اخبار نظریه مارکسیستی

در پژوهش‌های بین‌المللی پیرامون آثار مارکس، شاهد حداقل دو نوآوری در سال‌های اخیر هستیم. قبل از هر چیز پیشرفت در ویراست انتقادی و جدیدِ OMEGA2 و تاباندن نور به هزاران صفحه نسخه‌ی خطی و متونی همچون گروندریسه، نظریه‌های ارزش اضافی و مجلد دوم و سوم سرمایه، مجموعه‌ی متون مارکسی...

هدف این نوشته بررسی رویاروییِ لیبرالیسم و نگرش چپ در برخورد هر دوی اینها با محافظه‌کاری با رجوع به کتاب «پس از لیبرالیسم»[۱] نوشته‌ی ایمانوئل والراِشتاین[۲] (۱۹۳۰-۲۰۱۹) جامعه‌شناس و نظریه‌پرداز فقید امریکایی است. نخست در بخش اول شرحی با حواشی از کتاب آورده خواهد شد، و بعد در بخش...

خانواده را اغلب سرپناهی امن از محبت، امنیت و حمایت می‌دانند. در ایران، نظام سیاسی با توجه به نیازهای جمعیتی و ایدئولوژیکش به این نهاد، کارکردهای آن را وارونه جلوه می‌دهد. زیر پوشش این بازنمایی‌های کاذب، خشونت‌هایی در جریان است که به نفع تداوم خود خانواده، به فراموشی سپرده... خشونت و منابع قدرت نظریه منابع قدرت، یکی از اولین نظریه‌هایی که ویلیام گود در زمینه خشونت خانوادگی مطرح کرد، از نظریه مارکسیستی الهام گرفته است

پیش از شروع، یک توضیح برای خوانندگان: در سوگند‌نامه‌ی بقراط اصلی هست مبتنی بر اینکه همان اندازه که یک بیمار حق دارد پزشک خود را انتخاب کند، یک پزشک هم می‌تواند -مطابق با شرایط ویژه‌ای- بیمار خود را انتخاب کند. در مثل مناقشه نیست: نه خوانندگان بیمار هستند نه...

«باید زندان‌ها محل تربیت باشند، باید مردم را در زندان‌ها تربیت کرد.» (روح‌الله خمینی، ۱۸/۱۱/۱۳۶۱)«بایستی مدیریت ما در امر زندان جوری باشد که زندان به معنای واقعی کلمه آموزشگاه نیکی‌ها شود.» (علی خامنه‌ای، ۵/۴/۱۳۸۷) طبق به‌روزترین آمار جهانی، ایران با داشتن ۱۸۹هزار زندانی (۲۲۸ نفر از هر...

طریف خالدی ( -۱۹۳۸) مورخ فلسطینی است که در دانشگاه آمریکایی بیروت فعالیت می‌کند. از این پژوهشگر برجسته دو کتاب به فارسی ترجمه شده است: انجیل به روایت مسلمانان (هرمس۱۴۰۰) و کتاب حاضر. او در این کتاب -که در نوع خود مبتکرانه است- زیست‌نامه خود در عرصه فرهنگی-دانشگاهی را... کروچه دشمن دیدگاه‌های کلان در تاریخ و مهم‌ترین آنها نظریه مارکسیستی درباره تاریخ بود و با هر کوششی برای قانون‌مندکردن تاریخ و ریختن آن در قالب‌های علمی، همانند علوم زیستی سرستیز داشت

فدریکو زاپینو در مقدمه‌ای که برای ترجمه فرانسوی کتابش «کمونیسم کوییر، به سوی براندازی دگرجنس‌گرایی» نوشته است به مرور مواضع و نظرات خود می‌پردازد که در آن دگرجنس‌گرایی به عنوان یک شیوه تولید طرح و تحلیل می‌شود: دیدگاهی که به شکل رادیکالی ضدذات‌گرایانه است. آنچه در ذیل می‌خوانید گزیده‌ای... نظریه مارکسیستی و جنبش‌های ضد سرمایه‌داری این کار را به این شکل انجام می‌دهند که فراتر رفتن از سرمایه‌داریِ را برحسب بر مفهوم طبقه و رابطه بین ساختار و روبنا درک می‌کنند؛ چنین درکی نابرابری‌ها و نظام سلسله‌مراتبی وابسته به جنس و جنسیت را به مسائل «روبنائی» تقلیل می‌دهد؛ از سوی دیگر، اقلیت‌‌های جنسی و جنسیتی، با محدود کردن خود به بزرگداشت «روبنا» و امر «فرهنگی»، و با بناکردنِ مبارزه‌ خود بر روی عقلانیتی کمابیش آشکارا لیبرالی (که واژگان سیاسی و ابزارهای اصلاحی و تنبیهی آن کاملاً فرمال است) همین کار را انجام می‌دهند و کم و بیش به شکلی ناخودآگاه به پنهان‌کردن ماتریس ستمی که بر خودشان می‌رود کمک می‌کنند

قیامِ ژینا، فضای سیاسی ایران را به سمتِ نوعی گفت و گوی دائمی میان نیروها و ایده‌های سیاسی و اجتماعی سوق داد. گفت و گو البته همواره «متمدنانه» نبوده و در آن پرخاش و ستیز پرجلوه است. اما به هر حال ضرورتِ صحبت کردن از چگونگی بازپروری جامعه و... این برداشتِ مارکس هم از جامعه مدنی بعدها توسط مارکسیست‌هایی که عمدتأ در دوگانه زیربنا ـ روبنا تجدید نظر کردند، مورد انتقاد قرار گرفت و تلاش‌هایی جدی برای صورت‌بندی کامل‌ترِ جامعه مدنی در نظریه مارکسیستی انجام شد

در شیب میان کارخانه و تانکسربازی ایستاده استو تفنگش را روغن می‌زند،و سربازی دیگردر چهارراه تردیداز خود می‌پرسد:«این بار به کدامین سو،شلیک خواهم کرد؟»ویدا کریمی، “پاییز ۵۸” ویدا کریمی در پاییز ۱۳۵۸، وقتی که هنوز فضای گشوده‌شده پس از انقلاب ضدسلطنتی ۵۷ با تثبیت و استقرار کامل جمهوری اسلامی...

برگرفته از تریبون زمانه *   مطالب این بخش برگرفته از «تریبون زمانه» هستند. تریبون زمانه، آنچنان که در پیشانی آن آمده است، تریبونی است در اختیار شهروندان. همگان می‌توانند با رعایت اصول دموکراتیک درج شده در آیین‌نامه تریبون آثار خود را در آن انتشار دهند. زمانه مسئولیتی در قبال محتوای...