پیشنهاد فرانسه به حزب‌الله لبنان برای عقب‌نشینی از مناطق مرزی با هدف آتش‌بس با اسرائیل

این خبر از سوی رویترز بر اساس اسناد مشاهده شده و مصاحبه با چند تن از مقامات آگاه اعلام شد. چهار مقام ارشد لبنانی و سه مقام فرانسوی به این خبرگزاری گفتند که این سند (که اولین پیشنهاد مکتوبی است که پس از هفته‌ها میانجیگری غرب به بیروت ارائه شده) هفته گذشته توسط استفان سژورنه، وزیر خارجه فرانسه، به مقامات ارشد دولت لبنان از جمله نجیب میقاتی، نخست‌وزیر این کشور تحویل داده شده است.

تنش‌ها میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان که تحت حمایت ایران است، به موازات جنگ غزه تشدید شده و بر نگرانی‌ها از گسترش جنگ به دیگر مناطق خاورمیانه افزوده است.

در این سند تاکید شده که فرانسه امیدوار است که درگیری‌های منطقه‌ای «از کنترل خارج نشود» و احتمال اجرای «یک آتش‌بس در زمانی که شرایط مساعد باشد» تقویت شود و درنهایت مذاکراتی برای تعیین مرز زمینی مورد مناقشه بین لبنان و اسرائیل برگزار شود.

اگرچه در هفته‌های اخیر اخباری نیز از تلاش‌های آموس هوخشتاین، نماینده آمریکا در خاورمیانه برای پایان دادن به تنش‌های اسرائیل و لبنان منتشر شده بود؛ اما این اولین بار است که خبر ارائه پیشنهادی مکتوب از سوی فرانسه در این راستا منتشر می‌شود.

پیشنهاد «سه مرحله‌ای» فرانسه چیست؟

جزئیات این پیشنهاد هنوز روشن نیست؛ اما رویترز به نقل از مقامات آگاه از این طرح می‌نویسد که این پیشنهاد دارای سه مرحله است و یک روند ۱۰ روزه به شرح زیر را برای کاهش تنش‌ها پیش‌بینی می‌کند که با مذاکرات مرزی پایان می‌یابد.

دو طرف در مرحله اول، عملیات نظامی خود را متوقف خواهند کرد. در مرحله دوم باید ظرف سه روز گروه‌های مسلح لبنانی نیروهای رزمی خود را تا حداقل ۱۰ کیلومتری مرز عقب‌ برانند و لبنان استقرار سربازان خود را در جنوب آغاز کند. اسرائیل نیز حملات خود را به خاک لبنان متوقف خواهد کرد.

در گام سوم، باید ظرف ۱۰ روز، لبنان و اسرائیل مذاکرات برای تعیین حدود مرزهای زمینی را «بصورت تدریجی» و با حمایت نیروی حافظ صلح سازمان ملل (یونیفل) از سر بگیرند.

آنها همچنین باید در مذاکراتی برای ایجاد منطقه‌ای عاری از حضور هرگونه گروه مسلح غیردولتی، بین مرز و رودخانه «لیتانی» واقع در جنوب لبنان شرکت کنند.

یکی از موضوعاتی که در این مذاکرات احتمالا به آن پرداخته خواهد شد، موضوع تامین مالی ارتش لبنان است که به دلیل بحران مالی شدید این کشور به شدت تضعیف شده است.

این پیشنهاد خواستار تلاش بین‌المللی برای حمایت از استقرار ارتش لبنان ضمن «تامین مالی، تجهیزات، آموزش» آنها همچنین خواستار «توسعه اجتماعی‌-اقتصادی جنوب لبنان» شده است.

یک منبع دیپلماتیک فرانسه گفت که این پیشنهاد به دولت‌های اسرائیل، لبنان همچنین گروه حزب‌الله ارائه شده است.

فرانسه دارای روابطی تاریخی با لبنان است. در حال حاضر ۲۰ هزار نفر از شهروندان این کشور ساکن لبنان هستند و حدود ۸۰۰ سرباز فرانسه نیز به عنوان بخشی از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در این کشور مستقر هستند.

استفان سژورنه، وزیر خارجه فرانسه نیز روز دوشنبه در یک کنفرانس خبری تایید کرد که فرانسه چنین پیشنهادی ارائه داده است. او گفت: «ما با آمریکایی‌ها در تماس هستیم و مهم است که همه ابتکارات را گرد هم بیاوریم و صلح را برقرار کنیم.»

این طرح همچنین پیشنهاد می‌کند که گروه‌های مسلح لبنان و اسرائیل، عملیات نظامی علیه یکدیگر از جمله حملات هوایی اسرائیل در لبنان را متوقف کنند.

اگرچه حزب‌الله قدرت غالب در مناطق مرزی لبنان و اسرائیل است و به نظر می‌رسد که جنگجویان این گروه نیز بطور قابل توجهی در ارتش لبنان نفوذ کرده‌اند، اما در جریان خصومت‌های اخیر، چند گروه غیررسمی مسلح دیگر از جمله از گروههای فلسطینی، حملاتی را از جنوب لبنان علیه اسرائیل انجام دادند.

