صمیمانه و محترمانه با چهره‌هایی که از آن‌ها خاطره داریم

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو_ زهرا صلواتی؛ تاک‌شو‌ها یا همان گفتگو محور‌ها از جمله پربیننده‌ترین برنامه‌ها نه فقط در ایران که در سطح جهانی محسوب می‌شوند. تاک‌شو‌های اپرا وینفری، آلن دی جنرس و جیمی کیمل مخاطبانی چند صدمیلیونی دارند و سال‌هاست که در حال پخش هستند. برنامه‌های گفتگو محور در کشور خودمان هم معمولا با استقبال مخاطبان مواجه می‌شوند و هنوز خاطره برنامه‌هایی مانند صندلی داغ با اجرای مرحوم منوچهر نوذری، شب شیشه‌ای، دورهمی و... در ذهن بینندگان تلویزیون مانده است.

یکی از برنامه‌هایی که اخیرا در حال پخش از شبکه نسیم است و اتفاقاً اقبال مخاطبان را به خود دیده و در فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی بازتاب فراوانی داشته و واکنش‌های متفاوتی را برانگیخته، «برمودا» نام دارد. برنامه‌ای که با اجرای کامران نجف‌زاده با حضور چهره‌های مختلف سیاسی، هنری، ورزشی و اجتماعی روی آنتن شبکه نسیم می‌رود.

برمودا ساختاری شبیه به همه تاک‌شو‌ها و برنامه‌های گفتگو محور دارد و از همان قواعد و فرمول تبعیت می‌کند. اساس این‌گونه برنامه‌ها رفت و آمد‌های کلامی میان مصاحبه‌کننده و مصاحبه‌شونده و چالش‌ها و جذابیت‌های برآمده از این گفتگو است. در برمودا هم به‌سان برنامه‌های مشابه، مجری و مدعو روبه‌روی یکدیگر نشسته و یک‌سری ارتباط محاوره‌ای و کلامی میان آن‌ها برقرار می‌شود که از دل این رد و بدل شدن جملات، عموماً نکات جذاب و ناگفته‌های شنیدنی بیرون می‌آید که می‌تواند برای مخاطبان تلویزیون با توجه به علایق و موضوعاتی که پیگیر هستند جالب باشد.

کامران نجف‌زاده سال‌ها پیش و قبل از عزیمت به نیویورک سبک و امضای خاص خودش را در نگارش و گزارشگری خبر داشت. آیتم صرفاً جهت اطلاع بخش خبری ۲۰:۳۰ شبکه دوم سیما که با اجرای نجف‌زاده روی آنتن می‌رفت، یکی از پربیننده‌ترین آیتم‌های خبری تلویزیون بود و انعکاس فوق‌العاده‌ای در رسانه‌های رسمی و مجازی کشور داشت. کامران نجف‌زاده حالا و با چهره‌ای جدید، در قامت مجری یک تاک‌شو ظاهر شده و برنامه‌ای جذاب را در شبکه‌ای که رسالتش را بر سرگرم کردن مخاطب استوار کرده است، روی آنتن می‌برد. نجف‌زاده تا به امروز در برابر شخصیت‌های معروف و شناخته شده در حوزه‌های مختلف از طیف‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی متفاوت نشسته و با آن‌ها گفتگو کرده است؛ گفتگو‌هایی که البته همراه با چالش هم بوده، اما چالش محترمانه با ادبیاتی شیک و دیپلماتیک. اصولاً شاخصه و وجه تمایز برمودا با برنامه‌های گفتگو محور دیگر که در گذشته و حال شاهدش بوده‌ایم، لحن و ادبیات مجری و نحوه طرح پرسش‌ها است.

مجری برمودا بر خلاف سیاق برخی از همکارانش، مدعو و میهمان خود را در گوشه رینگ قرار نمی‌دهد و همه‌جانبه به او نمی‌تازد. نجف‌زاده مبنا را بر برقراری یک دیالوگ سازنده و ساده و البته جالب با میهمانش گذاشته است و قراری با خود ندارد که برای بالا بردن عیار جذابیت برنامه، از هر حربه‌ای استفاده کند و میهمان را در موقعیت بغرنج و پیچیده قرار دهد تا بتواند کلامی را از دهان او خارج کند که دلخواه خودش است، یا حتی حرفی را به زور در دهانش بگذارد و مجبورش کند آن‌چه را بگوید که نمی‌خواهد. مجری برمودا دیپلمات‌وار اتفاقا سوالات تند و تیز و چالشی را با میهمانش مطرح می‌کند، اما با ادبیات مناسب و محترمانه و آن‌جا که می‌بیند مصاحبه‌شونده نمی‌خواهد یا معذوریت دارد برای طرح مطلبی، پافشاری نمی‌کند و او را در تنگنا قرار نمی‌دهد. نجف‌زاده حتی گاهی خودش به کمک میهمان می‌آید تا او را از بند چالش برهاند و دستش را می‌گیرد تا به اتفاق هم این مرحله را پشت سر بگذارند. اتفاقا همین منش و روش نجف‌زاده باعث شده تا میهمانان برنامه در یک اتمسفر دوستانه و در کمال آرامش و با طیب خاطر حرف دل‌شان را بزنند و حتی ناشنیده‌هایی را بازگو کنند، شنیدنی و بسیار جالب.

