حداکثر سرعت این پهپاد ۲۰۰ کیلومتر در ساعت تخمین زده می‌شود. مداومت پروازی آن حداقل ١٢ ساعت است. حدود دو هزار کیلومتر بُرد عملیاتی دارد.

دوربین این پهپاد از نوع عقاب -۱۰ و مجهز به سامانه الکترواپتیکی پایدار شده آزادی است. از آنجایی که یک دوربین جلونگر در داخل دماغه نصب شده، دو بمب هوشمند و نقطه‌زن اپتیکی و حرارتی قائم هم در زیر بال‌های این پهپاد تعبیه شده است.

علاوه بر حمل محموله‌های تصویربرداری، بیش از ۴۰ کیلوگرم محموله رزمی اعم از راکت و بمب (بمب هوشمند قائم که از انواع بمب‌های هدایت الکترواپتیکی و مقاوم در برابر اخلال و جنگ الکترونیک است، موشک‌های هدایت لیزری، بمب‌های هدایت‌شونده و سقوط آزاد) را می‌تواند حمل کند.

پهپاد مهاجر ۶ توانمندی انجام مأموریت‌های شناسایی، مراقبت و رزمی در شعاع عملیاتی گسترده را برای نیروها با قابلیت اطمینان فوق العاده فراهم می‌سازد و فرماندهان نیرو با استفاده از قابلیت‌های این پهپاد می‌توانند عملیات شناسایی، مراقبت و انهدام اهداف شناسایی شده را انجام دهند.

ارسال داده‌های مأموریتی تصویری به هنگام، در روز و شب به وسیله یک سکوی هواپایه برای اشراف کامل به محیط عملیات و توانایی فرود و برخاست در باندهای پروازی کوتاه از ویژگی‌های این پهپاد است.

مهاجر ۶ در حوزه شناسایی با بهره‌مندی از سامانه شناسایی الکترواپتیکی، لیزری، مادون قرمز، سیستم‌های شنود الکترونیکی دشمن، مقابله با جنگ الکترونیک، سامانه اخلالگر، سیستم شناسایی خودکار، برخورداری از سیستم پرواز و سیستم نشست و برخاست ناوبری اتوماتیک جز پهپادهای پیشرفته و کارآمد محسوب می‌شود.

این پهپاد به دلیل اینکه از تسلیحات هدایت‌شونده استفاده می‌کند توانایی این را دارد تا در عملیات‌های مختلف علیه اهداف ثابت و متحرک موفق ظاهر شود.

مهاجر ۶ در روز بیست‌ویکم تیر ۹۸، در عملیات برون مرزی، مقر تروریست‌ها را در کردستان عراق شناسایی و با بمب‌های هوشمند قائم بمباران کرد و در این عملیات خوش درخشید.

مهاجر ۱۰

پهپاد مهاجر ۱۰ آخرین عضو خانواده پهپاد های مهاجر است که توسط وزارت دفاع تولید شده. سرعت پهپاد مهاجر ۱۰ بیش از ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت بوده این پهپاد تا ۲۰۰۰ کیلومتر می‌تواند پرواز کند و به نوعی می‌توان گفت که مهاجر ۱۰ یک پهپاد استثنایی است.

اگر تجهیزات مخابراتی و راداری هم روی آن نصب شود می‌تواند نقش هواپیمای شناسایی را ایفا کند و می‌توان گفت پهپاد مهاجر ۱۰ پهپاد بسیار پیشرفته‌ای است.

پهپاد «مهاجر ۱۰» با بیشینه مداومت پروازی ۲۴ ساعت در ارتفاع ۷ هزار متری و با شعاع عملیاتی ۲ هزار کیلومتری است.

بیشینه ظرفیت سوخت پهپاد «مهاجر ۱۰»، ۴۵۰ لیتر و بیشینه وزن محموله آن ۳۰۰ کیلوگرم است. حداکثر سرعت این پهپاد ۲۱۰ کیلومتر بر ساعت بوده و قابلیت حمل انواع مهمات و بمب‌های قائم، الماس و دستواره را دارا بوده و مجهز به سامانه‌های جنگ الکترونیک و اشراف اطلاعاتی است.

