از منع واردات آیفون ۱۴ و ۱۵ به ایران تا «کلاهبرداری» کوروش کمپانی

اسوشیتدپرس در گزارش خود بر محوریت واردات آیفون ذیل دستور مقام‌های جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد و اینکه چطور این مساله زمینه را برای سودجویی برخی شرکت‌ها از جمله «کوروش کمپانی» فراهم کرده است.

پلیس و دادستانی می‌گویند شهروندان به دام افتاده‌اند و خروج مالک این شرکت پیش از طرح دعوی حقوقی در قوه قضاییه انجام شده است.

امیرحسین شریفیان، مدیرعامل ۲۷ساله کوروش کمپانی و مغز متفکر این طرح، در سپتامبر ۲۰۲۳ به طور ناگهانی از مبادی رسمی خاک ایران را ترک کرد.

او توانست با ثبت نام انبوه افراد و سپس وعده ارایه گوشی ایفون ۱۳ با ۲۰ میلیون تومان، پول زیادی به جیب زده و پیش از لو رفتن پروژه کلاهبرداری‌اش از کشور خارج شود.

آیفون ۱۴ و ۱۵ در ایران رجیستر نمی‌شود

با این حال آنچه در ماجرای «کلاهبرداری» کوروش کمپانی گذشت، تصویر دیگری از وضعیت اقتصادی و سیاسی در ایران را بازنمایی می‌کند.

جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته واردات آیفون ۱۴ و ۱۵ را ممنوع اعلام کرد، این ممنوعیت موجب شد تا قیمت گوشی‌های اپل، حتی مدل آیفون ۱۳در بازار افزایش چشمگیری بیابد.

علی خامنه‌ای، رهبر ایران، استفاده از کالاهای لوکس آمریکایی را محکوم کرده است، این در حالی است که مردم همچنان خواهان خرید آیفون هستند، آنچه به باور برخی کالای لوکس به شمار می‌آید.

حتی گاهی اوقات در برخی تصاویر، گوشی تلفن همراه در دست فرزندان سران نظام جمهوری اسلامی ایران دیده می‌شود و همین عکس‌ها به ایجاد طرح پرسش در شبکه‌های اجتماعی می‌انجامد.

آرام، فروشنده تلفن همراه در تهران می‌گوید: «تقاضا بسیار بالاست، حتی مردم راضی هستند گوشی‌های بدون رجیستری را هم خریداری کنند اما اگر امکان واردات گوشی فراهم شود، خیلی بهتر است.»

علی حسینی، ۲۳ ساله، مغازه دار درباره «کلاهبرداری» کوروش کمپانی می‌گوید: «این شرکت ابتدا آیفون‌های خود را با قیمت پایین عرضه کرد، بسیاری آدم‌های شناخته شده و سلبریتی‌ها هم آن را تبلیغ کردند. آنها برای جلب اعتماد مردم ابتدا تلفن‌ها را تحویل دادند اما سپس عرضه تلفن‌ متوقف شد و خبر آمد که رئیس شرکت از ایران گریخته است.»

۱۵۰۰ نفر در تهران علیه کوروش کمپانی شکایت کرده‌اند

مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضائیه نیز می‌گوید: «مدیر عامل این شرکت (شرکت کوروش) پنج ماه پیش از مرزهای رسمی کشور خارج شد. طبق آخرین گزارشی که دریافت کردم، ۱۵۰۰ نفر در تهران علیه این شرکت شکایت کرده‌اند.»

با ممنوعیت ثبت رسمی مدل آیفون ۱۴ و ۱۵ در ایران، قیمت آیفون ۱۳ دست دوم و نو سر به فلک گذاشته است. با وجود تقاضا برای گوشی‌های آیفون ثبت نشده، استفاده و کار با آنها برای مشتریان دشوار است چرا که سیم کارت‌ شبکه‌های تلفن همراه تحت کنترل دولت ایران روی این گوشی‌ها کار نمی‌کند.

انتقاد علی خامنه‌ای به واردات آیفون

علی خامنه‌ای در سخنانی خطاب به وزرای دولت در مردادماه ۱۳۹۹ به شدت از واردات آیفون انتقاد کرده بود.

او اعلام کرده بود «واردات بی‌رویه خطرناک است. شنیده‌ام که حدود نیم میلیارد دلار برای واردات یک نوع تلفن همراه لوکس آمریکایی هزینه شده است.»

اما تقاضا در جامعه ایرانی برای خرید آیفون با وجود قیمت‌سرسام‌آور آن همچنان وجود دارد.

قوانین مرتبط به واردات آیفون به ایران همواره دشوار بوده است. این گوشی‌ها گاهی اوقات توسط مسافران به صورت جداگانه وارد کشور می‌شدند و سپس آنها را در نقطه ورودی کشور ثبت شده و با تاکید بر اینکه آیفون خریداری شده برای استفاده شخصی است، امکان ثبت قانونی گوشی در کشور فراهم بود.

رجیستری گوشی؛ هر شماره پاسپورت مسافر در فرودگام امام۴۰ دلار می‌ارزد

فرایند به شکلی بود که در گمرک، مردم شماره پاسپورت خود را می‌دادند و ۲۲.۵ درصد از قیمت تلفن را که توسط دولت تعیین می‌شد یا احتمالا رسید فروش می‌پرداختند.

این جرقه یک تجارت جانبی را ایجاد کرد که در آن معامله گران آیفون منتظر مسافران در فرودگاه می شدند و در ازای دریافت مجوز از آنها برای استفاده از شماره پاسپورت خود برای ثبت آیفون در سهام خود به آنها پول می دادند.

نوید بهمنی، جوان ۲۶ ساله‌ای که در یک فروشگاه آیفون در تهران کار می‌کند، می‌گوید که اغلب تنها برای شماره پاسپورت مسافران در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران ۴۰ دلار هزینه می‌پردازد تا با آن شماره بتواند نسبت به ثبت گوشی آیفون وارداتی [از مبادی غیر رسمی] اقدام کند.

روزنامه اصلاح طلب شرق تخمین زده است که کوروش کمپانی در کمتر از یک سال ۳۶ میلیون دلار درآمد داشته است، اما مقام‌ها این موضوع را تایید نکرده‌اند.