دوران تریبون یک طرفه گذشته است/ وقتی یک برنامه ۳ بار خداحافظی کرد

علی صدری نیا مستندساز، تهیه کننده و مجری درباره ساخت برنامه‌های انتخاباتی که بتواند با رویکردی درست و بدون جهت گیری، آرای مختلف را روی آنتن مطرح کند به خبرنگار مهر بیان کرد: ضرورت پخش این برنامه‌ها را همه ما می‌دانیم و هرکسی که در حوزه رسانه کار کرده باشد، متوجه است که دوران تریبون‌های یک طرفه ای که صرفاً یک نظر و یک دیدگاه را مطرح کند گذشته و اثرگذاری این مدل از کار رسانه‌ای به پایان رسیده است.

برنامه «شیوه» وسط بحران زن، زندگی، آزادی جنسی از کارشناسان را دارد و حرف‌هایی را مطرح می‌کند که بعد از این بحران دیگر ادامه ندارد و شیب برنامه نزولی می‌شود وی اضافه کرد: طبیعتاً در برنامه‌هایی که الان در آستانه انتخابات تولید می‌شود این رویکرد وجود دارد که دیدگاه‌های مختلف روی آنتن بیایند و حرف‌ها و بحث‌های خود را مطرح کنند. نگاه مؤثری هم هست اما نکته مهمی وجود دارد که وقتی به استفاده از دیدگاه‌های مختلف و مقطعی نگاه می‌کنیم و صرفاً در زمان بحران‌ها سراغ چنین رویکری می‌رویم، کار ما به میزان زیادی اثر خود را از دست می‌دهد. وقتی برنامه «شیوه» وسط بحران زن، زندگی، آزادی، جنسی از کارشناسان را دارد و حرف‌هایی را مطرح می‌کند که بعد از این بحران دیگر ادامه ندارد و شیب برنامه نزولی است یا در آستانه انتخابات دوباره شدت می‌گیرد مخاطب حس مثبتی ندارد.

صدری نیا با اشاره به تأثیر این نگاه روی مخاطب تصریح کرد: مخاطب فکر می‌کند این نگاه، ابزاری است و رسانه قائل به دیدگاه‌های مختلف نیست بلکه هر جا احساس نیاز می‌کند این دیدگاه‌ها را روی آنتن می‌آورد. این اتفاق و رویکرد وقتی به قاعده و تناسب در ایام سال نباشد به افراط و تفریط می‌رسد. یعنی ما زمانی، منتقدانی با دوز کمتر هم روی آنتن راه نمی‌دهیم و بعد یک باره افرادی یا طیف‌هایی روی آنتن می‌بینیم که حتی تا مخالفت با جمهوری اسلامی هم پیش می‌روند. این نگاه افراط و تفریطی است و در بلندمدت اثرش را تا حدی از دست می‌دهد.

لزوم تولید برنامه‌های تلویزیونی در فضای سیاسی تا مخاطب به آنها اعتماد کند

وی عنوان کرد: رسانه باید بداند مهم است که برندهایی از برنامه‌های تلویزیونی را با این کارکرد داشته باشد تا مخاطب در بلند مدت بتواند به آنها اعتماد کند یعنی باید برنامه‌های تلویزیونی در فضای سیاسی داشته باشیم که مخاطب در طول ۵ یا ۱۰ سال به آنها اعتماد کند و حتی اگر دولت‌ها یا شهرداری‌ها و مجلس و … عوض می‌شود این رسانه به صورت ثابت با هر یک از این اشخاص حقوقی و ارگان‌ها مواجهه داشته باشد، اگر اشتباه می‌کنند نقدشان کند و اگر اتفاق خوبی رقم می‌زنند تشویق شأن کند. در این صورت مخاطب هم به این برنامه‌ها و برندها اعتماد می‌کند.

در بحران‌ها به فکر تأسیس برنامه‌های مختلف می‌افتند یا وقتی ماجرای غزه و انتخابات اتفاق می‌افتد همه فکر می‌کنند چه برنامه‌ای به تولید برسد این مجری و کارشناس برنامه‌های تلویزیونی تصریح کرد: در حال حاضر با این رویکرد مواجه هستیم که در بحران‌ها به فکر تأسیس برنامه‌های مختلف می‌افتند یا وقتی ماجرای غزه و انتخابات اتفاق می‌افتد، همه فکر می‌کنند چه برنامه‌ای به تولید برسد و در هزار بحران دیگر به این فکر می‌کنند که یک برنامه جدید و تازه به آنتن برسانند درحالی که باید ۵ برند مهم یا بیشتر در تلویزیون وجود داشته باشد که حالا با این برندها سراغ چنین سوژه‌ها و موضوعات سیاسی، منطقه‌ای و ملی برویم نه اینکه ابتدا برنامه روی آنتن بیاید و تازه در وهله اول بخواهیم روی برندینگ آن کار کنیم.