«سیمرغ ایرانی»

سیمرغ یا همان پهپاد شاهد ۱۷۱ پهپادی ساخت ایران است که نوعِ مهندسی معکوس شدهٔ RQ-۱۷۰ می‌باشد و در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ۹۳ توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رونمایی گردید.

نیروی پیشران پهپاد سیمرغ از موتور «تی‌اف ۳۴» جنرال الکتریک و سرعتِ آن ۸۰۰ الی ۹۷۰ کیلومتر در ساعت است. ارتفاع این پهپاد ۳ متر، طول بال‌ها در آن ۱۳ متر، و ارتفاع پروازی سیمرغ ۱۵۰۰۰ متری می‌باشد. همچنین برد این پهپاد به ۴۴۰۰ کیلومتر می‌رسد.

پهپاد فطرس

اواخر آبان سال ۱۳۹۷، در مراسم سالگرد آزادسازی سوسنگرد که در شهر اصفهان برگزار شد، از فُطرُس که با عنوان راهبردی‌ترین پهپاد جمهوری اسلامی ایران یاد می‌شود، رونمایی شد.

این مراسم با حضور سردار دهقان وزیر اسبق دفاع و امیر سرتیپ حاتمی جانشین اسبق وزیر دفاع برگزار شد.

فُطرُس نام فرشته‌ای است که خداوند متعال او را به یُمن میلاد باسعادت حضرت ثارالله شفا عنایت فرمود. نام فطرس را بر روی پهن‌پیکرترین پهپاد کشور نهاده‌اند.

پس از پهپاد سریر، حماسه و شاهد -۱۲۹، فطرس چهارمین پهپاد با قابلیت رزمی و دومین پهپاد ارتفاع پروازی متوسط و برد بلند (MALE) معرفی شده توسط کشور است.

پهپاد «آرش ۲»

پهپاد «آرش ۲» یکی از پهپادهای ایرانی با برد ۲۰۰۰ کیلومتری است که توسط متخصصان ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی و تولید شده است.

این پهپاد که از یک موتور پیستونی بهره می‌برد بدنه‌ای استوانه‌ای شکل با یک تیل عمودی دارد و دو بال آن در انتهای بدنه قرار گرفته‌اند. پهپاد آرش از روش پرتاب به‌وسیله «جیتو» استفاده می‌کند و همین امر آن را بی‌نیاز از باند برای پرواز کرده است.

به این ترتیب پهپاد آرش قادر است از انواع پرتابگرهای متحرک به سمت اهداف به پرواز درآید و این موضوع آن را به یک پهپاد راهکنشی با قابلیت تحرک بالا مبدل می‌سازد که به بهره‌برداران آن امکان بکارگیری از آن در محیط‌های مختلف جغرافیایی را می‌دهد.

مشخصات کلی پهپاد انتحاری آرش -۲:

طول: ~ ۴.۵ متر
طول بال‌ها: ~ ۴ متر
سقف سرویس: ۳۶۵۷ متر
موتور: MD۵۵۰ یا MDSO-۴-۵۲۰ طوفان با قدرت ۵۰ اسب بخار
حداکثر سرعت: ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت
برد: ۲۰۰۰ کیلومتر
وزن: ~ ۲۰۰ کیلوگرم

خانواده پهپاد شاهد

پهپادهای شاهد شامل مدل‌های متفاوتی با نام‌های شاهد ۱۲۹، شاهد ۱۳۶، شاهد ۱۷۱، شاهد ۱۸۱، شاهد ۱۹۱ و شاهد ۱۶۱ هستند. شاهد ۱۴۷ نیز پهپادی است که به تازگی توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران و در حضور رهبر انقلاب رونمایی شد.

شاهد ۱۳۱ و شاهد ۱۳۶

نخستین بار در رزمایش پیامبر اعظم ۱۵ نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تصاویری از انهدام اهداف مختلف توسط پهپادهای «شاهد ۱۳۱» و «شاهد ۱۳۶» به نمایش در آمد.

این پهپادها در جریان رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۷ نیز نقش پررنگی در تمرین حمله به شبیه‌ساز نیروگاه اتمی دیمونا داشتند و در این تمرین، دقت بالای خود را به نمایش گذاشتند.

