اخبار روژهلات

این متن را به شجاعت لیلا حسین‌زاده و مداخله‌ی تاریخی و ماندگار او در جلسه‌ی دفاع پایان‌نامه‌‌اش در دانشگاه تهران تقدیم می‌کنم. پس از یکسال از جنبش انقلابی «ژن، ژیان، ئازادی»، به نظر می‌رسد که نیاز داریم صریح‌تر در مورد شرایط کنونی و آینده‌ی پیش روی این جنبش بحث... قصد من در این نوشته ارزیابی وضعیت کنونی جنبشِ روژهلات کوردستان است

در دسامبر ۲۰۲۲، تقریبا سه ماه پس از شروع انقلاب ژینا، بهروز بوچانی به بهانه رونمایی از کتاب دوم‌اش «آزادی، تنها آزادی: نوشته‌های بهروز بوچانی از زندان»، تور سه ماهه‌ای را در سراسر استرالیا آغاز کرد. در این مسیر او در راستای رسیدگی به وضعیت نابسامان و دردناک پناهجویان...  یکی از این برنامه‌ها به میزبانی جامعه دموکرات کردها، سازمان فداییان کردستان و مجمع بانوان کرد و با عنوان «ژن، ژیان، ئازادی از روژاوا (کردستان غربی) تا روژهلات (کردستان شرقی)» روز ۱۱ فوریه در شهر ملبورن برگزار شد

با گذشت نزدیک به نیم‌قرن از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، هنوز مطالعات مربوط به کوردستان دوران انقلاب به‌ویژه در میان ایرانیان –حال چه مردم عادی و چه پژوهشگران- آلوده به نگاه‌های ایدئولوژیک، امنیتی و حکومتی است. کتاب «شکل‌گیری جامعه‌ی مدرن کورد در ایران: مدرنیته، مدرنیزاسیون و تغییر اجتماعی... ایده‌ی اصلی کعبی این است که فرآیند مدرنیزاسیون دولتی کوردها را در ایران مدرن ادغام کرد، اما یکسان‌سازی فرهنگی به‌شکل متناقضی منجر شکل‌گیری جنبش کورد در راستای حقوق سیاسی و فرهنگی روژهلات شد

ایران و عراق ندارد، هر دو می‌کُشند! بنا به گزارش‌ نهاد‌ها و شبکه‌های حقوق بشری، از جمله سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ بیش از ۲۵۰۰ کولبر در کوردستان به‌دست نیروهای مرزی جمهوری اسلامی ایران کشته یا زخمی شده‌اند. طبق این گزارش‌ها در یک سال گذشته... روز شنبه ۳۰ دی‌ماه سال جاری، نیروهای مرزبانی عراق یا «حرس الحدود» مستقر در مرز روستای «بیاره» از توابع شهرستان «حلبچه» اقدام به بازداشت، ضرب و شتم و هتاکی به ۹ کولبر اهل روژهلات (کوردستان ایران) کردند

ژانر خاطره‌نویسی در یک دهه‌ی گذشته در میان فعالان سیاسی سابق جنبش کوردستان به عملی پساانقلابی در روایت و بازسازی تخیل جمعی مبارزات روژهلات (کوردستان ایران) تبدیل شده است. قریب به اکثریت این مبارزان که اکنون در دیاسپورا زندگی می‌کنند، با نوشتن خاطرات در مقام «شاهد» هم بار مسئولیت... ژانر خاطره‌نویسی در یک دهه‌ی گذشته در میان فعالان سیاسی سابق جنبش کوردستان به عملی پساانقلابی در روایت و بازسازی تخیل جمعی مبارزات روژهلات (کوردستان ایران) تبدیل شده است

