اقتصاد ایران از شتاب افتاد

آفتاب‌‌نیوز :

مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد که رشد اقتصادی در پاییز ۱۴۰۲ به نسبت به تابستان کاهش یافته و به سطح ۵.۱ درصد رسیده است.

تولید ناخالص داخلی یکی از مهمترین متغیر‌ها در هر اقتصادی است. این متغیر نشان می‌دهد افراد درون یک مرز جغرافیایی به طور کلی چه میزان تولید داشته‌اند. تولید ناخالص به دو روش اندازه‌گیری می‌شود.

روش اول به شیوه ارزش افزوده است که از جانب میزان عرضه و تولید در درون یک اقتصاد به میزان تولید ناخالص یک کشور دسترسی پیدا می‌کنیم. در روش دوم میزان تقاضا و هزینه در درون یک اقتصاد نشانگر میزان تولید ناخالص درون یک مرز جغرافیایی است.

در نهایت از تغییرات این متغیر به آمار‌های رشد اقتصادی می‌رسیم که نشان می‌دهد میزان تولید ناخالص یک کشور نسبت به سال گذشته خود چه میزان تغییرات داشته است.

محاسبه رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی به روش هزینه نهایی از ۵ بخش تشکیل شده است؛ «هزینه مصرف نهایی خصوصی»، «هزینه مصرف نهایی دولت»، «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص»، «صادرات کالا و خدمات» و «واردات کالا و خدمات».

بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار از رشد اقتصادی پاییز ۱۴۰۲، تمام اجزای هزینه‌ای رشد اقتصادی به جز بخش «واردات کالا و خدمات»، با کاهش نسبت به تابستان ۱۴۰۲ مواجه شده است. بر اساس این داده‌ها هزینه «واردات کالا و خدمات» تنها بخشی است که رشد آن افزایش داشته است. 

آخرین آمار‌های این مرکز درباره رشد اقتصادی پاییز ۱۴۰۲ نشان می‌دهد، تولید ناخالص داخلی نسبت به تابستان امسال ۵.۱ درصد رشد کرده است. به بیان دیگر رشد اقتصادی در این فصل با کاهش ۲ واحد درصدی نسبت به تابستان به ۵.۱ درصد رسیده است.

آمار‌ها حاکی از آن است که «هزینه مصرف نهایی خصوصی» با کاهش رشد شدیدی مواجه شده است به طوری که رشد این بخش از ۷.۹ درصد در تابستان امسال به ۳.۱ درصد رسیده است. این نرخ پایین‌ترین رشد از انتهای تابستان ۱۳۹۹ تا کنون بوده است.

همچنین «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» نیز از ۴.۱ درصد در تابستان ۱۴۰۲ به ۳.۴ درصد در پاییز امسال کاهش یافته است.

علاوه بر این دو بخش رشد «صادرات کالا و خدمات» نیز با کاهش شدیدی همراه بوده است. آمار‌های رشد اقتصادی در تابستان امسال رشد این بخش را ۴۳.۱ درصد اعلام کرده بود که در این نرخ در آمار‌های پاییز امسال کاهش چشمگیری یافت و به ۱۳.۷ درصد رسید. به بیان دقیق‌تر این کاهش در رشد به معنای کاهش در صادرات کالا و خدمات در کشور نبوده است، اما به شدت از سرعت افزایش آن کاسته است.

در میان ۵ بخش اصلی تولید ناخالص به روش هزینه‌ای تنها بخش «واردات کالا و خدمات» افزایش در رشد را تجربه کرده است. آمار‌های این بخش نشان می‌دهد رشد واردات کشور در تابستان ۸.۹ درصد بوده که با افزایش به ۱۶.۱ درصد در پاییز ۱۴۰۲ رسیده است. اما باید به این نکته نیز دقت داشت که افزایش رشد در بخش واردات اثری منفی بر رشد اقتصادی خواهد داشت. به بیان دیگر افزایش رشد در این بخش مانند سایر بخش‌ها اثر مطلوبی بر روی رشد اقتصادی ندارد.

به عبارتی بررسی تولید ناخالص به تفکیک اجزای هزینه در این فصل نشان می‌دهد تمامی اجزا با کاهش رشد خود و بخش «واردات کالا و خدمات» با افزایش رشد، اثری منفی بر رشد اقتصادی کل پاییز ۱۴۰۲ گذاشته‌اند و هیچ‌یک از بخش‌ها نتوانسته‌اند به افزایش رشد اقتصادی کمک کنند.