قبل از نمایش این دو پهپاد در رزمایش سپاه، نیروهای مبارز یمنی عملیاتی را علیه تأسیسات نفتی آرامکوی عربستان انجام داده بودند که در جریان این حملات از پهپادهای «وعید» که بسیار شبیه به پهپادهای ایرانی بود استفاده کردند؛ موضوعی که موجب شد پهپاد وعید به «قاتل آرامکو» مشهور شود.

شاهد ۱۳۱ و شاهد ۱۳۶ پهپادهای انتحاری ایرانی با بدنه دلتا (مثلثی‌شکل) هستند و از موتورهای پیستونی به‌عنوان پیشران بهره می‌برند. هرچند این دو پهپاد بسیار شبیه هم هستند اما شاهد ۱۳۱ ابعادی کوچک‌تر از شاهد ۱۳۶ دارد و به همین دلیل برخی مشخصات عملکردی و ظاهری آن با شاهد ۱۳۶ متفاوت است.

یکی از تفاوت‌های ظاهری شاهد ۱۳۱ با شاهد ۱۳۶ که شاید به تمایز این دو پهپاد هم کمک می‌کند، تفاوتی است که در بالک‌های انتهایی آنها وجود دارد، در شاهد ۱۳۶ این بالک‌های در بالا و پایین بدنه وجود دارند و در شاهد ۱۳۱ این بالک‌ها فقط در بالای بدنه قرار گرفتند.

عرض بدنه شاهد ۱۳۶، ۲و نیم متر و در شاهد ۱۳۱ قدری کوچک‌تر و چیزی در حدود ۲.۲ متر است. در شاهد ۱۳۶ طول بدنه ۳.۵ متر و در شاهد ۱۳۱ این عدد ۲.۶ متر است. به‌نظر می‌رسد پهپاد شاهد ۱۳۶ دارای برد ۲۰۰۰ کیلومتری است و شاهد ۱۳۱ بردی در حدود ۹۰۰ کیلومتر دارد، همچنین این پهپادها دارای سرجنگی‌هایی به‌وزن ۵۰ و ۱۵ کیلوگرم هستند.

اما شهرت جهانی این پهپاد زمانی بیشتر شد که نمونه‌های مشابه این پهپاد با نام‌های وعید ۱ و ۲ توسط انصارالله در یمن و همچنین نمونه مشابه دیگری از آن به نام گل شمعدانی ۱ و ۲ توسط ارتش روسیه در اوکراین مورد استفاده قرار گرفت.

علاوه بر این در جریان عملیات‌های متعدد نیروی زمینی سپاه علیه مواضع گروه‌های تجزیه‌طلب در اقلیم شمال عراق نیز شاهد به‌کارگیری موفق این پهپادها بوده‌ایم.

شاهد ۲۳۸

اما تجربه به‌کارگیری این پهپادها در عملیات‌های مختلف و احصا برخی نقاط ضعف آن؛ موجب شد نوع جدیدی از این پهپادها این بار با موتور جت ارائه شود که «شاهد ۲۳۸» نام دارد.

این پهپاد جدیدی برای نخستین مرتبه در جریان بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه دستاوردهای هوافضای سپاه به نمایش در آمد و در سه نوع مجهز به کاونده حرارتی، اپتیکی و بدون سنسور دیده شد.

شاهد ۱۰۷: یکی دیگر از پرنده‌های بدون سرنشین که برخی منابع غیررسمی اطلاعاتی از آن منتشر کرده‌اند و مدعی آن هستند که ایران این پهپاد را در اختیار روسیه قرار داده «شاهد ۱۰۷» است.

آن‌طور که گفته شده، شاهد ۱۰۷ یک پهپاد چند منطوره است و علاوه بر نقش انتحاری قادر است به عنوان یک پهپاد رزمی و یا شناسایی هم مورد استفاده قرار گیرد.

شاهد ۱۰۱

این پهپاد که به‌تازگی اطلاعاتی از آن منتشر شده تاکنون به‌صورت رسمی در کشور رونمایی نشده است و تصویر و نام آن توسط رسانه‌های خارجی با عنوان پهپاد جدیدی که ایران به روسیه داده، منتشر شده است.

