حکومت امام زمان حکومت خداوند است

ایسنا/اصفهان یک استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه عالم وابسته به وجود امام است و این بستگی به ظهور یا غیبت امام ندارد، گفت: انبیایی که حکومت داشتند حکومت خدا بر زمین نبود بلکه حکومت بنده‌ای از بندگان صالح خدا در زمین بود، اما حکومت امام زمان حکومت خداوند است.

حجت‌الاسلام علی محمد باقی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه طبق گفته پیامبر اکرم (ص) و حضرت مهدی (عج)، مَثَل حضرت در زمان غیبت مثل خورشید پشت ابر است، اظهار کرد: از پیامبر سوال شد که در زمان غیبت از وجود حضرت استفاده می‌شود یا خیر و ایشان فرمودند: همانطور که مردم از خورشید پشت ابر استفاده می‌کنند و نفع خورشید، پشت ابر هم قطع نمی‌شود و بدون آن، انرژی، گرما، حرکت و امکان زندگی در جهان نخواهد بود، امام هم در زمان غیبت باعث پابرجایی نظام هستی است، به واسطه امام همه عالم هستی رزق می‌گیرند و اوست که واسطه فیض، حرکت و رشد در جهان است. امام، محور و قلب هستی است، زمانی که این گونه باشد تفاوتی نمی‌کند این قلب و جان هستی را ببینیم یا نه، در واقع این ظهورِ ظاهری، تفاوتی در ارائه فیوضات ایجاد نمی‌کند.

او ادامه داد: بزرگانِ ما می‌گویند در دوران غیبت، تنها یک نفع از وجود امام از مردم سلب می‌شود و آن هم حکومت و فرمانروایی امام در جهان و برپایی عدل جهانی است، اما مابقیِ انتفاعاتی که از وجود امام به مردم می‌رسد در زمان غیبت با ظهور تفاوتی ندارد. یکی ازنفع هایی که ما از وجود امام می‌بریم،‌ این است که امام برای ما دعا می‌کنند و طبیعی است که دعای امام در زمان غیبت و در زمان ظهور تفاوتی ندارد و ایشان در هر دو حالت برای مردم دعا خواهند کرد. از سوی دیگر در حدیث است که از دعای پدر عرش خدا به لرزه در می‌آید یا در حدیث دیگری آمده که دعای پدر برای فرزند مانند دعای پیامبر برای امت است وقتی که دعای پدر چنین جایگاهی دارد دعای امام به طریق اولی اثرگذار است چنانکه امام پدر معنوی ما است. در حدیث هم آمده که پیامبر(ص) فرمودند «من و علی (ع) پدران این امت هستیم» و یا در حدیث دیگری است که «امام پدری مهربان است».

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: دومین نفع ما برای ما این است که هدایت به امر می‌کند، یعنی دل‌ها را به سمت خدا سوق می‌دهد، میل ما را نسبت به خداوند متعال عوض می‌کند و دست مردم را می‌گیرد و به مقصد متعالی می‌رساند. قرآن کریم در مورد پیامبر می‌فرماید: «تویی که مردم را از ظلمات به سمت نور و از گمراهی به سمت هدایت می‌بری» و این خاصیت وجود معنوی امام است که لطحه به لحظه ما را از گمراهی به سمت هدایت و از ظلمت به سمت نور هدایت می‌کند و این هدایتِ درونی و باطنی امام بسیار پررنگ و مهم است.

حجت‌الاسلام باقی ادامه داد: نفع دیگر امام آن است که به وجود امام عالم در امنیت و ثبات است، خودِ حضرت مهدی فرمودند که «من امان اهل زمین هستم» و در حدیث دیگری است که «گر حجت خداوند بر زمین نباشد، زمین اهلش را فروخواهد برد.» نفع دیگر وجود امام آن است که ایشان اعمال و عبادات ما را شفاعت می‌کند در دعای ندبه می‌خوانیم «خدایا نمازِ ما را به امام زمان قبول کن، گناهانمان را به امام زمان بیامرز، دعایمان را به او مستجاب کن و ارزقمان را به او مبسوط بفرما.» همه امور معنوی به واسطه امام انجام می‌شود، در زیارت جامعه می‌خوانیم که به واسطه شماست که عبادات و اعمال ما قبول می‌شود؛ لذا برکات وجودی امام در یک یا دو برکت خلاصه نمی‌شود و بسیار فراوان است.

