انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری در ایران آغاز شد

این اولین انتخاباتی است که از زمان کشته شدن مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله اهل سقز در بازداشتگاه گشت ارشاد تهران برگزار می‌شود. مرگ او جرقه تظاهرات گسترده‌ای را زد و جنبش «زن، زندگی، آزادی» را به اعتراضی سراسری تبدیل کرد و صدای آن را به فراتر از مرزهای ایران رساند.

در حال حاضر بیش از ۶۱ میلیون نفر از جمعیت ۸۵ میلیونی ایران واجد شرایط رای دادن هستند اما نظرسنجی تلویزیون دولتی ایران حاکی از آن است که بیش از نیمی از پاسخ دهندگان نسبت به این انتخابات بی‌تفاوت هستند.

از زمان آخرین رای گیری سراسری، هم تشدید تحریم‌های بین‌المللی و گسترش فساد داخلی عرصه زندگی را برای شهروندان تنگ‌تر کرده و هم سرکوب اعتراضات گسترده مردمی، تمایل عمومی به مشارکت در انتخابات را بسیار کاهش داده است.

تنش‌های منطقه‌ای بر سر جنگ اسرائیل و حماس نیز روابط ایران با جامعه بین‌المللی را بیش از هر زمانی تیره کرده است؛ بویژه آنکه گروه‌های طرفدار تهران در لبنان، عراق، سوریه و یمن، همگی به نوعی در این جنگ درگیری شدند و مقابل اسرائیل یا متحدان غربی آن ایستادند.

پیش از این در آخرین انتخابات پارلمانی ایران نیز میزان مشارکت ۴۲.۵۷ درصد اعلام شده بود که کمترین نرخ مشارکت از زمان وقوع انقلاب اسلامی در سال ۵۷ محسوب می‌شد.

ترغیب مردم به مشارکت

در آخرین تلاش‌ها برای ترغیب مردم به مشارکت، علی خامنه‌ای، رهبر ایران بار دیگر مردم را به رای دادن دعوت کرد و گفت: «[انتخابات]هم به نفع کشور است و هم دشمنان کشور را مأیوس می‌کند. امثال سیاستمداران آمریکا و سی‌آی‌ای و صهیونیست‌های خبیث ظالم و دیگران را که نشسته‌اند چهارچشمی مسائل ما را دانه‌دانه رصد می‌کنند، مأیوس می‌کند. حضور در انتخابات، دشمنان را مایوس می‌کند.»

او پیش از این هم هشدار داده بود که «دشمنان ایران» می‌خواهند ببینند که «مردم حضور دارند یا نه» و در صورت عدم مشارکت مردم «امنیت شما را به هر طریقی تهدید خواهند کرد.»

حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نیز روز پنج‌شنبه گفت که «هر رأی مانند موشکی است که به قلب قوی‌ترین دشمنان ما شلیک می‌شود. اگر مردم ما می‌خواهند مانند گذشته در یک نبرد قدرتمند سیاسی شرکت کنند و بر دشمنان غلبه کنند، باید به صحنه بیایند و رای دهند.» او تاکید کرد که «مشارکت قوی» از «مداخله‌های خارجی» جلوگیری می‌کند.

احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی نیز از اعطای مرخصی چهار روزه تشویقی به سربازانی خبر داد که برای برگزاری انتخابات با نیروهای کادر همکاری می‌کنند.

• تحولات ایران و جهان؛ سومین نامه حسن روحانی خطاب به شورای نگهبان برای اعلام دلایل ردصلاحیتش
• واکنش‌ها به رد صلاحیت روحانی؛ آیا نواصولگرایان پیروز میدان خواهند بود؟

رد صلاحیت گسترده نامزدها

درخواست مشارکت مردم در این انتخابات در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از نامزدهای این انتخابات از سوی شورای نگهبان که اعضای آن توسط ولی فقیه منصوب یا تایید می‌شوند، رد شدند.

شورای نگهبان در مجموع ۱۵۲۰۰ نامزد را از حدود ۴۹ هزار متقاضی ورود به مجلس ۲۹۰ نفره تایید کرده است و پیش‌بینی تحلیلگران این است که به این ترتیب یک بار دیگر محافظه‌کاران و محافظه‌کاران تندرو بر مجلس آینده تسلط پیدا کنند.

این گروه پیش از این ۲۳۲ کرسی از ۲۹۰ کرسی مجلس را در جریان انتخابات دور گذشته و پس از رد صلاحیت نامزدهای اصلاح طلب و معتدل از آن خود کرده بودند. به همین دلیل جبهه اصلاحات که در اسفند ۱۳۹۹ با حضور ۳۱ حزب اعلام موجودیت کرد، این انتخابات را بی‌معنی و غیررقابتی خوانده و اعلام کرده است که در آن شرکت نخواهد کرد.

محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین ایران نیز تایید کرده است که این انتخابات بسیار دور از یک انتخابات آزاد و رقابتی است.

در مجلس خبرگان نیز انتظار می‌رود که بار دیگر محافظه‌کاران اکثریت ۸۸ کرسی را از آن خود کنند. 

در انتخابات این مجلس در مجموع ۱۴۴ نامزد در حال رقابت هستند؛ آنهم در حالی که بسیاری از متقاضیان نامزدی از جمله حسن روحانی، رئیس جمهوری سابق رد صلاحیت شدند.