شاهد ۱۲۹

شاهد ۱۲۹ یک پهپاد شناسایی و رزمی است که طول آن ۸ متر، ارتفاعش ۳.۱ متر و فاصله دو سر بال آن ۱۶ متر است و جنس این پهپاد از مواد مرکب (کامپوزیتی) و سازه آلومینیومی است. پهپاد شاهد ۱۲۹ از یک پیشرانه پیشرفته چهار سیلندر پیستونی با نام روتاکس ۹۱۴ بهره می‌برد و توانایی حمل ۴ موشک هوشمند سدید ۳۴۵ با وزنی در مجموع ۴۰۰ کیلوگرم را دارد.

متخصصان صنایع هوایی شاهد اقدام به طراحی و ساخت نمونه‌ای از موشک سدید ۳۶۱ کردند که می‌توان آن را بر ضد اهداف زمینی متحرک و غیر متحرک به کار گرفت. این بمب هوشمند فاقد راکت موتور، سدید ۳۴۱ نام گرفت. وقتی باله‌های پایدار کننده در طرفین آن نصب شد، سدید ۳۴۵ نام گرفت و تبدیل به سلاح اصلی شاهد ۱۲۹ شد. ملخ موتور این پهپاد سه پره و سکان آن به صورت وی شکل (V) طراحی شده است.

ارابه‌های فرود این پهپاد جمع شونده و سامانه کنترل و ارتباط آن ساخت صنایع صاایران بوده و دوربین نظارتی و هدفگیری آن را صنایع اپتیک ایران با نام عقاب -۶ ساخته و بر روی آن نصب کرده است. یک مدل جدید از شاهد ۱۲۹ مدتی بعد از نمایش نمونه اولیه رونمایی شد که یک تفاوت عمده با آن یعنی اضافه شدن سیستم هدایت ماهواره‌ای داشت.

ایران اکنون جزو چند کشور معدود دنیا است که روندی رو به پیشرفت در زمینه طراحی، توسعه و ساخت انواع مختلف پهپادها دارد. این مسئله با توجه به نقش آفرینی پهپادها در عرصه‌های مختلف نبردهای زمینی، هوایی و دریایی و نیز در بسیاری از حوزه‌های غیرنظامی است که از اهمیت روزافزونی برخوردار است.

شاهد ۱۳۶

بر اساس تصاویر منتشر شده در رسانه‌ها، ایران روش جدیدی را برای پرتاب پهپادها در قالب چند پرتابی ایجاد کرده است. این فناوری جدیدی است که طی آن از چندین پهپاد برای حمله به اهداف استفاده می‌شود. این پهپاد در سال ۲۰۲۱ رونمایی شد. آنچه که این پهپاد را از دیگر پهپادها متمایز کرده است قیمت اقتصادی آن و میزان تخریب این پهپاد است.

شاهد ۱۳۶ یک پهپاد انتحاری است. طول این پهپاد ۳٫۵ متر، وزن آن ۲۰۰ کیلوگرم و حداکثر سرعت آن ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت است. برد آن نیز ۲۰۰۰ کیلومتر است. همچنین طول بال‌های این پهپاد ۲٫۵ متر است

شاهد ۱۳۶ قادر است همزمان تا ۵ پهپاد انتحاری با خود حمل و پرتاب کند. قدرت بالای تحرک این پرتابگر، علاوه بر آنکه سرعت عمل این سامانه برای استقرار و پرتاب پهپاد را افزایش داده است، این امکان را به کاربر می‌دهد تا پس از پرتاب پهپاد محل را ترک کرده و به این صورت در مقابل شناسایی و هدف قرار گرفتن توسط سامانه‌های دشمن ضریب امنیت بیشتری داشته باشد.

نکته جالب این پهپاد این است که ۳ کشور چین، ترکیه و روسیه از این پهپاد ایرانی کپی برداری کرده‌اند.