او اضافه کرد: از هر زاویه‌ای که نگاه کنید عالم وابسته به وجود امام است و این بستگی به ظهور یا غیبت امام ندارد. همین که امامِ حی در عالم وجود داشته باشد همه این فیوضات از او صادر خواهد شد، اگرچه با ظهور امام همه این برکات به اوج خود می‌رسد اما در غیبت ایشان هم مردم از نفع وجود امام محروم نیستند.

باقی در پاسخ به پرسشی درباره معنای رسیدن مردم به اضطرار برای ظهور امام توضیح داد: اضطرار مردم به این معنا نیست که الزاماً همه مردمِ حضرت مهدی را قبول داشته باشند و شیعه و مسلمان باشند. اولاً که همه ادیان  توحیدی و غیر توحیدی، ادیان ابراهیمی و غیر ابراهیمی غیر از موارد نادر، به اصل منجی اعتقاد دارند اگرچه در شخص او نظرات متفاوت دارند و به همین میزان برای این اضطرار کافیست که مردم به آن منجی خود اعتقاد پیدا کرده و در انتظار او باشند و امام مقبولیت پیدا کنند. در واقع زمانی که مردم از اسم ها و ساخته‌های بشر و مشکلات خسته و ناامید شوند و به منجی خود توجه پیدا کنند این اضطرار حاصل می‌شود، چنانکه تا حدی اتفاق افتاده و آنچه امروز در غزه شاهد هستیم؛ نمونه‌ای از آن است که نهادهای بین‌المللی نه تنها از مردم مظلوم دفاع نمی‌کنند بلکه حامی ظالم هستند. این همان اضطرار عمومی است؛ البته طبق روایاتِ ما مضطر حقیقی خود امام است و به اضطرار امام امر فرج و ظهور محقق می‌شود که آن هم به اضطرار مردم باز می‌گردد. در واقع مردم باید مضطر بشوند و به اضطرار آنها امام مضطر شده و برای فرج دعا کنند تا ظهور محقق شود؛ بنابراین اضطرار خود امام شرط واقعی فرج است، مثل فرزندی که احساس گرسنگی می‌کند و پدر برای او دنبال غذا می‌گردد، اما فرزندی که سیر باشد پدر هم برای او کاری نخواهد کرد.

این کارشناس مسائل دینی با اشاره به اینکه حکومت بعد از ظهور حاکمیت، خلیفه الله است، اظهار کرد در زیارت آل یاسین بیان می‌کنیم که «السلام علیک یا خلیفه الله و ناصر حقه» در واقع امام خلیفه الله و گویی خودِ خدا بر زمین حکومت می‌کند. در واقع امام، حاکم تام‌الاختیار خداوند متعال است و تمام اختیارات جهان هستی در اختیار امام است. همه ائمه اطهار این صفت را داشتند اما در زمان آنها این ویژگی به طور کامل امکانات تحقق پیدا نکرد ولی در عصر ظهور امام زمان حکومت خدا را بر زمین جاری می‌کنند.

او افزود: حکومت انبیایی که حکومت داشتند حکومت خدا بر زمین نبود بلکه حکومت بنده‌ای از بندگان صالح خدا در زمین بود، اما حکومت امام زمان حکومت خداوند است که قرآن در این باره قرآن می‌فرماید «هر آنچه در آسمان و زمین است به اختیار و به جبر تابع امام خواهد شد.» ایشان خواستِ خدا را در زمین جاری می‌کنند خداوند می‌خواست مردم در اوج زیبایی، محبت به خدا، عدالت و آرامش زندگی کنند اما مردم نخواستند و همه آنچه خدا از مردم می‌خواست در زمان امام زمان اجرا می‌شود. در واقع زمان ظهور بهشت به تعبیر علما بهشت صغرا است، یعنی بهشتی که ما قرار است در عالم بالا ببینیم به صورت جامعه زمان ظهور در دنیا متجلی می‌شود و بشر در اوج زیبایی زندگی می‌کند به تعبیری «آنچه بینی دلت همان خواهد/ هرچه دل خواهد همان بینی» و این آرزوی همه انبیا و اولیا است که محقق می‌شوند.

