انقلاب اسلامی ایران از دید آمریکا / چگونه حکومت عراق خلع سلاح و ساقط شد؟ / جزئیات عملیات پنجه عقاب آمریکا در ایران / تصاویر نادر از لورنس عربستان

بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیو‌ها عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

 

انقلاب اسلامی ایران از دید آمریکا

در دوران حکومت آخرین شاه پهلوی، ایالات متحده آمریکا به واسطه ضعف شاه موفق شده بود، نفوذی بیش از پیش در ایران پیدا کند. انقلاب اسلامی ایران با سرنگونی رژیم شاه و قطع دست آمریکا از ایران، نه تنها شاه بلکه متحدان آمریکایی آن را نیز به شدت غافلگیر کرد. در این ویدیو که گزارشی است از شبکه ان‌بی‌سی در سال ۱۹۷۹ اتفاقات از زبان سیاست‌مداران آمریکایی و عوامل سی‌آی‌ای روایت می‌شود. در این گزارش، تحلیل این افراد از دلایل ناکامی آمریکا در ایران را ببینید.

 

چگونه حکومت عراق خلع سلاح و ساقط شد؟

پس از حمله ارتش بعث عراق به کویت و اشغال کویت، که با واکنش نظامی ائتلافی به رهبری آمریکا همراه شد، دولت‌های عربی از ناحیه صدام ـ که پیش از این بازوی آن‌ها در مقابله با ایران بود ـ احساس نگرانی و دولت‌های غربی نیز با محوریت آمریکا به سمت خلع سلاح عراق و ساقط کردن رژیم بعث سوق پیدا کردند؛ تحریم‌هایی که منتهی به روند نفت برابر غذا شد و اقتصاد عراق را متلاشی کرد. همزمان آمریکا پس از اشغال نسبتاً سریع افغانستان، نیرو‌های نظامی اش در خاورمیانه را به ۲۰۰ هزار تن افزایش داد. در چنین شرایطی صدام حسین در ۱۱ اسفند ۱۳۸۱ پذیرفت که موشک‌های الصمود ۲ از آخرین بقایای توان موشکی اش را نیز دستور بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل نابود کند و بدین ترتیب، روند خلع سلاح عراق کامل شد. در مقابل تسلیم عراق، آری فلشر سخنگوی کاخ سفید گفت: «اقدام اخیر عراق نشان دهنده ترفند و فریبکاری است که آمریکا پیش بینی کرده بود. آمریکا خواهان رهبری ائتلافی از کشور‌های مایل به منظور خلع سلاح صدام حسین است.» هفده روز بعد یعنی در ۲۹ اسفند ۱۳۸۱، عراق مورد حمله آمریکا قرار گرفت. این مستند تاریخی تکان دهنده از روند خلع سلاح تا اسقاط رژیم بعث عراق را که دفتر مولتی مدیا تابناک تهیه کرده، ببینید.

 

جزئیات عملیات پنجه عقاب آمریکا در ایران

«عملیات پنجه عقاب / Operation Eagle Claw» که در ایران با نام عملیات طبس مشهور شده، تلاش نافرجام نیرو‌های ویژه دلتای آمریکا برای نجات گروگان‌های سفارت آمریکا در ایران بود. در جریان این عملیات، نیرو‌های آمریکایی قصد داشتند پس از فرود در صحرای طبس با کامیون به تهران رفته، پس از نجات گروگان‌ها با انتقال آن‌ها به استادیوم فوتبال واقع در رو به روی سفارت و با استفاده از بالگردهایی که آنجا فرود آمده‌اند آن‌ها را فراری دهند. اما این عملیات نشان داد حتی به بهترین نقشه‌های نظامی نیز نمی‌توان اعتماد کرد. با برخورد یکی از بالگردها با یکی از هواپیما‌های ترابری سی-۱۳۰ جهنمی از آتش در دل طبس شکل گرفت که آمریکایی‌ها را مجبور کرد عملیات را کامل لغو کنند و به عمان بازگردند. پس از آنکه یک جاسوس اسرائیلی که به عنوان روزنامه نگار معرفی شده، مکالمات رادیویی آمریکایی‌ها را که شنود کرده بود منتشر نمود، نقش مصر و بحرین در این عملیات افشا شد. در این ویدیو، تصاویری از محل عملیات طبس و مکالمات رادیویی ضبط شده را همراه با توضیح و شرح عملیات توسط نظامیان آمریکایی ببینید.

 

تصاویر نادر از لورنس عربستان

«توماس ادوارد لورنس / Thomas Edward Lawrence» باستان‌شناس، افسر نظامی، دیپلمات و نویسنده بریتانیایی بود. او طی جنگ جهانی اول به عنوان رایزن نظامی انگلستان بین رهبران عرب حجاز کار می‌کرد. حجاز در آن زمان تحت تسلط ترک‌های عثمانی بود. لورنس در عربستان فرهنگ اعراب را مطالعه می‌کرد و نه تنها زبان عربی را به خوبی فراگرفته بود، بلکه لهجه‌های قبایل مختلف را هم آموخته بود. او از پوشیدن لباس عربی و زندگی مثل مردان قبایل بیابانی احساس غرور می‌کرد و به همین دلیل لقب لورنس عربستان به او داده شد. او با سازماندهی و هدایت شورش اعراب علیه ترک‌های عثمانی نقش مهم در جنگ جهانی دوم و استقلال کشورهای عرب ایفا کرد. اما با مخالفت متفقین برای تحقق رویای او برای ایجاد یک امپراتوری عرب آزرده در کلبه‌ای کوچک بازنشسته و نهایتا بعد از سال‌ها ماجراجویی در خطرناک‌ترین شرایط صحرا و جنگ در اثر تصادف موتورسیکلت کشته شد.

 

لحظات سانحه هیندنبورگ

سانحه هیندنبورگ واقعه آتش سوزی کشتی هوایی ال‌زد ۱۲۹ هیندنبورگ است که در ششم ماه می ۱۹۳۷, ۱۳ مسافر, ۲۲ خدمه کشتی و یک تن از افرادی که روی زمین سعی در نجات آسیب دیدگان داشتند، کشته شدند. این واقعه منجر به بازبینی جدی در ایمنی زپلین‌ها (کشتی‌های هوایی) و نهایتا خارج شدن آن‌ها از دور وسایل حمل و نقل هوایی شد.