شاهد ۱۷۱

پهپاد شاهد -۱۷۱ که با لقب سیمرغ نیز شناخته می‌شود به عنوان نمونه ۱۰۰ درصدی پهپاد RQ-۱۷۰، از یک موتور توربوفن به نام طلوع -۱۴ بهره می‌برد. مینی توربوفن طلوع -۱۴ حاصل تبدیل شدن موتور مینی‌توربوجت طلوع -۴ به یک توربوفن است. شاهد -۱۷۱ به لطف موتور توربوفن خود به مداومت پروازی ١٠ ساعت و بیشترین برد ۴۴٠٠ کیلومتر رسیده است. ارتفاع پروازی ۴٠٠٠٠ پا (۱۲۰۰۰ متر)، حداکثر وزن برخاست ٣٠٧٠ کیلوگرم و حداکثر سرعت ۴۶٠ کیلومتر بر ساعت از دیگر مشخصات اعلامی این پهپاد می‌باشد.

شاهد -۱۷۱ مانند پهپاد RQ-۱۷۰ از یک محافظ برای دوربین حرارتی خود بهره می‌برد که باعث کاهش سطح مقطع راداری آن می‌شود.

با معرفی موتور توربوفن جهش ٧٠٠ و ورود به خدمت آن، شاهد جهش قابل توجهی در مقدورات پروازی این پهپاد رادار گریز ایرانی با معرفی نمونه‌ای جدید خواهیم بود.

شاهد ۱۸۱

پهپاد شاهد -۱۸۱ که با عنوان صاعقه نیز شناخته می‌شود، نمونه ۶۰ درصدی پهپاد شاهد -۱۷۱ بوده و از موتور دو زمانه ملخی استفاده می‌کند. با توجه به گران قیمت بودن پهپاد رادارگریز شاهد -۱۷۱، به منظور کاهش هزینه تولید و همچنین تولید انبوه آسان، پهپاد شاهد ۱۸۱ با حذف ارابه فرود و استفاده از موتور پیستونی به تولید انبوه رسیده است.

شاهد -۱۸۱ امکان حمل چهار عدد بمب سدید -۳۴۲ بیرون از بدنه و در جایگاهی بین دو اسکیت زیر بال خود را دارد. بمب سدید -۳۴۲ به‌دلیل داشتن بال‌های جمع شونده کمترین فضای ممکن را اشغال کرده و چهار عدد از آن به راحتی کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و به همین دلیل بهترین گزینه برای استفاده بر روی این پهپاد است.

شاهد ۱۹۱

پهپاد شاهد -۱۹۱ که با عنوان پهپاد صاعقه ۲ نیز شناخته می‌شود، مانند شاهد -۱۸۱ (صاعقه) نمونه ۶۰ درصدی پهپاد شاهد -۱۷۱ است. با این تفاوت که شاهد -۱۹۱ به‌جای موتور پیستونی از یک موتور توربو جت بهره می‌برد.

در پهپاد شاهد -۱۸۱ به‌دلیل استفاده از موتور ملخی سطح مقطع راداری به شدت افزایش پیدا کرده و ارتفاع پروازی نیز کمتر از نمونه موتور جت خواهد بود؛ در نتیجه لزومی برای کاهش سطح مقطع راداری دیده نمی‌شود و به همین خاطر بمب‌های سدید -۳۴۲ بیرون از شاهد -۱۸۱ لود شده‌اند، اما این موضوع در شاهد -۱۹۱ برعکس است. این نمونه با داشتن یک موتور توربوجت و سرعت بالا از اختفای راداری بیشتری بهره می‌برد و به همین جهت بمب‌هایی که حمل می‌کند، در داخل یک محفظه در داخل بدنه پهپاد قرار می‌گیرد.

شاهد -۱۹۱ از نوعی موتور میکروتوربوجت با توان ۱۱۰ کیلوگرم نیرو معادل ۱۰۷۸.۸ نیوتون نیرو استفاده می‌کند. این موتور به نام توربوجت ۸۹۶ معرفی شده است که احتمالاً همان میکروتوربوجت طلوع -۱۰ با توان اسمی ۱۳۰۰ نیوتون نیرو است. شاهد -۱۹۱ دارای ارتفاع پروازی بیشتر و همچنین اختفای بیشتر در برابر رادار بوده و به همین جهت درآن یک جایگاه درونی برای حمل سلاح طراحی شده تا به اختفای این پهپاد حین مأموریت رزمی کمک شود.

