آغاز جلسات دیوان بین‌المللی دادگستری در مورد سرزمین‌های تصرف‌شده فلسطینی؛ اسرائیل این تلاش‌ها را «مضر» خواند

جلسات دیوان بین‌المللی دادگستری برای بررسی پیامدهای حقوقی تصرف سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل از سال ۱۹۶۷ میلادی به این سو، از روز دوشنبه ۳۰ بهمن در شهر لاهه هلند آغاز شد.

این جلسات که به مدت یک هفته ادامه خواهد یافت، به‌دنبال درخواست مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۲۰۲۲ برای یک نظر «مشورتی غیرالزام‌آور» برگزار می‌شود و نمایندگان ۵۲ کشور در آن حضور دارند.

سازمان ملل از ۱۵ قاضی دیوان خواسته «اشغال، شهرک‌سازی و الحاق سرزمینی با هدف تغییر ترکیب جمعیتی، و همچنین تصویب قوانین تبعیض‌آمیز در سرزمین‌های فلسطینی از سوی اسرائیل» را بررسی کنند.

اسرائیل همانگونه که پیشتر اعلام کرده بود در این جلسات شرکت نمی‌کند، اما در روز نخست، بیانیه کتبی ۵ صفحه‌ای را به دادگاه ارائه داد که در آن تلاش‌ها برای حل مناقشه «سرزمین‌های اشغالی» را «مضر» خوانده و مجمع عمومی سازمان ملل را به «پیش‌داوری» متهم کرده است.

از سوی دیگر ریاض المالکی وزیر امور خارجه تشکیلات خودگردان فلسطینی و ریاض منصور نماینده فلسطینی‌ها در سازمان ملل، با حضور در جلسات دیوان، از قضات این عالی‌ترین مرجع قضایی بین‌المللی خواستند که «اشغال سرزمین‌های خود» توسط اسرائیل را «غیرقانونی» اعلام و به راه‌حل دو کشوری و برقراری صلح پایدار کمک کنند.

وزارت امور خارجه و دفتر نخست وزیری اسرائیل اما مشروعیت دیوان بین‌المللی دادگستری را زیر سووال برده و اعلام کردند که هدف از برگزارس این جلسات «آسیب رساندن به حق اسرائیل برای دفاع از خود در برابر تهدیدات موجود» است.

مقام‌های اسرائیل همچنین گفتند که تشکیلات خودگردان فلسطینی برای درخواست نظر مشورتی مجمع عمومی سازمان ملل لابی کرده و این دادگاه به دنبال صدور حکم «حاکمیت غیرقانونی» اسرائیل در کرانه باختری و اورشلیم شرقی است.

نظرات مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری غیرالزام‌آور است و پیامد قانونی ندارد، اما با این وجود این دادگاه در بحبوحه جنگ غزه و افزایش انتقادها از برخورد اسرائیل با غیرنظامیان فلسطینی، می‌تواند از نظر دیپلماتیک اسرائیل را تحت فشار قرار دهد.

جنگ شش‌روزه در سال ۱۹۶۷ میلادی نبردی بود که میان اسرائیل و کشورهای عربی مصر، سوریه، اردن و عراق رخ داد و با پیروزی مطلق اسرائیل به پایان رسید.

این جنگ با حمله هوایی اسرائیل به پایگاه‌های هوایی مصر در ۵ ژوئن ۱۹۶۷ آغاز شد و اسرائیل طی شش روز موفق شد نوار غزه و صحرای سینا را از کنترل مصر، شرق اورشلیم و کرانه باختری رود اردن را از کنترل اردن، و بلندی‌های جولان را از کنترل سوریه خارج کند.

قرارداد آتش‌بسی به پیشنهاد کشورهای عربی در روز ۱۱ ژوئن همان سال به امضاء رسید و به این ترتیب اسرائیل نوار غزه، صحرای سینا، و کرانه باختری رود اردن (شامل اورشلیم شرقی) را تصرّف کرد.

در پی این جنگ، شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت را تصویب کرد که به موجب آن از همه دولت‌های درگیر خواسته شد تا از ادعاهای خود نسبت به سرزمین و حق حاکمیت یکدیگر صرف نظر کنند و مرزها را به‌رسمیت بشناسند.