جنجال بر سر بازسازی نمای بیرونی هرم منکورع؛ کمیته علمی مصر «پروژه قرن» را رد کرد

هرم منکورع که قدمت آن به دودمان چهارم مصر می‌رسد و به عنوان آرامگاهی برای منکورع فرعون مصر باستان ساخته شده، کوچکترین هرم از اهرام سه‌گانه به شمار می‌رود و تنها هرم از ۱۲۴ هرم ساخته‌شده در مصر محسوب می‌شود که در نمای آن بلوک‌های گرانیتی به کار رفته است.

پروژه بازسازی در ژانویه ۲۰۲۴ اعلام شد و طراحان پروژه گفته بودند قصد دارند ده‌ها بلوک گرانیتی بزرگ ریزش‌کرده در اطراف محوطه را بار دیگر سر هم کنند تا پوسته این هرم همان ظاهر زمان ساخت خود در حدود ۴۲۰۰ سال پیش را پیدا کند.

هرم پادشاه منکورع اکنون بین سه تا هشت ردیف از بلوک‌های عظیم گرانیتی در اطراف پایه خود دارد که دو طرف هرم را می‌پوشانند، اما تصور می‌شود که در ابتدا هرم دارای ۱۶ ردیف بلوک بوده که چهار طرف سازه را در بر گرفته بودند.

مشخص نیست این بلوک‌ها چگونه و در چه زمانی سقوط کرده‌اند. شماری از کارشناسان بر این باورند که آنها حدود ۸۰۰ سال پیش سرنگون شده‌اند، با این حال هنوز آنجا و در اطراف پایه هرم قرار دارند؛ برخی از آنها مدفون و برخی نیمه‌مدفون. طرح باستان‌شناسان این بود که این بلوک‌ها را با دقت از خاک خارج کرده و مجددا نصب کنند.

• کشف دالان مخفی در داخل هرم بزرگ جیزه در مصر
• آیا کشف فضای نهانی درهرم بزرگ جیزه پرده از راز این بنای حیرت‌انگیز بر‌می دارد؟

با این وجود و به محض اعلام این پروژه در ماه گذشته، انتقادات گسترده‌ای از آن در فضای مجازی و رسانه‌های مصر مطرح شد و کارشناسانی که دقیقاً متوجه شده بودند تیم طراح چه برنامه‌ای در سر دارد، به شدت کل مفهوم پروژه را زیر سوال برده بودند.

هرچند پیشتر مصطفی وزیری، دبیر کل شورای عالی آثار باستانی مصر، این پروژه را «پروژه قرن» و «هدیه مصر به جهان در قرن ۲۱» خوانده بود،  در پی افزایش انتقادات کمیته‌ای که از سوی او مأمور شد تا به این موضوع رسیدگی کند. این کمیته اکنون در گزارشی، پروژه پیشنهادی را به شدت رد کرده است.

در گزارش منتشر شده از سوی این نهاد آمده است: «کمیته بازبینی هرم به اتفاق آرا به نصب مجدد بلوک‌های گرانیتی که از هزاران سال پیش در اطراف پایه هرم پراکنده شده‌اند اعتراض دارد.»

این کمیته بر «اهمیت حفظ وضعیت کنونی هرم بدون تغییر، با توجه به ارزش جهانی و باستان‌شناسی استثنایی آن» تأکید کرده است.

دکتر زاهی حواس، باستان‌شناس کهنه‌کار مصری و وزیر پیشین آثار باستانی که رئیس کمیته بررسی را بر عهده داشت، در این باره گفت: «سنگ‌ها به هیچ وجه صیقل داده نشده‌اند. چگونه می‌توانید سنگ‌های بدون شکل را به حالت اولش روی هم سوار کنید؟ هیچ راهی وجود ندارد چرا که شما مکان هر سنگ را نمی‌‌دانید. این یک پروژه محال است.»

او با بیان اینکه این طرح توسط ۶ مصرشناس، معمار و مهندس مورد بحث و بررسی قرار گرفته است اضافه کرد: «هرم در خون من است، من در این منطقه زندگی می‌کردم، هر تکه شن و ماسه آن را حفاری کردم و به شما می‌گویم که هیچکس نمی‌تواند این سنگ‌های گرانیتی را سر جای اولش برگرداند. غیرممکن است.»

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

آقای حواس با اشاره به اینکه ما در مورد یکی از عجایب هفتگانه جهان صحبت می‌کنیم، گفت که نصب مجدد سنگ‌ها مستلزم استفاده از مواد مدرن مانند سیمان است که کمیته نمی‌تواند از آن حمایت کند.

وزیر پیشین آثار باستانی اضافه کرد: «همه قوانین سازمان‌های بین‌المللی مانند یونسکو و سایرین همواره تاکید دارند که سایت را به همان شکلی که هست، بدون هیچ تغییری حفظ کنند.»

همزمان محمد عبدالمقصود، مدیر سابق بخش آثار باستانی مصر، نیز با ابراز تردید نسبت به استفاده از بلوک‌ها در نمای هرم گفت: «‌من معتقدم که همه بلوک‌های نزدیک هرم بخشی از پوشش بیرونی آن نبوده‌اند. برخی از آنها متعلق به معبد تشییع هستند و برخی هرگز استفاده نشدند زیرا پادشاه مرده بود و پسرش پروژه را کامل نکرد.»

تیم باستان‌شناسی مصری- ژاپنی پشت این طرح‌ هنوز در این باره اظهار نظر نکرده است.