صاعقه ۲ توان حمل دو عدد بمب سدید -۳۴۲ را در جایگاه درونی حمل سلاح خود دارد. بمب‌های سدید -۳۴۲ دارای بال‌های جمع شونده هستند و برعکس موشک سدید -۱ نیاز به تیوپ برای حمل و شلیک ندارند؛ همچنین مانند سدید -۳۴۵ دارای بال‌های ثابت نیستند.‌

شاهد ۱۴۹

پهپاد غزه یا شاهد ۱۴۹ یکی از جدیدترین دستاوردهای سپاه در حوزه پهپادهای نظامی است. این پهپاد فوق سنگین به دلیل برخورداری از مشخصاتی چون توان بالا در حمل تسلیحات، قابلیت تصویربرداری و ارسال تصاویر در طیف‌های گوناگون و برد و سقف ارتفاع پروازی قابل توجه، موفق به شکستن رکوردهای موجود در صنعت پهپادی کشور شده است.

برد پهپاد غزه یا شاهد ۱۴۹ به طور رسمی در حدود ۲ هزار کیلومتر اعلام شده، ولی برخی گمانه زنی‌ها حاکی از این است که برد این پهپاد فراتر از این رقم است. با توجه به مداومت پروازی و سرعت این پهپاد، انتظار می‌رود که این پهپاد از توانایی طی مسافتی در حدود ۱۲ هزار کیلومتر برخوردار باشد.

اگر این مسافت به صورت رفت و برگشتی محاسبه شود، برد پهپاد شاهد ۱۴۹ به ۶ هزار کیلومتر می‌رسد. برخی منابع نیز با استناد به سخنان فرمانده کل سپاه برد غزه را تا ۷ هزار کیلومتر ارزیابی کرده‌اند. شاهد ۱۴۹ نخستین پهپاد ایرانی است که از موتور توربوپراپ بهره می‌برد.

شاهد ۱۴۷

همزمان با بازدید فرمانده کل قوا از دستاوردهای تازه نیروی هوافضای سپاه، از پهپاد بزرگ‌تری رونمایی شد؛ پهپاد شاهد ۱۴۷ با طول بال‌های ۲۶ متری‌اش می‌تواند تا ارتفاع ۶۰ هزار پایی اوج بگیرد و اشراف اطلاعاتی خوبی ایجاد کند.

این یعنی معادل ارتفاع پروازی پهپاد آمریکایی نورثروپ گرومن آرکی و-۴ گلوبال هاوک | Northrop Grumman RQ-۴ Global Hawk.

کرار متنوع‌ترین پهپاد ایرانی

پهپاد کرار ساخت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) به طور رسمی در روز صنعت دفاعی در سال ۱۳۸۹ رونمایی شد. دو مأموریت اصلی این پهپاد در آن زمان، استفاده به عنوان هدف پرنده برای آزمایش سامانه‌های راداری و پدافندی و اجرای عملیات بمباران هوایی عنوان شد. تا امروز ۴ نسل از پهپاد کرار معرفی شده است که تفاوت‌های مختصری در ابعاد و مشخصات پروازی اما مأموریت‌های متنوع دارند. همه انواع پهپاد کرار با استفاده از پرتابگر ریلی و شتاب دهنده سوخت جامد پرتاب شده و شیوه فرود آنها نیز با چتر و کیسه هوا است.

پهپاد انتحاری «کرار»

پهپاد انتحاری کرار به عنوان جدیدترین عضو خانواده این پهپاد پرکاربرد ایرانی در رزمایش پدافند هوایی سال ۱۳۹۸ معرفی شد. هدف از توسعه این نمونه، اجرای عملیات تندخیز (اسکرامبل) به منظور مقابله با اهداف هوایی مهاجم بیان شده است.

طول ۳.۷۵، دهانه بال ۳.۱ و ارتفاع ۱.۵ متر و بیشینه وزن برخاست ۷۵۰ کیلوگرم با قابلیت حمل محموله ۲۵۰ کیلوگرمی از ویژگی‌های پهپاد کرار -۳ است. این نمونه به سقف پرواز ۳۵۰۰۰ پا معادل ۱۰۶۷۰ متر، سرعت نهایی ۷۰۰ و سرعت پیمایشی ۶۵۰ کیلومتر بر ساعت دست یافته و مداومت پروازی ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه دارد. در این نمونه از موتور جت طلوع -۴ با سوخت JP-۴ استفاده شده و جنس بدنه نیز عمدتاً از آلومینیوم است.