یکی از الزامات پرسش و پاسخ در برنامه‌های گفتگو محور، داشتن نقشه قبلی و طرح سوالات به شکل هدفمند است. به این معنا که مجری باید از همان ابتدا در ذهن خود یک طرح و نقشه فرضی کلی داشته باشد و بداند قرار است گفتگو را از کدام نقطه آغاز کند، تا کجا امتداد دهد و در چه مرحله‌ای به پایان برساند و از اهداف و سیاست‌های از پیش تعیین شده مصاحبه با فرد مورد نظرش مطلع باشد.

یکی دیگر از نقاط قوت برنامه برمودا تعامل و برقراری روابط دوسویه با فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است. اتاق فکر و سیاست‌گذاران برنامه نه تنها با فضای مجازی زاویه ندارند که حتی بعضی از میهمانان خود را از میان افراد شناخته شده در این فضا و شبکه‌های اجتماعی انتخاب می‌کنند. همین رویکرد باعث شده که بسیاری از بخش‌های گفتگو با میهمانان به ویژه آن‌جا که حرف جنجالی یا جالبی گفته شده است، در شبکه‌های اجتماعی بازتاب پیدا کند و سبب معرفی برنامه شود.

از سوی دیگر، برخی از افرادی که فرصت تماشای برنامه را در تلویزیون از دست داده‌اند نیز می‌توانند شاهد بخش‌های جالب آن در پلتفرم رسانه‌ای مورد استفاده و علاقه خود باشند. سیاست اتخاذ شده از سوی مدیران شبکه نسیم و سازندگان برنامه برمودا باز این موضوع را به اثبات می‌رساند که فضای مجازی کارکرد‌های مثبتی هم دارد که می‌توان برای معرفی و هرچه بهتر دیده شدن برنامه‌های صدا و سیما از آن بهره برد و یک تعامل و بازی برد_ برد را با این فضای نوپای رسانه‌ای در پیش گرفت.

به نظر می‌رسد سازندگان برمودا با این ملاحظه که شعار اصلی شبکه نسیم سرگرم کردن مخاطب است، شکل و ساختار برنامه خود را به رئالیتی‌شو نزدیک کرده‌اند و برای فاصله گرفتن از فرم خشک یک برنامه گفتگو محور، برخی کاراکتر‌ها و المان‌ها را به برمودا اضافه نموده‌اند. احتمالاً حضور دو بازیگر قدیمی و شناخته شده (محمود بصیری و جواد انصافی) به عنوان پذیرایی کننده از میهمانان به جهت نیل به این هدف باشد. حضوری که البته می‌شد از آن استفاده بهتری کرد و نقش بیشتر و موثرتری را برای این هنرمندان پیشکسوت در نظر گرفت.

از سوی دیگر، شاید دکوری ساده‌تر و جمع و جورتر می‌توانست برای یک برنامه گفتگو محور کارکرد بهتری داشته باشد. استفاده از دکور بزرگ با اجزای فراوان شاید توجه بینندگان را از اصل گفتگو و مسائل مطرح شده در آن منحرف کند و باعث زائل شدن تمرکزشان شود. به احتمال زیاد، طراحی یک دکور کوچک‌تر، اما هدفمندتر و خلاقانه‌تر می‌توانست برمودا را به عنوان یک تاک‌شوی وطنی جذاب‌تر کند.

به هر حال، برنامه‌ای که با شعار «گفتگو‌های نرم و صمیمی با چهره‌هایی که از آن‌ها خاطره داریم...» خلق شده و به روی آنتن شبکه نسیم رفته است، تا این‌جای کار توانسته با اتخاذ سیاست‌های درست و استراتژی‌های مناسب تا حد زیادی در تحقق این شعار موفق باشد و بارتاب و انعکاس بخش‌هایی از برنامه در شبکه‌های مجازی، مویدی بر این ادعا است.

ساخت برنامه گفتگو محور در این روز‌ها با وجود نمونه‌ها و رقبای موفق خارجی و داخلی کار آسانی نیست و به الزامات خاص خودش نیاز دارد. موفقیت قابل قبول برمودا در جذب مخاطب و دست به دست شدن بخش‌های کوتاه آن در رسانه‌های رسمی و مجازی و شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که سازندگان این برنامه در خلق یک تاک‌شوی جذاب توفیق داشته‌اند و توانسته‌اند طیف وسیعی از جامعه مخاطبان هدف خود را جذب کنند.