این سند همچنین پیشنهاد می‌کند که گروه‌های مسلح لبنان تمام اماکن و تأسیسات خود در نزدیک مرز را منهدم کرده و نیروهای جنگی خود (از جمله جنگنده‌های واحد رضوان حزب‌الله و قابلیت‌های نظامی مانند سیستم‌های ضد تانک) را تا دست‌کم ۱۰ کیلومتری مرز عقب برانند.

قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل

حتی با وجود عملی شدن این عقب‌نشینی نیز، جنگجویان حزب‌الله همچنان بسیار نزدیکتر از عقب نشینی ۳۰ کیلومتری هستند که پیش از این در جریان قطعنامه سازمان ملل متحد (با هدف پایان دادن به جنگ لبنان و اسرائیل در سال ۲۰۰۶ میلادی) تصویب شده بود. 

بر اساس این قطعنامه که موسوم به قطعنامه ۱۷۰۱ است، نیروهای حزب‌الله لبنان باید تا ساحل شمالی رودخانه «لیتانی» واقع در جنوب لبنان عقب‌نشینی می‌کردند تا امکان استقرار ارتش ملی لبنان و نیروهای حافظ صلح فراهم می‌شد.

به گفته یک دیپلمات غربی، عملی شدن پیشنهاد فرانسه باعث می‌شود که موشک‌ها به روستاهای شمالی اسرائیل نرسند؛ روستاهایی که هم اکنون گاه با موشک‌های ضدتانک هدف گرفته می‌شوند. او نیز تاکید کرد که این سازش، برای حزب‌الله لبنان خوشایندتر از عقب‌نشینی تصویب شده در قطعنامه ۱۷۰۱ است.

در چهارچوب طرح فرانسه بیش از ۱۵ هزار نفر از نیروهای ارتش لبنان نیز در مناطق مرزی با اسرائیل مستقر خواهند شد.

• آزادی دو گروگان حماس در عملیاتی ویژه؛ مقامات درباره احتمال حمله زمینی اسرائیل به رفح هشدار دادند
• پیمان ۴۰ ساله کمپ دیوید؛ اگر مصر تهدید به لغو توافقنامه صلح با اسرائیل را عملی کند چه می‌شود؟

موضع حزب‌الله لبنان

در واکنش به این پیشنهاد، یکی از مقامات سیاسی حزب‌الله لبنان به رویترز گفت که این گروه، مذاکرات رسمی برای کاهش تنش‌ها را تا زمانی که جنگ غزه پایان نیابد، رد می‌کند.

حسن فضل الله، سیاستمدار ارشد حزب‌الله افزود که این گروه درباره «هیچ موضوعی مرتبط با وضعیت جنوب لبنان، قبل از توقف تجاوزات به غزه» گفتگو نخواهد کرد.

او با خودداری از اظهارنظر درباره پیشنهاد فرانسه همچنین خودداری از تایید این موضوع که حزب‌الله آن را دریافت کرده، گفت: «دشمن در موقعیتی نیست که بتواند شرطی تعیین کند».

رویترز ماه گذشته نیز گزارش داد که حزب‌الله پیشنهادات آموس هوخشتاین، نماینده آمریکا در خاورمیانه را رد کرده، اما درها را برای تداوم تلاش‌های دیپلماتیک باز نگه داشته است.

رویترز به نقل از یک مقام لبنانی دیگر نیز نوشت که چند موضوع در این طرح پیشنهادی باعث نگرانی بیروت است. از جمله درخواست از گروه‌های مسلح برای برچیدن اماکن و تأسیساتی که در نزدیکی مرز دارند.

تلاش‌ها برای پایان دادن به درگیری‌های اسرائیل و حزب‌الله لبنان در حالی ادامه دارد که از زمان آغاز درگیری‌های اخیر، ده‌ها هزار نفر مجبور به ترک خانه‌های خود در هر دو طرف مرز شده‌اند.

تا کنون حملات اسرائیل منجر به کشته شدن حدود ۲۰۰ نفر در لبنان شده که ۱۷۰ نفر از آنها از جنگجویان حزب‌الله بودند. حملات از درون خاک لبنان نیز باعث کشته شدن ۱۰ سرباز و پنج غیرنظامی در اسرائیل شده است.

با این وجود حملات همچنان محدود به مناطق مرزی است و هر دو طرف گفته‌اند که می‌خواهند از آغاز یک جنگ تمام عیار خودداری کنند.

کشته شدن سه تن از جنگجویان حزب‌الله در جریان حملات اسرائیل

حزب‌الله لبنان همچنین بامداد سه‌شنبه از کشته شدن دست‌کم سه تن از نیروهایش در جریان حملات اسرائیل به مناطق جنوبی لبنان خبر داد.

این گروه در بیانیه رسمی خود، نام این دو تن را «حسين جميل حاريصی» و «حسن احمد ترمس» و «احمد حسین ترمس» اعلام کرد.