سازنده مستندهای «غیررسمی» اضافه کرد: این اتفاقی بود که در حوزه ورزش برای برنامه «نود» رخ داد که طی سال‌های متمادی نمی‌گفتند برای فلان موضوع ورزشی یک برنامه دیگر تأسیس کنیم و همه منتظر بودند، ببینند که این برنامه به حواشی و اتفاقات فوتبال چطور می‌پردازد. این اتفاق هیچ گاه در حوزه برنامه‌های سیاسی رخ نداده است.

رودربایستی صداوسیما در مقاطع زمانی و حذف برندها

وی با اشاره به برخی از برندهایی که می‌توانستند ادامه دار شوند، گفت: ما در مقطعی در بخش‌های خبری باکس‌های انتقادی داشته ایم، مثلاً در بخش سیاسی آیتم «صرفاً جهت اطلاع» را داشتیم یا «حساس نشو» و «بالاتر از خبر» اما با تغییرات دولت‌ها و روی کار آمدن برخی طیف‌های سیاسی که صداوسیما احساس رودربایستی با آنها داشته است یک باره برندهای انتقادی خود را تعطیل کرده است. این نگاه مقطعی به برنامه‌ها غلط است رسانه باید پشت برنامه‌هایش بایستد و آنچه که باید حفظ شود نگاه مستقل خودش است. اگر الان برنامه‌ای روی آنتن می‌آید نباید به آن نگاه کوتاه مدت داشته باشیم و باید در موضوعات و زمان‌های بعدی هم از آن بهره گرفته شود.

تهیه کننده برنامه «بی واسطه» درباره این مدل استفاده از برندها یادآور شد: حتی اگر به رسانه‌هایی که ضد ایران و جمهوری اسلامی کار می‌کنند، نگاه کنید می‌بینید که آنها هم برنامه‌ها و مجریان خود را در بلند مدت به برندهایی تبدیل کرده اند که در مقاطع مهم سراغ همین افراد می‌روند و برای همین اثرگذار می‌شود و در فواصل کارشان سراغ مستندها و تولیدات جدید هم می‌روند اما از برندهای مدت دار خود بهره می‌گیرند.

«به اضافه یک» می‌تواند برند شود

وی درباره اینکه در حال حاضر چه برنامه‌هایی وجود دارند که می‌توان از برند آنها مراقبت کرد تا ادامه دار شوند، تصریح کرد: یکی از این برنامه‌ها «به اضافه یک» است که از نظر فرمی، گرافیک، دکور و حتی همان نگاه‌های مختلفی که روی آنتن مطرح می‌شود، حداقل‌هایی را دارد که می‌تواند پخته‌تر شود و جلو برود. خود برنامه «شیوه» هم اگر نگاه مقطعی نسبت به آن وجود نداشته باشد و رویکرد خود را در بلند مدت هم حفظ کند بحث‌های خوبی را روی آنتن ارائه می‌کند.

صدری نیا با اشاره به بخش گفت‌وگوی ویژه در شبکه خبر بیان کرد: متأسفانه در این سال‌ها ظرفیت‌های خوبی هم در شبکه خبر می‌توانست شکل بگیرد که به نظرم با بی سلیقگی پیش می‌رود.

وی در پایان گفت: فکر نمی‌کنم برندی در دنیا باشد که به این شکل پیش برود که به طور مثال ابتدای گفت‌وگو مجری به مخاطبان شبکه یک و شبکه خبر سلام کند و بعد از مدتی با شبکه یک خداحافظی کند و بگوید با شبکه خبر ادامه می‌دهیم و باز بعد از مدتی با شبکه خبر ۱ خداحافظی کند و بگوید به شبکه خبر ۲ رفته ایم. به این ترتیب طی یک اتفاق عجیب و غریب شما یک برنامه یک و نیم ساعته را بخواهید از ۳ شبکه دنبال کنید. در یکی از شب‌هایی که برنامه گفت‌وگوی ویژه پخش می‌شد و آقای قوچانی و آقای کوشکی مهمان برنامه بودند از شبکه یک خداحافظی شد و بعد برنامه از شبکه خبر روی آنتن رفت و بعد با تأخیر به شبکه خبر ۲ رسید.