حجت الاسلام باقی با اشاره به وظیفه شیعه در زمان غیبت، تأکید کرد: منتظِر باید هم‌سنخ منتظَر باشد، معشوق باید هم‌سنخ عاشق باشد؛ همان کاری که امام بعد از ظهور تصمیم به انجام آن دارند باید توسط منتظران در جامعه فعلی انجام شود. در واقع منتظرِ امام زمان باید دوران غیبت را در حد وسع و توان خود به دوران ظهور تبدیل کرده و سعی کند همان کاری که امام قصد انجام آن دارند را به میزان توان خود انجام دهد. شهید مطهری جمله زیبایی در این رابطه دارند و می‌فرمایند «امام زمان آخرین حلقه مبارزه حق علیه باطل است که به پیروزی نهایی اهل حق می‌انجامد و تنها کسانی در این پیروزی سهیم هستند که در این مبارزه شرکت کرده‌اند.» در واقع شخصی که منتظر ظهور امام است باید در مسیر مبارزه علیه باطل باشد زیرا این کاری است که امام زمان بعد از ظهور انجام می‌دهند. البته ایشان حلقه نهایی این مبارزه هستند و با اتمام این مبارزه در عالم، ذره‌ای باطل نخواهد بود و ما هم باید در حد وسع و در اندازه جامعه و اطراف خودمان این مبارزه را انجام دهیم؛ چه در خانواده، محل کار و غیره.

او اضافه کرد: دعا برای ظهور و دغدغه ظهور داشتن، هم در عصر غیبت و هم زمان فعلیِ ما دفاع از حکومت دینی و نظام اسلامی است که یکی از مهم‌ترین وظایف منتظر است. حضرت امام می‌فرمودند «بزرگ‌ترین معروف، جمهوری اسلامی است»؛ لذا از این جهت اگر نگاه کنیم شرکت در انتخابات هم می‌تواند یکی از اقدامات ما در راستای ظهور باشد.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه امکان تعیین زمان برای ظهور حضرت مهدی(عج) وجود ندارد، گفت:  ظهور حضرت به واسطه خودِ انسان‌ها می‌تواند لحظه به لحظه به جلو یا به عقب بیفتد، چرا که قرآن هم می‌فرماید «ان الله لا یغیروا ما به قوم حتی یغیروا مابانفسهم»؛ بنابراین تعیین زمان برای ظهور اشتباه است چون حالات انسان متفاوت است و بنابراین حالات انسان‌ها ظهور تعجیل می‌شود یا به عقب می‌افتد، اما اینکه بعضی از بزرگانِ ما مثل آیت‌الله ناصری درباره نزدیک بودن ظهور صحبت کرده‌اند اشاره به آیه قرآن دارد که می‌فرماید «انهم یروونه بعیدا و نراه قریبا؛ دشمنان ظهور را دیر می‌بینند ولی ما آن را نزدیک می‌بینیم.» این نزدیکی به معنای امروز، فردا یا ۵ سال دیگر  بودن نیست، مثل قیامت که خداوند در قرآن درباره آن می‌فرماید «به شدت به شما نزدیک است»، اما این نزدیکی به معنای فردا بودن قیامت نیست، بلکه  قیامت نسبت به کل عمر انسان نزدیک اعلام می‌شود.

باقی ادامه داد: نکته دیگر آنکه در زمان ظهور احتمال «بدا» زیاد است  به این معنا که اگر مردم گناهی بکنند ظهور به عقب می‌افتد بنابراین اگر بزرگانی از ما گفته‌اند که ظهور نزدیک شده و پیرمردها هم آن را درک می‌کنند، با توجه با اصل «بدا» و بنابر روال زمان خود گفته‌اند یعنی اگر جامعه به همین روال پیش برود ظهور نزدیک خواهد بود؛ اما اگر جامعه تغییر کند، گناهانی در آن اتفاق بیفتد و به تعبیر قرآن و ادعیه «ظَهَرَ الفساد فی البر و البحر» شود، ظهور عقب می‌افتد و به این مورد، اصل «بَدا» می‌گویند یعنی تغییر آنچه قرار است اتفاق بیفتد.

انتهای پیام