اجداد ما چه می‌خوردند؟

غزال زیاری: باستان‌شناسان مدت‌ها بر این باور بودند که رژیم غذایی انسان‌های اولیه برپایه گوشت بوده است؛ اما رندی هاس، دستیار پروفسورا، در آنالیز بقایای ۲۴ فرد که در سایت‌های تدفین مختلفی از جمله "ویلامایا پاتیسا" و "سورو میکایا پاتیسا" در پرو به دست آمده، به این نتیجه رسید که رژیم غذایی انسان‌های اولیه ساکن در کوه‌های آند، ۸۰% از مواد گیاهی و تنها ۲۰% از گوشت تشکیل شده بود.

نتایج این بررسی در مجله Plos One منتشر شده است. در این روش، از شیمی ایزوتوپ و مدل‌سازی آماری استفاده شده تا پیچش شگفت‌آور جوامع اولیه منطقه آند و روایت‌های سنتی جامعه شکارچی- گردآورنده را شرح دهد.

هاس در این باره توضیح داده:« عقل متعارف بر این باور است که اقتصاد اولیه بشر بر شکار متمرکز بوده؛ این ایده‌ای است که منجر به تعدادی از متدهای غذایی بر پایه پروتئین بالا مثلا Paleo Diet (رژیم غارنشینان یا انسان‌های عصر حجر) شده است. اما تجزیه و تحلیل‌های ما حکایت از آن دارد که رژیم غذایی انسان‌های آن دوره از ۸۰% مواد گیاهی و ۲۰% گوشت تشکیل شده بود.»

شواهدی از رژیم غذایی غالب گیاهی

شواهدی وجود دارد که انسان‌های اولیه ساکن کوه‌های آند در آمریکای جنوبی که از ۹۰۰۰ تا ۶۵۰۰ سال پیش در این منطقه زندگی می‌کردند، با شکار پستانداران بزرگ، بخشی از موادغذایی‌شان را تامین می‌کردند. اما آنالیزهای اخیر که از ترکیب ایزوتوپی استخوان‌های این انسان‌های اولیه انجام شده، نشان می‌دهد که غذاهای گیاهی، بخش عمده رژیم غذایی آنها را تشکیل می‌داده و گوشت نقشی فرعی داشته است.

به علاوه بقایای گیاهان سوخته یافت شده در این سایت‌ها و به علاوه الگوهای سایش دندان‌های اسکلت‌ها، حکایت از آن دارد که احتمالا غده‌هایی مثل سیب‌زمینی (یا گیاهانی که در زیر زمین رشد می‌کنند)، احتمالا برجسته‌ترین منبع معاش این انسان‌های اولیه بوده.

تحقیقاتی با مشارکت دانشجویان

هاس دراین باره توضیح داده:« ترکیب روش‌های شیمی ایزوتوپ، دیرینه- قوم‌شناسی و باستان‌شناسی، واضح‌ترین و دقیق‌ترین تصاویر را از رژیم‌های انسان‌های اولیه آند تا به امروز ارائه می‌دهند. این یافته‌ها، درک ما را از مسیر اقتصاد کشاورزی در ارتفاعات منطقه آند به روز می‌کند.»

بیشتر بخوانید:

• رقیب آسیایی شاهد از راه می‌رسد/ عکس
• گرگ‌های چرنوبیل سرطان نمی‌گیرند

در ادامه این تحقیقات، محققانی از دانشگاه پن، دانشگاه مرسدس کالیفرنیا، دانشگاه دیویس کالیفرنیا، دانشگاه بینگهامتون، دانشگاه آریزونا و موسسه ملی باستان‌شناسان پرو، به هاس ملحق شدند. دانشجویان مقطع کارشناسی نیز این فرصت را یافتند تا در حفاری‌های اولیه در سال ۲۰۱۸، در سایت تدفین ویلامایا پاتیسا به تحقیق و بررسی بپردازند.

جنیفر چن، دانشجوی دکترای انسان‌شناسی در دانشگاه ایالتی پن و نویسنده اصلی مقاله که در دوران تحصیل، شاگرد آزمایشگاه تحقیقاتی هاس بوده، کار آزمایشگاه ایزوتوپی و بسیاری از تجزیه و تحلیل‌های ایزوتوپی پس از کاوش‌ها را برعهده داشته.

او در این باره توضیح داده:« غذا برای بقا نقشی مهم و سرنوشت‌ساز را ایفا می‌کند؛ به ویژه در مناطق مرتفعی مثل کوهستان‌های آند. بسیاری از چارچوب‌های باستان‌شناسی درباره شکارچی- گردآورندگان و یا علوفه جویان، بر شکار و رژیم های غذایی گوشتی متمرکز بودند. اما ما به این نتیجه رسیدیم که غذای شکارچیان اولیه در کوه‌های آند عمدتا گیاهی و برپایه غده‌های وحشی بوده است.»

هاس در ادامه به این نکته اشاره کرده که باستان‌شناسان، در حال حاضر ابزارهایی برای درک رژیم غذایی انسان‌های اولیه در اختیار دارند و نتایج به دست آمده با آنچه آنها پیش بینی می‌کردند، متفاوت است. این مطالعه موردی، برای اولین بار نشان می‌دهد که رژیم غذایی انسان‌های اولیه، دست کم در یک بخش از دنیا، مبتنی بر گیاه بوده است.

او در این باره گفت:« با توجه به اینکه سوگیری‌های باستان‌شناسی مدت‌هاست که باستان‌شناسان در آند را گمراه می‌کرده، احتمالا تحقیقات آتی ایزوتوپی در بخش‌های دیگر جهان نیز ثابت خواهد کرد که باستان‌شناسان درباره سبک غذایی جاهای دیگر دنیا نیز در اشتباه بوده‌اند.»

هاس درباره رفتار انسان‌ها در جوامع جوینده گذشته تحقیق می‌کند تا بتواند رفتارهای انسان در زمان حال را بهتر درک کند. او رهبری حفاری‌های باستان‌شناسی و بررسی پروژه‌ها در آند و مناطق کوهستانی غرب آمریکای شمالی را برعهده دارد.

منبع: scitechdaily