 ژانت بیل نویسنده‌ی کتاب «اکولوژی فاجعه‌: زندگی مورای بوکچین » (٢٠١٥) است. او کتاب  «انقلاب روژاوا: خودمدیریتی دموکراتیک و آزادی زنان در کردستان سوریه‌» (٢٠١٦) را از آلمانی به‌ انگلیسی ترجمه‌ کرده‌است. آخرین کتاب او درباره‌ی روژاوا خاطره‌ گرافیکی است تحت عنوان «خون آنها به‌ هم پیوند خورد: روژاوای... مردم در روژهلات و سرتاسر ایران با شعار کردی «زن، ندگی، آزادی» به‌ خیابانها ریختند

در اکثر کشورها برای بررسی ادبیات در تبعید یک بازه زمانی را در نظر می‌گیرند که در آن محدوده فصلی از ادبیات آن کشور در سرزمین دیگری رقم خورده است. برای مثال در آلمان در فاصله بین سال‌های ١٩٣٣ تا سال ١٩٤٥، زمانی که نازی‌ها در راس قدرت بودند،... هرچند با دست به کار شدن دو نشریه آوینه و سروه و بعدا هفته‌نامه‌هایی همچون سیروان، آسو، آشتی و… تا حدی کوردی کلهری در کنار کوردی سورانی در روژهلات پا به عرصه نوشتار گذاشت، اما کوردی در خود کرماشان همچنان جدی گرفته نمی‌شد و فراتر از کوچه و خیابان رسمیتی نیافته بود

در چهارمین سالگرد آبان خونین ۹۸ واسازی منطق مرکزمحور در خوانش گسست یا گسست‌های سیاسیِ مبارزات و مطالبات مردم در ایران بیش از پیش ضروری می‌نماید. درواقع، بدون نقد سیطره‌ی خوانش مرکزگرایانه که منجر به نادیده‌انگاری تاریخ مبارزات و ضرباهنگ‌های انقلابی در مناطق اقلیت‌های ملی و بدون فراخوان به... البته باید متذکر شد که گفتمان ملی در پیرامون و خاصه مبارزات ملی کوردستان نه‌تنها با موضوع عدالت اجتماعی بیگانه نبوده، بلکه دست کم پس از فروپاشی جمهوری کوردستان در ۱۹۴۶ تا به امروز به‌دلیل حضور ریشه‌دار گفتمان چپ همواره یکی از مناقشات و مباحثات جنبش کورد در روژهلات را شکل داده است

در ماه اکتبر سال جاری اسراییل و ترکیه حملات گسترده‌ای به‌ترتیب به غزه و روژاوا را از سر گرفته‌اند. آن‌ها هدف مشابهی را در دو سرزمین استعماری فلسطین و کوردستان تعقیب می‌کنند: پاکسازی اتنیکی. به‌رغم شباهت‌ها، ما شاهد عدم توازن یا تبعیض معنادار در پوشش‌های رسانه‌ای، همبستگی‌های بین‌المللی و... همرسانی تصاویر ترکیب‌شده از ویرانی‌های غزه و روژاوا در شبکه‌های اجتماعی یا عکس‌هایی از امنیتی‌سازی گسترده در روژهلات (کوردستان ایران) از سوی جمهوری اسلامی با این جمله که «اینجا غزه نیست، کوردستان است»، گواه شدت رواج چنین قیاس‌هایی است

دهم آبان‌ سال جاری سومین سال‌مرگ جلال ملکشا (۱۳۳۰-۱۳۹۹) بود. او شاعری نوگرا، داستان‌نویس، منتقد ادبی، فعال فرهنگی و زندانی سیاسی سابق روژهلات (کوردستان ایران) بود. اما ملکشا عمدتاً با تجربه‌های بدیع شعری‌اش شناخته می‌شود. جلال فقط شعر نمی‌سرود، بلکه در شعرهایش می‌زیست. گرچه در انزوا زندگی کرد، اما... او شاعری نوگرا، داستان‌نویس، منتقد ادبی، فعال فرهنگی و زندانی سیاسی سابق روژهلات (کوردستان ایران) بود