کتاب «خارج از پروتکل» انتقال یک تجربه بود/ نگاهی متفاوت به خاطره‌نویسی

ساجده ابراهیمی نویسنده کتاب «خارج از پروتکل» در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان در مورد این کتاب بیان کرد: کتاب «خارج از پروتکل» سفرنامه‌ای به لبنان و به ‌عبارت ‌دیگر این کتاب روزنوشت‌هایی از سفر یک ‌هفته‌ای من به لبنان است. این سفر که همراه تیم پزشکی مردم‌نهاد «طبیب مسیر» انجام شد، نکات و تجربه‌هایی را به همراه داشت که در دنیای درونی من اثرگذار بوده و سبب سیر تحولی در من شد.

وی شیوه نگارش کتاب «خارج از پروتکل» را مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: کتاب مستندنگاری است و خاطرات از زبان اول ‌شخص بیان‌ شده است و وقایعی که با آن روبه‌رو شدم را مورد نگارش قرار دادم. بنابراین در کتاب به معرفی شهرها و مناطق لبنان به‌صورت جداگانه نپرداختم، بلکه در خلال وقایع اطلاعاتی را ارائه کردم.

ابراهیمی تصریح کرد: لبنان برای من در ابتدا تنها یادآور فریادهای امام موسی صدر و مصطفی چمران همچنین حاج احمد متوسلیان بود، اما زمانی که برای درمان و امداد به مناطق شیعه‌نشین بیروت که در جنوب این شهر بود، رفتیم، نگاهم تغییر کرد. ما همیشه بیروت را با زیبایی‌هایش یاد می‌کنیم، اما تصویر که از مناطق جنوبی و شیعه‌نشین دیدم، سبب شد تا نظرم تغییر کند.

وی ادامه داد: ناظر رفتار پزشکان با مردمی بودم که زبان دیگر داشتند و حتی زبان انگلیسی را هم به‌خوبی نمی‌دانستند. آنها بسیار محروم بودند؛ پناهندگان سوری و فلسطینی که زندگی و سرمایه‌های خود را رها کرده و به اینجا آمده بودند و اکنون در شرایطی سخت زندگی می‌کردند. هر روز یک خاطره را نوشتم بنابراین کتاب «خارج از پروتکل» از هشت فصل تشکیل ‌شده است.

این نویسنده بیان کرد: دو قسمت از خاطرات باعث تعجب من شد؛ ابتدا دیدن منطقه محروم بیروت و مواجه‌ شدن با خیل عظیم از پناهندگان در قسمت دوم منطقه‌ای بود با خانه‌های بسیار زیبا که نزدیک مرز اسرائیل و درون خاک لبنان ساخته ‌شده بود. آنها با پیش‌فرض اینکه دشمن در کمین است و امکان حمله به منازل آنها وجود دارد، دست به ساخت زده بودند، گویا امید در بین آنها بسیار قوی بود. حتی یک بیمارستان با عنوان امام خمینی(ره) در آن منطقه ساخته‌ شده بود که چنانچه اسرائیل به آنجا حمله می‌کرد با خاک یکسان می‌شد.

ابراهیمی در مورد نام‌گذاری کتاب «خارج از پروتکل» بیان کرد: در دیداری که با سفیر وقت ایران در بیروت داشتیم، او گفت: «سفر شما خارج از پروتکل‌های رسمی بود.» عنوان کتاب را از همان‌جا برداشتم. «طبیب مسیر» خارج از پروتکل‌های رسمی رفته بود لبنان تا کمک‌رسان محرومان لبنانی باشد؛ در جنوب بیروت و در بعلبک و در نبطیه. این‌طور می‌خواست بی‌اعتباری مرزها را نه به هیچ سیاستمداری که به مردمان محروم لبنان نشان دهد. ما فرصت دیدار هیچ مقام رسمی لبنانی را نداشتیم، اما در خاطر بچه‌های یتیم پرورشگاه امام‌علی(ع) ماندیم و رسالت «طبیب مسیر» همین بود.

وی تاکید کرد: همه تلاش من بر این بود که بدون جهت‌گیری به نگارش بپردازم. در دنیای سفرنامه‌نویسی جنبشی شکل گرفته است که بر اساس آن نویسنده به مقایسه نمی‌پردازد، بلکه تنها آنچه را دیده بدون هرگونه جهت‌گیری و تنها از بعد کسب تجربه نقل می‌کند تا مخاطب نیز از آن آگاهی پیدا کند.  

انتهای پیام/