برای سایر نمونه‌های کرار قابلیت پرواز تا ارتفاع ۴۰۰۰۰ پا معادل ۱۲۲۰۰ متر و سرعت نهایی ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت ذکر شده است. پهپادهای کرار در صورت پرواز با ارتباط مستقیم با ایستگاه مبدأ تا برد ۲۰۰ کیلومتر (کرار -۳) و در صورت پرواز برنامه‌ریزی شده خودکار بدون نیاز به ارتباط دائم با ایستگاه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر برد دارد.

با افزوده شدن سامانه‌های ناوبری متفاوت و نیز یک جستجوگر اپتیکی به نوک دماغه و البته خط امن داده بین پهپاد و ایستگاه‌های فرماندهی پدافند هوایی، کرار انتحاری این قابلیت را پیدا کرده است تا به صورت خودکار از محل ذخیره خود که می‌تواند هر نقطه‌ای در کشور باشد به پرواز در آمده و با دریافت مستقیم اطلاعات هدف، با بهینه‌ترین مسیر اوج گیری، به سمت آن حرکت کند. کرار انتحاری با اصابت مستقیم یا نزدیک شدن تا فاصله مناسب از هدف، عمل انفجار سرجنگی را به انجام می‌رساند.

پهپاد «کمان ۲۲»

«کمان ۲۲» پهپاد چندمنظوره برد بلند و راهبردی نیروی هوایی ارتش، در جریان مراسم رژه روز ارتش برای نخستین بار به نمایش عمومی درآمد.

«کمان ۲۲» که در تاریخ ششم اسفند ۱۳۹۹ رونمایی شد، نخستین پهپاد پهن‌پیکر رزمی ارتش است که از قابلیت حمل انواع محموله با مداومت پروازی بیش از ۲۴ ساعت برخوردار است.

این پهپاد پهن پیکر قادر به پرواز تا ارتفاع هشت هزار متری است؛ که از این دو حیث، نسبت به پهپادهای عملیاتی و چندمنظوره شاهد ۱۲۹ و مهاجر ۶ در سطح بالاتری قرار دارد؛ اگرچه در حوزه حمل تسلیحات نسبت به شاهد ۱۲۹ از قابلیت حمل سلاح با وزن کمتری برخوردار است.

این پهپاد، قادر به حمل انواع مهمات و موشک‌های لیزری و هوشمند بوده و از قابلیت‌های شناسایی، مراقبت و جمع‌آوری اطلاعات و عکس‌برداری از اهداف دوردست برخوردار است.

«کمان ۲۲» به لحاظ مداومت پروازی، حمل تسلیحات و برخورداری از سامانه جنگال (جنگ الکترونیک) از مدل قبلی خود به‌روزتر و کاربری فزاینده‌تری دارد. این پهپاد پهن‌پیکر بیش از یک تن و نیم وزن دارد و قادر است ۳۰۰ کیلوگرم سلاح را با خود حمل کند.

این هواپیمای بدون سرنشین مجهز به محموله‌های رزمی، اپتیکی و جنگال بوده و بر اساس مطالبات عملیاتی نیروی هوایی طراحی شده است.

«کمان ۲۲» در حوزه تسلیحات از چهار غلاف بمب‌های سری قائم و دو موشک هوشمند برخوردار است و همچنین مجهز به سامانه اخلالگر باند ایکس نیز هست.

«کمان ۲۲» وجه تشابه زیادی به پهپاد MQ-۹ آمریکایی دارد و هم‌اکنون مراحل تست نهایی را می‌گذراند؛ ارتش جمهوری اسلامی ایران تاکنون از این پهپاد در هدایت، کنترل و نظارت بر منطقه رزمایش‌ها استفاده کرده است.

طول این پهپاد شش و نیم متر، ارتفاع آن ۲ و نیم متر و طول بال‌های آن متجاوز از ۱۷ متر است و نسبت به مدل اولیه، معادل ۲ هزار کیلومتر بیشتر برد عملیاتی دارد.