رمز و راز عبارتی فارسی از دیوان عطار تا سریال «بیگ‌بنگ تئوری»
مرجان توجهی: نمایشگاه خوشنویسی «این نیز بگذرد»، شامل ۲۸ تابلو از آثار حمیدرضا قلیچ‌خانی از ۲۷ بهمن تا هفتم اسفند ۱۴۰۲ در گالری شکوه برپا شده است.
در این نمایشگاه، «مشق‌های نقلی» از میرزا غلامرضا اصفهانی (خوشنویس سرشناس دوره قاجار)، «سیاه مشق‌های آزاد»، «خط گلزار» و «خط ناخنی» به تماشا گذاشته شده است.
حمیدرضا قلیچ‌خانی که زاده ۱۳۴۷ در تهران است، مدرک فوق‌ممتاز در خط نستعلیق و ثلث را زیر نظر استادان اویس وفسی، غلامحسین امیرخانی و سیدمحمد حسینی موحد دریافت کرد.
این هنرمند، افزون بر خوشنویسی، در عرصه ادبیات نمایشی و ادبیات فارسی تحصیل و مدرک دکتری خود را در این عرصه دریافت کرده است.
او که اینک عضو گروه تخصصی هنرهای تجسمی فرهنگستان هنر است، بیش از ۲۰ سال، سابقه تدریس در رشته‌های پژوهش هنر، هنرهای تجسمی و ادبیات را در دانشگاههای کشور دارد.
مدیریت طرح گردآوری احوال و آثار نوابغ خوشنویسی، عضویت در گروه‌های تخصصی «نقد هنر»، «پژوهش ادبیات و هنر» و «تاریخ هنرِ» فرهنگستان هنر، عضویت در انجمن نسخه‌های خطّی اسلامی (TIMA) کمبریج و ایراد دو سخنرانی در این دانشگاه، برگزاری ورک شاپ و سخنرانی در دانشگاههای شیکاگو، هاروارد، کارولینای شمالی، جورج واشنگتن و پرتلند، عضویت در کمیته تعیین اصالت و ارزشیابی نسخه‌های خطی کتابخانۀ ملی ایران و ...، تنها گوشه‌ای از فعالیت‌های فرهنگی و هنری حمیدرضا قلیچ‌خانی است.
این هنرمند و پژوهشگر، نزدیک به ۳۰ کتاب را به چاپ رسانده است که از آن میان می‌توان از «فرهنگ واژگان و اصطلاحات خوشنویسی و هنرهای وابسته»، تصحیح «دیوان فروغی بسطامی»، تصحیح «دیوان نرگسی ابهری»، تصحیح «دیوان حسن دهلوی»، «آدابالمشق»، «مرآت الاصطلاح»، «درآمدی بر خوشنویسی ایرانی»، «حیات خوشنویسان»، «زرافشان»، «خدمات کاتبان هندو به زبان و ادب فارسی» و ... نام برد.
قلیچ‌خانی که برپایی شش نمایشگاه انفرادی را از سال ۱۳۶۸ در کارنامه خود دارد، اینک هفتمین مجموعه آثار خود با عنوان «این نیز بگذرد» را بر دیوارهای گالری شکوه تهران به نمایش گذاشته است. به همین بهانه، سراغ این پژوهشگر، ادیب و هنرمند رفتیم و با او به گفت‌وگو نشستیم.
«این نیز بگذرد»، عبارت شگفت‌انگیزی است که هرچه زمان برآن بگذرد و هرچه تکرار شود، رنگ کهنگی نمی‌گیرد و گستره کاربردش کاهش نمی‌یابد. از سنایی غزنوی و عطار گرفته تا ملک‌الشعرای بهار و رهی معیری و حتی شاعران نوگرای فارسی چون اخوان ثالث، از این عبارت بهره گرفته‌اند. آخرین‌بار در یک قسمت از سریال پُرتماشاگر «بیگ بنگ تئوری»، این عبارت را شنیدم که شخصیت شلدون کوپر که از دیگر دوستانش باسوادتر و دانشمندتر است، آن را در قالب یک حکایت از عطار نیشابوری نقل می‌کند. چگونه یک عبارت به ظاهر ساده، این اندازه در اندیشه و فرهنگ ایران و جهان نفوذ پیدا کرده و گسترش یافته است؟
در هر جغرافیایی که باشیم، با هر نژاد و زبان و دین، چیزی که قابل انکار نیست، گذر زمان است. تولد و مرگ که قاطعترین رویدادهایی است که در زندگی تجربه میکنیم، در زیر مجموعۀ زمان و گذر بیوقفۀ آن قرار میگیرد. پیشتر میاندیشیدم که «همه چیز نسبی است»، جز همین عبارت که مطلق است و بیشبهه؛ اما چنانچه نیک بنگریم، حقیقتی مطلقتر از گذر زمان در پیرامون ما نیست و همین لحظه که در حال خواندن این عبارت هستیم، لحظهای را گذراندیم و گذشتیم. از اینروست که مفهوم «این نیز بگذرد» با زندگی و مرگ و مهمترینرویدادهای جهان در هم میتند و در دهلیزهای خم اندر خم و پیچ اندر پیچ و از پی هیچ، گره می‌خورد.
«این نیز بگذرد» در معنا، هم‌زمان یک عبارت ساده و پیچیده است. وقتی قرار است با مرکب سیاه بر سفیدی کاغذ نمودار شود هم این سادگی و پیچیدگی هم خودش را به رخ می‌کشد؟
شیوهٔ نوشتاری این عبارت بسیار خاص است. این سه کلمه در واقع کوتاه‌تر از یک مصرع هستند و در بیشتر موارد، ردیف یک شعر را تشکیل می‌دهند. از این رو نوشتن این سه کلمه به عنوان سطر، کاری آسان نیست و به همین دلیل استادان برجسته‌ای که آن را نوشته‌اند، انگشت‌شمار هستند.
منبع خبر: خبر آنلاین 
اخبار مرتبط: رمز و راز عبارتی فارسی از دیوان عطار تا سریال «بیگ‌بنگ تئوری»
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
