سلاح خورشیدی مرگبار ارشمیدس که «کشتی‌های دشمن را به آتش می‌کشید» حقیقت داشت؟

یعنی می‌شود آن نابودگر افسانه‌ای کشتی‌ها واقعی باشد. این سلاح که ظاهرا پرتوهای خورشیدی را برای به آتش کشیدن کشتی‌های دشمن در عنان خود در می‌آورده است، بر طبق گزارش‌های تاریخی ظاهرا علیه نیروی دریایی روم باستان با عواقب مرگبار مستقر شده است. با این حال محققان هنوز نمی توانند تشخیص دهند که آیا ابزار باستانی واقعاً وجود داشته است یا خیر.

برای کمک به حل این اختلاف نظر، «برندن سنر» ۱۲ ساله یک نسخه کوچک شده از این سلاح مهلک را ساخت و در نهایت به این نتیجه رسید که این ایده مفهومی عمل می‌کند و به احتمال زیاد می‌تواند در نبرد علیه نیروهای متخاصم مورد استفاده قرار گیرد.

تاریخچه سلاح مرگبار ارشمیدس

گفته می‌شود که نمونه اصلی سلاح پرتو مرگ در جریان محاصره سیراکوز که از سال ۲۱۳ تا ۲۱۲ پیش از میلاد مسیح ادامه داشت، علیه رومیان مهاجم استفاده شده است. داستان از این قرار بود که با پیشروی کشتی‌های جنگی روم به سمت شهر یونانی سیراکوز - واقع در جزیره سیسیل امروزی - نیروهای مدافع محلی برای کمک به دور نگه داشتن دشمن در آب‌های خلیج اطراف، دست به دامن اختراعات ارشمیدس می‌شوند.

از جمله ماشین‌های جنگی شگفت‌انگیزی که شایعه شده در آن روزگاران مورد استفاده یونانیان بوده، ابزار معروف «پنجه ارشمیدس» است که نوعی مکانیسم جرثقیل‌مانند با یک قلاب آویزان بود که برای بلند کردن کشتی‌های دشمن از آب و واژگونی آن‌ها استفاده می‌شد.

طبق منابع موجود از یک مورخ یونانی به نام لوسیان (لوکیانوس)، ارشمیدس آینه‌هایی را در امتداد خلیج سیراکوز قرار داد تا پرتوهای خورشید را بر روی کشتی‌های دشمن متمرکز کند و باعث شعله‌ور شدن آن‌ها شود.

در حالی که برخی از محققان، از جمله فیلسوف مشهور فرانسوی رنه دکارت، کل این ایده را همچون یک داستان تخیلی مردود اعلام می‌کند، اما برخی دیگر تلاش کرده‌اند این سلاح را بازسازی کنند که با موفقیت‌های قابل قبولی هم همراه بوده است. به عنوان مثال، در سال ۲۰۰۵ میلادی، تیمی از مؤسسه فناوری ماساچوست (اِم.آی.تی.) دریافتند که طراحی ارشمیدس قادر بوده است کشتی‌های دشمن را تنها در عرض ۱۱ دقیقه به آتش بکشد.

کاردستی کانادایی

حالا این دانش‌آموز کانادایی بدون اینکه قصد تبخیر دشمن را یا سوزاندن کشتی آن‌ها را داشته باشد، به یک نسخه رومیزی از سلاح باستانی پرتو مرگ با استفاده از یک سری آینه مقعر و لامپ‌های رومیزی LED رضایت داد.

او با این کاردستی دریافت که هنگام استفاده از سطوح صیقلی آینه‌ها برای متمرکز کردن منبع حرارتی ۵۰ واتی خود بر روی یک تکه مقوا، دمای هدف را می‌توان با هر آینه اضافی ۲ درجه سانتیگراد افزایش داد.

اما از آینه چهارم به بعد باعث جهش عظیم دمایی ۸ درجه سانتیگراد شد.

هنگامی که او آزمایش را با استفاده از یک لامپ ۱۰۰ واتی تکرار کرد، متوجه شد که برای سه آینه اول «تغییر دما با هر آینه ۴ درجه سانتی گراد و با افزودن آینه چهارم معادل ۱۰ درجه سانتی گراد بود.»

نویسنده جوان این مطالعه می‌نویسد: «بر اساس یافته‌های تجربی‌ام، من هم با گروه محققان اِم.آی.تی. موافقم و معتقدم که با یک منبع گرمایی قوی و آینه‌های بزرگ‌تر و متعدد که همگی در یک زاویه درست متمرکز شده‌اند، احتراق می‌تواند امکان‌پذیر باشد.»

او در نهایت نتیجه می‌گیرد که «توضیحات تاریخی استفاده از پرتو مرگبار خورشیدی در سیراکوز باستان قابل قبول است، با این حال هیچ مدرک باستان‌شناسی از اشعه مرگ ارشمیدس به جز آنچه در کتاب‌های فیلسوفان باستان ثبت شده است، یافت نشده است.»

این دانش‌آموز کانادایی برای تلاش‌هایش، مدال طلای نمایشگاه سالانه علوم ماتیوس، مدال طلای نمایشگاه علوم و مهندسی تیمز ولی فیزیک، و جایزه کتابخانه عمومی لندن برای الهام بخشیدن به علایق کودکان در علم و فناوری را دریافت کرده است.